Reflections for the Solemnity of Sts. Peter and Paul (29/06/2020) by Fr. Wilson D’Souza.

संत पेत्र आणि पौल प्रेषित सोहळा

दिनांक: २९/०६/२०२०

पहिले वाचन: प्रेषितांची कृत्ये १२:१-११

दुसरे वाचन: २ तिमथी ४:६-८, १७-१८

शुभवर्तमान: मत्तय १६:१३-१९

विषय: ख्रिस्तसभेचे खडक

प्रस्तावना:

          साधु-संत येती घरा तोची दिवाळी-दसरा ह्या पंक्ती प्रमाणे ख्रिस्तसभा आज आपणाला संतांच्या सहवासात राहण्यास सांगत आहे. संत पेत्र व पौल प्रेषित ह्यांचा आज आपण सोहळा साजरा करीत असताना, आपण त्यांच्या जीवनाचे, गुणांचे, व साक्षीदाराचे अनुकरण करु या.

सम्यक विवरण:

पहिले वाचन: प्रेषितांची कृत्ये १२:१-११

          प्रेषितांची कृत्ये ह्यातून घेतलेल्या पहिल्या वाचनात पहिल्या ख्रिस्तसभेचे अत्याचार, मारहाण, तुरुंगवास, अटक करणे, छळ होणे ह्याचे वर्णन करत आहे. पेत्र तुरुंगात असताना देवाजवळ लोक तनमयतेने आणि एकाग्रतेने प्रार्थना करत होते. कारण, ज्याप्रमाणे याकोबाचा हेरोद राजाने तलवारीने वध केला होता; त्याप्रमाणे पेत्राच्या जीवाला धोका होता. पण देवाचे मार्ग वेगळेच असतात. देवाचा साक्षात्कार पेत्राला होतो. देव आपल्या दूताद्वारे पेत्राचे संरक्षण करून तुरुंगातून त्याची सुटका करतो. होय परमेश्वराचे भय बाळगणाऱ्याचे तो संरक्षण करीत असतो.

दुसरे वाचन: २ तिमथी ४:६-८, १७-१८

          संत पौल आपल्याला दिलेले मिशनकार्य पूर्णतेस नेतो. समाधानी मनाचा आणि अंतःकरणाचा पौल जेव्हा जीवनातील अंतिम क्षण जवळ आला आहे; हे जाणून अतिमहत्‍वाचे शब्द वापरतो: “मी माझे युद्ध लढलो आहे. मी माझी धाव धावलो आहे. मी माझा विश्वास राखला आहे. आता जे राहिले आहे ते हेच की; माझ्यासाठी नितीमत्वाचा मुकुट ठेवला आहे. मरणाने माणसाच्या जीवनाचा शेवट होत नसतो; तर पुनरुत्थानाचाद्वारे आपणास नितीमत्वासाठी आणि अनंतकाळच्या सुखासाठी पाचारण केले आहे.” हे आपण या वाचनात ऐकतो.

शुभवर्तमान: मत्तय १६:१३-१९

          येशू कोण आहे? त्याचा शिष्यांना काय अनुभव आला आहे? त्यांचा येशूविषयी काय अभिप्राय आहे? हे जाणण्यासाठी येशूने आपल्या शिष्यांना दोन प्रश्न विचारले: मनुष्याच्या पुत्राला लोक कोण म्हणून संबोधतात? आणि तुम्ही मला कोण म्हणून संबोधता? पहिल्या प्रश्नाचे उत्तर सोपे असल्यामुळे प्रेषितांनी त्याचे उत्तर सहजगत्या दिले. पण, दुसऱ्या प्रश्नाने त्यांची तारांबळ उडाली. परंतू, आत्म्याने परिपूर्ण असलेला पेत्र “आपण ख्रिस्त, जिवंत देवाचे पुत्र आहात!” असे म्हणाला. ह्या त्याच्या विश्वास प्रकटीकरणामुळे येशूने स्वतःने त्याच्यावर ख्रिस्तसभेची जबाबदारी टाकली व अधिकाराने भरून टाकले.

मनन चिंतन:

          लहानपणापासून आपण खडक ह्या उपमेशी जोडलेले आहोत. लहान मुलं असताना आपण दगडाशी खेळलो आहोत. शाळेत गेल्यावर आपण शिक्षक-शिक्षिकेच्या तोंडातून शब्द ऐकले आहेत. आपल्याला किंवा दुसऱ्याविषयी, ‘हा ठोमब्या, नुसता दगड ह्याच्या डोक्यात काही शिरत नाही.’ खडकाचे अनेक उपयोग व दुरुपयोग आपण वाचले आहेत. खडक उचलून दुसऱ्यावर फेकले आहेत. तर, ह्याचा वापर चांगल्या गोष्टीसाठी सुध्दा केला जातो. अनेक इमारती उभारल्या जातात, रस्ते बनवले जातात, घराला शोभा आणली जाते, इत्यादी.

