Reflections for the homily for 