          असिसिकार संत फ्रांसिस हा उमरिया विरुद्ध लढाई करण्यासाठी व असिसिचा बचाव करण्यासाठी युद्धाला निघाला असता;  स्पोलेटो नावाच्या ठिकाणी स्वप्नात त्याला देवाची दर्शन घडते. ‘धन्याची की; चाकराची, देवाची की; मानवाची सेवा करायला तुला आवडेल? असे प्रश्न त्याला विचारण्यात आले त्यावर त्याने प्रतिसाद दिला की; ‘मला धन्याची आणि देवाची सेवा करायला आवडेल’. ‘मग असिसिला परत जा.’ असा आदेश त्याला देवाने स्वप्नात दिला होता त्याच्यावर तो विचार करत असता; एक दिवस असाच प्रार्थनेत मग्न असलेला फ्रान्सिसला पुन्हा देवाचे दर्शन झाले. त्याने देवाचा आवाज ऐकला तो असा; ‘फ्रान्सिस! फ्रान्सिस! संत डामियानचे मंदिर पडतीस आले आहे; ते तू दुरुस्त कर.’ देवाच्या वाणीला प्रतिसाद देऊन त्याने संत डामियानचे मंदिर दुरुस्त करायला सुरुवात केली. मंदिर उभारणीसाठी त्याच्याकडे पुरेसा पैसा व मालमत्ता नव्हती. म्हणून त्यांने मंत्र काढला तो म्हणजे; ‘देवाच्या मंदिरासाठी एक धोंडा कोणी देईल त्याला देव शंभरपटीने आशीर्वादित करील.’ आणि काय चमत्कार; देवाचे मंदिर उभारण्यात आले. मंदिर उभारत असता फ्रान्सिसला कळून चुकले की; देवाने त्याला दगड-मातीचे मंदिर उभारण्यासाठी सांगितले नव्हते. तर, जिवंत माणसाचे घडवण्यासाठी पाचारण केले होते.

          खरोखर ग्रीक भाषेत खडकाला पेत्र म्हटले जाते. ‘तु सायमन होतास पण तुझे नाव बदलून तुला नवीन जबाबदारी व अधिकार दिला आहे’. ‘तू पेत्र आहेस! आणि ह्या खडकावर मी माझी ख्रिस्तसभा उभारणार आहे. तु भक्कम असला पाहिजे. तुला तडा जाता कामा नये. आणि आज पर्यंत येशूने दिलेल्या अधिकारावर व जबाबदारीवर ख्रिस्तसभा उभारलेली व भक्कम आणि स्थिर आहे. ज्या खडकावर ती उभारली आहे तिच्यासाठी त्याच पेत्राने प्रामाणिकपणे तिची सेवा केली व शेवटी तिच्यासाठी आपल्या प्राणाची आहुती दिली.

          दुसरा खडक म्हणजे पौल. त्याला जिवंत येशूचे दर्शन दमस्काच्या वाटेवर झाले. ख्रिस्ताने त्याला निवडले तो ख्रिस्तसभा परराष्ट्रीयांत व परलोकांत प्रकट करण्यासाठी हनान्या नावाच्या याहुद्याला बाप्तिस्मा देण्यासाठी सांगितले असता; त्याने आक्षेप घेतला. ‘तो तर तुझ्यावर विश्वास ठेवणाऱ्यांचा जीव घेवू इच्छितो! आणि त्याची निवड तु केली आहेस काय?’ ‘ज्या ख्रिस्तसभेचा व ख्रिस्ताचा तो छळ करत आहे; तीच ख्रिस्तसभा उभारण्यासाठी, जगाच्या कानाकोपऱ्यात पसरविण्यासाठी, लागणारे अनेक छळ भोगण्यासाठी त्याला मी आमंत्रित केली आहे.’

          संत पौल ख्रितासाठी जगला, ख्रिस्तसभेसाठी मेला आणि मुकुटाचा पात्र झाला. त्याने ख्रिस्तासाठी आपले सर्वस्व वाहिले. आज आपण ह्या दोन प्रेषितांचा सोहळा साजरा करीत असताना सर्वात प्रथम आपण त्यांच्याप्रमाणे खडक, भक्कम, व स्थिर झाले पाहिजे. आपल्या ख्रिस्ती जीवनात, आपल्या विश्वासात, जसा त्यांनी ख्रिस्तासाठी व ख्रिस्तसभेसाठी छळ सोसला व आपल्या प्राणाची आहुती दिली; त्याचप्रमाणे आपण ख्रिस्तासाठी, त्याच्या वचनासाठी छळ, अन्याय, दुःख-कष्ट सहन केले पाहिजे. दररोजच्या जीवनात ख्रिस्तासाठी व ख्रिस्तसभेसाठी आपल्या प्राणाची आहुती दिली पाहिजे. शेवटी ख्रिस्ताप्रमाणे व दोन प्रेषितांप्रमाणे आपण आपले जीवन कोनशिला झाले पाहिजे. जगाच्या दृष्टीतून नाकारलेला व ख्रिस्तासाठी आणि ख्रिस्तसभेसाठी अतिमुल्य खडक झाले पाहिजे. जेणेकरून ख्रिस्तसभा सदोदित भाविकांच्या खडकावर उभी राहील.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना:

प्रतिसादः “हे प्रभो, आमच्या प्रार्थना स्विकारून घे.”

१. आपले परमाचार्य पोप फ्रान्सिस, कार्डिनल्स, बिशप्स, धर्मगुरू, धर्मबंधू-भगिनी व सर्व प्रांपचिक त्यांच्या कार्याद्वारे आणि शुभसंदेशाने येशू ख्रिस्ताची खरी ओळख संपूर्ण जगाला मिळावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

२. आज आपण संत पिटर व संत पौल ह्यांचा सण साजरा करीत असताना, जे लोक मिशन भागात काम करीत आहेत त्यांची आपण विशेष आठवण करूया. त्यांना देवाची विशेष कृपा मिळावी व संत पिटर व पौल प्रमाणे त्यांची श्रध्दा बळकट होऊन त्यांनी इतरांचीही श्रध्दा बळकट करावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

३. ख्रिस्ताच्या मळ्यात कार्य करण्यासाठी आपल्या परिसरातील अनेक तरूण-तरूणींना पुढे येण्यास पवित्र आत्म्याची प्रेरणा मिळावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

४. आपल्या धर्मग्रामात जे लोक असाध्य आजाराने पछाडलेले आहेत त्यांना परमेश्वरी कृपेचा अनुभव यावा आणि नवजीवनाची वाट त्यांना दिसावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५. आपण आपल्या वैयक्तिक व कौटुंबिक गरजांसाठी प्रार्थना करूया.

                     Reflections for the 13^th Sunday in Ordinary Time                               (28/06/2020) by Br. Roshan Rosario

सामान्य काळातील तेरावा रविवार

पहिले वाचन- २ राजे ४:८-११, १४-१६अ

दुसरे वाचन - रोमकरांस पत्र ६:३-४, ८-११

शुभवर्तमान - मत्तय - १०:३७-४२

परमेश्वरास प्राधान्य देऊया

प्रस्तावना:

          आज आपण सामान्य काळातील तेरावा रविवार साजरा करीत आहोत. आपल्या जीवनात आपण कशाला प्राधान्य देतो आपल्या कृतीला की नात्याला ह्या विषयी मनन चिंतन करावयास आजची उपासना आपणास पाचारण करत आहे.

          आजच्या शुभवर्तमानात प्रभू येशूने कठोर शब्दांचा वापर केला आहे, जर त्या शब्दांचा शब्दशः अर्थ घेतला, तर आपला गैरसमज होऊ शकतो. प्रभू येशू आपल्याला आपल्या कुटुंबिंयांवर वा मित्र परिवारावर प्रेम करू नये, अस सांगत नाही, याउलट आपण आपल्या जीवनात नातेवाईकांपेक्षा किंवा आपल्या मालमत्तेपेक्षा आपण देवाला प्राधान्य देतो का? हा प्रश्न आपणासमोर ठेवत आहे. जर आपल्या जीवनात आपण देवाला किंवा देवाच्या इच्छेस प्राधान्य दिले,  तर तो परमेश्वर आपली सर्व कृत्ये आशीर्वादित करणार.

          पहिल्या वाचनात शुनेमकरीण स्त्रीने अलिशा प्रवक्त्यावर केलेल्या दयेच्या कृत्याचा उल्लेख  करून प्रभू येशू ख्रिस्त म्हणतो की, प्रेमाने केलेले कोणतेही कृत्य, कितीही साधे परंतु देवाच्या इच्छेप्रमाणे असेल्यास, देव ते आशीर्वादित करणार व ते आपल्याला देवाजवळ आणणार. आजच्या मिसा बलिदानात सहभागी होत असतना आपण स्वतःस प्रश्न विचारुया की, आपल नातं देवावर बरोबर जोडलेलं आहे का? आपण आपल्या जीवनात कोणत्या गोष्टीला महत्त्व देतो?

पहिले वाचन- २ राजे ४:८-११, १४-१६अ

          शुनेम हे गाव इस्रायलच्या जवळपास कुठेतरी होते. शूनेम गावातील स्त्री याअर्थी शूनेमकरीण. अलिषाचा पाहुणचार करणाऱ्या स्त्रीचा उल्लेख ‘शूनेमकरीण’ या शब्दांनी केला आहे. तिच्या नावाचा उल्लेख केलेलाच नाही. राजदरबारात अलिशाचे संबंध एलियापेक्षा फार वेगळे होते. त्याला तेथे मान होता. तसेच तो एक प्रभावशाली व्यक्ती असे दिसते. तेव्हा या स्त्रीच्यावतीने अलिषाचा सेवक गेहजीने राजाकडे शब्द टाकले. असंभवनीय परिस्थितीत पुत्र लाभाचे वचन हे देवाने अब्राहम व सारा यांना दिलेले अभिवचनासारखे आहे. या स्त्रीनेही साराप्रमाणे मनात शंका ठेवून उत्तर दिले, पण संदेष्ट्याचे वचन विश्वासनीय होते, ते निसंशय खरे ठरले.

दुसरे वाचन - रोमकरांस पत्र ६:३-४, ८-११

          येशू ख्रिस्त बरोबर त्याच्या मरणामध्ये संयुक्त होणे याच साधनाने आम्ही ‘पापाला मेलो आहोत’ हा मुद्दा ओळ ३-४ मधून मिळाला आहे. याचा अर्थ असा की आपल्यावर पापाची सत्ता किंवा राज्य आता नाही. पापाचा व आपला संबंध तुटला आहे. आता ख्रिस्ताचे जीवन आपल्याला प्राप्त झाले आहे व त्या जीवनाने आणि आपण पापाची सत्ता नसलेले जीवन जगू शकतो. कृपेचा राज्यात पाप सत्तेचे काही चालत नाही. पुढे संत पौल आपल्याला म्हणतो, आपण ख्रिस्ताच्या जीवनाने येथून पुढे जगणार आहोत. ख्रिस्त युगानुयुगे जिवंत आहे. आपणही ख्रिस्तामध्ये असेच म्हणावे, ‘मी ख्रिस्ताशी संयुक्त आहे. तो व मी पापाला मेलो आहोत. बापाचा आम्हावर कसलाच अधिकार नाही, ख्रिस्ताप्रमाणे मी देवाच्या सहवासात व देवासाठी जगणार आहे.

शुभवर्तमान - मत्तय - १०:३७-४२

        मत्तयलिखीत शुभवर्तमानातील आजच्या उताऱ्यामध्ये येशूख्रिस्त महत्वाच्या दोन मुद्द्यांवर विशेष भर देत आहे.

१. येशूचा खरा शिष्य होऊ इच्छीणाऱ्याने स्वत:चे जीवन ख्रिस्ताला संपूर्णत: समर्पित करावे.

२. जो कोणी येशूच्या अनुयायांबद्दल आदर आणि दानशूरपणा दाखवेल त्यांस देवाकडून त्यांचे प्रतिफळ लाभेल.

बोधकथा

          पादेरूस्की हा पोलंड देशातील एक प्रसिद्ध पियानोवादक होता. त्याच्या घरच्या गरीब परिस्थितीमुळे तो संगीतामध्ये प्रशिक्षण घेऊ शकला नाही. वयाच्या तेविसाव्या वर्षी थोडे पैसे कमवून तो पॅरिस या शहरात पियानोच्या प्रशिक्षणासाठी गेला. पण तेथील सगळ्या शिक्षकांनी त्याचे वय बघुन त्याला नाकारले व सांगितले की पियानो शिकायला आता त्याचे वय निघून गेले आहे. धैर्यहीन न होता, पादेरूस्की दिवस-रात्र एक करून  पियानो चा अभ्यास करू लागला. कधीकधी पियानो वाजवता-वाजवता त्याच्या बोटातून रक्त वाहायचे, पण त्याने हार मानली नाही. त्याच्या ह्याच निष्ठेमुळे व कष्टामुळे आज तो जगामध्ये एक मोठा व प्रसिद्ध पियानो वादक म्हणून गणला गेला आहे. अखेरीस आमची अंतिम निष्ठा कोठे आहे, ते ठरवून तसा निर्णय घेतल्याशिवाय आपल्याला येशूचे अनुयायी होता येणार नाही.

मनन चिंतन:

          शिष्यत्वासाठी मोजावी लागणारी किंमत काय आहे, ह्याविषयी येशु आपल्याला पुन्हा एकदा निर्भीडपणे परखड शब्दांनी आजच्या शुभवर्तमानात आठवण करून देत आहे. येशूवर निष्ठा ठेवल्याने कधी कधी घरात संघर्ष होण्याची शक्यता आहे, असे झाले तर येशुवरील निष्ठेला आपण प्राधान्य दिले पाहिजे. येशूच्या मागे चालण्यासाठी वधस्तंभ उचलून घेणे ह्या भाषेची अधिक फोड पुढे मत्तय १६:२१-२८ मध्ये केली आहे. येथे येशुने स्वतःच्या मरणा व पुनरुत्थानाविषयी भाकीत व आत्म त्यागाचे आमंत्रण केले आहे. ही विश्वासासाठी, निष्ठेसाठी प्राण पणास लावून हुतात्मा होण्याची भाषा आपल्याला कळते, जेव्हा येशू आजच्या वाचनात म्हणतात, ज्याने आपला जीव राखीला तो त्याला गमाविल आणि ज्यानी माझ्याकरिता आपला जीव गमावला तो त्याला राखील. ख्रिस्ती निष्ठा व बांधिलकी याकडे कमीतकमी सहिष्णूतेने पाहणाऱ्या समाजात निर्भयपणे आरामात बसून हे विवेचन वाचले, तर ते अतिशयोक्तीचे आहे असे कदाचित वाटेल; तथापि आजही जगाच्या काही भागात हे अगदी अक्षरशः खरे आहे. तेथे प्रत्यक्षात अशीच परिस्थिती आहे आणि जिथे जीवाला काही धोका नाही अशा ठिकाणीही येशूच्या अनुयायांसाठी त्याने दिलेला हा कौटुंबिक संघर्षाचा व कुटीचा इशारा अगदी खरा आहे. अखेरीस तुमची अंतिम निष्ठा कोठे आहे ते ठरवून तसा निर्णय घेतल्याशिवाय तुम्हाला येशूचे अनुयायी होता येणार नाही.

          आजच्या आधुनिक जगात आपले जीवन सुखमय व आरामदायक असायला पाहिजे, परंतु   अशा खूप काही गोष्टी आहेत ज्यांनी आपले हृदय व आत्मा गरजेच्या वस्तुपासून दूर घेऊन जातात. येशूची हाक ऐकून त्याला अनुसरून त्याचा अनुयायी होण्यासाठी जी निष्ठा व श्रद्धा येशूच्या शिष्यांनी दाखवली होती ती आपण आपल्या जीवनात दाखविणे गरजेचे आहे. आज बहुतेक लोक आपल्या स्वतःच्या प्रगती व सुख समाधानवर लक्ष केंद्रित करतात. ख्रिस्ती म्हणजे मी जितके कमीत कमी काय करू शकतो त्याच्यानेच आपण संतुष्ट आहोत. आपण स्वतःला सांगतो की, मी ह्या आठवड्याला मिस्सामध्ये भाग घेतला, मी पाप स्वीकार केला अशाप्रकारे मी माझ्या धर्माचेपालन केले आहे. आपल्याला वाटते की ख्रिस्तासाठी मला जे काय शक्य होते ते मी केले. याउलट आपल्या ख्रिस्ती जीवनात आपले विचार असे असायला पाहिजे की ख्रिस्तासाठी मी आणखी काय करू शकतो किंवा ख्रिस्तासाठी मी काही पण केलं तरी ते कमीच आहे. आपली खरी श्रद्धा व निष्ठा हीच आहे जी आपण ख्रिस्ताचा अनुयायी ह्या नात्याने आपल्याला जीवनात ठेवायला पाहिजे. जेव्हा आपण येशू ख्रिस्त व त्याच्या शुभवर्तमानाला संपूर्णपणे आपल्या जीवनात उतरवायचा प्रयत्न करू, तेव्हाच आपल्याला स्वर्गात त्याच्याबरोबर शाश्वत जीवनाचे फळ मिळेल. येशूने दाखवलेल्या मार्गावर चालण्यासाठी आपल्याला दररोज आटोकाट प्रयत्न करणे फार गरजेचे आहे. आपण खऱ्या मार्गावर आहोत ह्याची जाणीव आपल्याला तेव्हाच होणार, जेव्हा येशूने सांगितले कष्ट आणि त्रास आपल्या वाटेवर येणार. आणि आपणास दिलासा देण्यास किंवा आपले सांत्वन करण्यास येशुने आपणास हे वचन दिले आहे की माझे जू सोयीचे व माझी ओझे हलके आहे. (मतय ११:३०) शेवटी आपण येशूचे अनुयायी तेव्हाच होणार जेव्हा आपण त्याच्यावर संपूर्णपणे प्रीती करू, त्याच्यावर प्रीती असेल तर आपल्याला कोणतेही कष्ट व अडचणी जड वाटणार नाही.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना

प्रतिसाद: हे प्रभू आमची प्रार्थना

१. आपले पोपमहाशय आणि प्रभूच्या सुवार्ता कार्यात त्यांना साथ देणारे त्याचे विविध पदावरील, धर्माधिकारी, ह्यांना प्रभूचे राज्य ह्या भूतलावर स्थापन करण्यासाठी लागणारी कृपा परमेश्वराकडून सतत लाभावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

२. आज संपूर्ण जग कोरोना विषाणूंच्या संसर्गाने भयभीत झाले आहे. सामाजिक व आर्थिक जीवन विस्कळीत झाले आहे. हे भय पवित्र आत्म्याच्या धैर्याने दूर व्हावे व संपूर्ण जनजीवन पूर्वपदावर यावे यासाठी आपण प्रभूकडे प्रार्थना करू या.

३. आज लॉक डावन मुळे अनेक कुटुंबांची आर्थिक परिस्थिती ढासळली आहे. त्यामुळे कुटुंबांत अनेक समस्या निर्माण झाल्या आहेत आश्या कुटुंबांना अनेक दानशूर व्यक्तीने पुढे येऊन सढळ हस्ते मदत करण्यास त्यांना कृपा दे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

४. अनेक तरुण-तरुणींनी जे देवापासून लांब गेले आहेत त्यांना परमेश्वरी दयेने पुन्हा चांगल्या मार्गावर आणावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५. थोडा वेळ शांत राहून आपल्या वैयक्तिक  व कौटुंबिक हेतूंसाठी प्रार्थना करूया.

Reflections for the 12^th Sunday in Ordinary Time (21/06/2020) by Br. David Godinho.

सामान्य काळातील बारावा रविवार

दिनांक: २१/०६/२०२०

पहिले वाचन: यिर्मया २०:१०-१३

दुसरे वाचन: रोमकरांस पत्र ५:१२-१५

शुभवर्तमान: मत्तय १०: २६-३३

“भिऊ नका”

प्रस्तावना:

          आज देऊळमाता सामान्य काळातील बारावा रविवार साजरा करीत आहे.

          प्रत्येक व्यक्तीला कुठल्या ना कुठल्या प्रकारची भीती असते आणि आजच्या ह्या कोरोना संक्रमित जगात, जेथे प्रत्येक व्यक्तीला ह्या भीतीच्या रोगाने ग्रासले आहे किंवा प्रत्येकाच्या मनात भय/भीती नावाची गोष्ट घर करून बसली आहे, अशा ह्या भीतीदायक परीस्थितीत आजची उपासना आपणा प्रत्येकासमोर आशा किंवा धैर्य धरण्याचे आव्हान करत आहे.

          खुद्द प्रभू येशू ख्रिस्त आजच्या शुभवर्तमानामध्ये तीन वेळा, ‘भिऊ नका’ (मत्तय १०: २६, २८, ३१) हे धैर्याचे शब्द आपणास समोर ठेवीत आहे. जणू प्रभू येशू ख्रिस्त आपणांस सांगत आहे, की ह्या कठीण व भीतीदायक परिस्थितीमध्ये तो आपणा प्रत्येका बरोबर आहे. कारण प्रत्येक व्यक्ती त्याच्यासाठी बहुमोलाची आहे, आणि म्हणून आपणास घाबरण्याची गरज नाही.

          ह्या पवित्र मिस्सा बलिदानात भाग घेत असताना आपल्याला असलेली कुठल्याही प्रकारची  भीती आपण प्रभू येशूच्या चरणाशी आणूया व त्याला समर्पित करुया. कारण तो आपणास धैर्य देणार, आणि सर्व भीती पासून आपणांस मुक्त करणार आहे. तसेच त्याला सांगुया, की माझी जीवनरूपी नौका जी कोरोना महामारीच्या वादळातून जात असताना आपण सर्वजण त्या तरणाऱ्याला आपल्या तारणासाठी विनंती करूया म्हणून,

“सुकाणू घेरे प्रभू तुझ्या हाती, वळाव रे माझी नाव ने किनारी!”

सम्यक विवरण:

पहिले वाचन: यिर्मया २०:१०-१३

          यिर्मया प्रवाद्याच्या पुस्तकातून घेतलेल्या ह्या उताऱ्याला ‘यिर्मयाचे शोक स्तोत्र’ असे म्हटले जाते. कारण येथे यिर्मयाने एखाद्या शोक स्तोत्रकारासारखे देवाकडे आपल्या शत्रूविरुद्ध तक्रार केली आहे व ओळ १३ मध्ये त्याला त्या तक्रारीचे उत्तर मिळते. यिर्मयाला इतरांनी सोडले आहे याचे चित्रण १० व्या ओळी मध्ये केले आहे, येथे वापरलेले ‘इष्टमित्र’ हे शब्द देखील उपरोधिक आहेत. यिर्मयाच्या हातून काहीतरी चूक व्हावी आणि ती त्याच्या अधःपातास कारण व्हावी म्हणून ते वाट पाहतात. परंतु ११ व १२ व्या ओळीमध्ये यिर्मया सांगतो की, ‘देव न्यायी आहे व असणार म्हणूनच तो (यिर्मया) त्याच्याविषयी सत्यानेच कार्य करणार.’ अशा आपल्या मनातील भावना त्याने मोकळेपणाने देवाला सांगितल्या आहेत. ह्यावरून परमेश्वर दीनांना म्हणजेच जो मनुष्य त्याच्या सहाय्यावर अवलंबून असतो त्यास कधी एकटे सोडणार नाही. तो सतत त्याच्या मदतीस धावून येईल असे आश्वासन ह्या उताऱ्यात वाचावयास मिळते.

दुसरे वाचन: रोमकरांस पत्र ५:१२-१५

          आदामाने केलेले आज्ञाभंगाचे कृत्य निरस्त करण्यासाठी ख्रिस्ताच्या आज्ञापालनेचे सामर्थ्य हाच ह्या परीच्छेदाचा थोर विषयमुद्दा आहे. पौलने आदाम व ख्रिस्त ह्यांना ‘प्रातिनिधिक व्यक्ती’ म्हणून पुढे केले आहे. आदामाने पाप केले, आज्ञाभंग केला आणि त्याच्या कृत्याद्वारे जे त्याचे आहेत त्या सर्वासाठी पाप व मरण आणले, याउलट ख्रिस्ताने आज्ञा पाळली आणि त्याच्या या आज्ञा पालनाने जे त्याचे आहेत, त्या सर्वासाठी नितीमत्त्व आणि जीवन आणले आहे. आदमाने केलेल्या पापा आणि आज्ञाभंगा द्वारे आलेली मरणाची अधिसत्ता पौलने येथे गृहीत धरली आहे, त्याचप्रमाणे पौल पुढे आपणांस हेच शिकवितो की, ख्रिस्ताने वधस्तंभावर स्वःताचे प्राण अर्पण करून त्यातून आधीच एक अधिसत्ता प्रस्थापित झाली आहे; परंतु ही अधिसत्ता मरणाची नसून जीवनाची आहे.      

शुभवर्तमान: मत्तय १०: २६-३३

          मत्तयलिखित शुभवर्तमानातून घेतलेल्या ह्या उताऱ्यात ‘भय’ धरण्याचे योग्य व अयोग्य प्रकार सांगितलेले आहेत. माणसाच्या विरोधाला घाबरणे म्हणजे चुकीच्या दिशेने विचार करणे, कारण शरीराचा घात करणे याहून अधिक काही लोकांना करता येणार नाही. पण देव मात्र ‘आत्मा आणि शरीर’ ह्या दोहोंचाही नरकात नाश करावयास समर्थ आहे. तसेच जे ‘सत्य’ आहे ते उघडपणे जाहीर केले पाहिजे व ही कामगिरी न करण्याचे भय आपण धरिले पाहिजे. तसेच ह्या उताऱ्याच्या अखेरीस आपणांस सांगितले आहे की, परमेश्वराला आपण खूप मौल्यवान आहोत. त्याला प्रत्येक मनुष्याची काळजी आहे कारण प्रत्येक व्यक्ती हे परमेश्वराचे लेकरू आहे.  

मनन चिंतन:

          जन्माला आलेल्या प्रत्येक माणूसला कोणत्या ना कोणत्या गोष्टीची भीती वाटत असते, कोण आजाराला घाबरतो, कोण उंचाईला घाबरतो, कोण जनावरांना घाबरतो, कोण आपल्या भविष्याचा विचार करून घाबरतो, कोण आपल्याला चांगली नोकरी मिळणार की नाही ह्या विचाराने घाबरत असतो, लहान मुलांना आपण परीक्षेत पास होणार की नाही ह्याची भीती असते, अशाप्रकारे मनुष्य कुठल्या तरी वस्तूला घाबरत असतो.

          परमेश्वराला आपल्या ह्या भितीदायक स्वभावाची जाणीव आहे, कारण मानवाला जीवनात अनेक अशा भीतीच्या अनुभवातून जावे लागते आणि म्हणूनच बायबलच्या जुन्या करारापासून ते नव्या करारापर्यंत, उत्पत्तीच्या पहिल्या पुस्तकापासून ते प्रकटीकरणाच्या शेवटच्या पुस्तकापर्यंत म्हणजेच अब्राहामापासून ते प्रकटीकरणाच्या योहानापर्यंत प्रभू परमेश्वर देव आपणांस ‘भिऊ नका, धीर धरा’ अश्या आशेच्या आणि धैर्याच्या शब्दांनी आपणा प्रत्येकास त्याच्या असण्याची जाणीव करून देत आहे.

          ‘भिऊ नका किंवा धीर धरा’ हे शब्द किंवा ‘घाबरू नका’ ही आज्ञा परमेश्वराने अब्राहामाला दिलेली होती, तसेच तीच आज्ञा इज्राएलला, मौजेसला, दावीदला जो राजा सौलाच्या हातून आपला जीव वाचवण्यासाठी, स्वतःचा बचाव करण्यासाठी बरीच वर्षे इकडे तिकडे गुहांमध्ये लपत होता त्यालाही दिली होती. तसेच दानियेलला ज्याला सिहांच्या गुहेत टाकण्यात आले होते, त्यालाही भिऊ नकोस मी तुझ्या सोबत आहे अशी आज्ञा केली होती आणि म्हणूनच तो भुकेलेल्या सिहांच्या तोंडातून वाचू शकला. तीच आज्ञा गॅब्रियेल देवदुताने नव्या करारात मरिया मातेला दिली होती, गालीलाच्या समुद्रात बुडत असलेल्या पेत्राला खुद्द प्रभू येशूने भिऊ नकोस अशी आज्ञा केली आणि समुद्रात बुडताना त्याला वाचविले. अशा प्रकारे संपूर्ण बायबलची पाने जर आपण चाळली, तर बऱ्याच ठिकाणी हे शब्द आपल्या निदर्शनास येतील. आपण का घाबरू नये किंवा भयभीत होऊ नये; याचे कारणही स्पष्टपणे सांगितलेले आहे आणि ते म्हणजे खुद्द परमेश्वर ‘इम्मानुएल’ म्हणजे ‘आमच्याबरोबर देव’ आपल्या सोबत आहे. (मत्तय १:२३) तसेच यशया प्रवक्त्याच्या पुस्तकात आपण वाचतो, प्रभू म्हणतो, “तू भिऊ नको, कारण मी तुझ्या बरोबर आहे, घाबरू नको कारण मी तुझा देव आहे, मी तुला शक्ती देतो, मी तुला सहाय्यही करतो, मी आपल्या धार्मिकतेच्या उजव्या हाताने तुला सवरितो.” (यशया ४१:१०) अश्या प्रकारे बायबल मधील ही वचने आपणास दिलासा देतात की परमेश्वर देव आपल्या सोबत आहे आणि म्हणून कोणत्याही प्रसंगी आपल्याला घाबरण्याची किंवा भयभीत होण्याची काही गरज नाही.

          आपण केव्हा घाबरतो? जेव्हा आपल्याला आपल्या सोबत परमेश्वर आहे ह्याची जाणीव नसते. जेव्हा आपल्या जीवनात कष्ट, दुःखे, संकटे येतात आणि आपली जीवनरुपी नौका ह्या कष्ट आणि दुःखाच्या वादळांनी हेलकावे घेऊ लागते तेव्हा आपण स्वतःच्या सामर्थ्यावर, शक्तीवर अवलंबून राहतो, मानवी बळावर आवलंबून राहतो आणि म्हणून आपण घाबरत असतो. जेव्हा आपली परमेश्वरावरील नजर हटते, तेव्हा आपण घाबरत असतो, तेच आपण पेत्राच्या जीवनात देखील पाहतो, तो येशूच्या सांगण्यावरून पाण्यावर चालू लागतो जोपर्यंत त्याची नजर येशूवर होती, तोपर्यंत तो सुरळीतपणे पाण्यावर चालून येशूकडे जाऊ शकला आणि जेव्हा त्याची नजर येशुवरून दुसरीकडे जाते तेव्हा तो घाबरतो आणि पाण्यात बुडू लागतो. जर आपली नजर आपण येशूवर ठामपणे ठेवली, तर आपण कुठल्याही भीतीदायक परिस्थितीवर मात करू शकतो.

          यिर्मया प्रवक्त्याच्या पुस्तकात आपण वाचतो की त्याचे जीवन हे शत्रूंनी भरले होते, अनेक ठिकाणी त्याला त्रास आणि कष्ट भोगावे लागले. त्याचे जीवन हे जणू काही काट्यांनी भरले होते, सर्वाकडून त्याला विरोध होता, चहूकडून त्याचा छळ केला जात होता अशा परीस्थितीत तो म्हणतो जे आजच्या पहिल्या वाचनात आपण ऐकतो की “परमेश्वर बलवान सैनिकाप्रमाणे माझ्या पाठीशी आहे.म्हणून माझा पाठलाग करणारे पडतील, ते माझा पराभव करू शकणार नाही. ते पडतील, त्यांची निराशा होईल.” (यिर्मया २०:११) दुसऱ्या वाचनात आपण ऐकतो की येशू ख्रिस्ताच्या आज्ञाधारकपणामुळे मरणाचा नाश झाला आहे आणि त्याने पापावर, मरणावर सैतानावर विजय मिळवला आहे. म्हणूनच आजच्या शुभवर्तमानात येशू आपणास घाबरू नका किंवा भिऊ नका ह्या शब्दांनी सांगू इच्छीतो की तो आपल्या बरोबर आहे. कारण प्रत्येक मनुष्य त्याला फार महत्वाचा आहे, ह्याची प्रचीती आपणास आजच्या शुभवर्तमानात ऐकावयास मिळते, येशू म्हणतो की तुमच्या डोक्यावरचे केससुद्धा मोजलेले आहेत. म्हणून घाबरु नका. पुष्कळ चिमण्यांपेक्षा तुम्हीं अधिक मौल्यवान आहात.  (मत्तय १०:३०-३१)

          आज जगभरात कोरोना ह्या संसर्गजन्य आजारामुळे प्रत्येक माणूस घाबरलेला आहे, ह्या रोगावर अजून उपचार किंवा लस सापडलेली नाही, अशा परीस्थितीतही परमेश्वरावरील आपली श्रद्धा आपण दृढ करुया. तो आपल्या सोबत आहे आणि अशा परीस्थितीत तो आपणाला कधीही सोडणार नाही, परंतु पेत्राप्रमाणे आपली त्याच्यावरील विश्वासाची नजर दुसरीकडे न फिरवता त्या परमेश्वराकडे अतिमोठ्या विश्वासाने आणि श्रद्धेने दयेची याचना करुया, कारण तो विश्वासू देव आपला तारणारा आहे, तो आम्हा त्याच्या लेकरांना कधीही अनाथ सोडणार नाही, ह्याची खात्री ठेवूया आणि पुन्हा एकदा पेत्राच्या शब्दात परमेश्वराकडे मदतीचा हात मागुया आणि म्हणूया की, ‘हे प्रभू कोरोनाच्या भयंकर भीतीदायक महासागरात बुडणाऱ्या आम्हा तुज्या लेकरांना वाचव.’ (मत्तय १४:३०)   

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना

प्रतिसाद: हे प्रभू, आम्हला धैर्य दे.

१. पवित्र देऊळमातेचे सेवक पोप फ्रान्सिस, सर्व महागुरू, धर्मगुरू, धर्मबंधू, धर्म-भगिनी, धर्म-शिक्षक व सर्व ख्रिस्ती प्रापंचिक ह्यांच्याद्वारे तुझी व तुझ्या प्रजेची सेवा करण्यास आणि प्रत्येक कठीण परीस्थितीत तू आम्हा बरोबर आहेस ही जाणीव करून देण्यास लागणारी कृपा त्यांस मिळावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

२. आपल्या देशाचा कारभार सांभाळण्यासाठी जे राज्यकर्ते नेमले गेले आहेत, विशेषकरून आपले राष्ट्रपती, पंतप्रधान, मंत्रीमंडळ व इतर अधिकारी यांनी भारताच्या संविधानातील नियम पाळून देशाचा कारभार चालवावा व निःस्वार्थीपणे देशाची सेवा करावी तसेच नागरिकांच्या मनात भीतीचे वातावरण नव्हे, तर आशेचे आणि आपलेपणाची भावना उत्पन्न करावयास ते सतत कार्यरत राहण्यास त्यांना आशीर्वादाने भर म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

३. पवित्र शास्त्राला अनुसरून देऊळमातेच्या शिकवणीप्रमाणे आम्ही खरे ख्रिस्ती जीवन जगावे. आई-वडिलांचा सन्मान, आजारी भाऊ-बहिणींची सेवा, शेजारप्रीती, रंजल्या गांजल्यांना मदत अशी सेवादायी कृत्ये आपल्या हातून घडावीत म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५. आज जगभरात थैमान घातलेल्या कोरोनाच्या विषाणू मुळे लोकांच्या मनात एक भीतीचे वातावरण निर्माण झाले आहे, म्हणून संपूर्ण जगभर निराशेचे वातावरण निर्माण झाले आहे. ह्या आजारावर लवकरात लवकर लस शोधण्यास संशोधकांना यश लाभावे, व जे लोक ह्या रोगाने पिडीत झाले आहेत त्यांना परमेश्वराने बरे करावे व जे लोक विशेषकरून डॉक्टर्स, नर्सेस, पोलीस आणि इतर लोक जे निस्वार्थीपणे कोरोनाग्रस्त लोकांची सेवा करत आहेत त्यांना विशेष आशीर्वादाने भरावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.  

    

६. थोडा वेळ शांत राहून आपल्या वैयक्तिक व सामाजिक गरजा प्रभूसमोर ठेवूया.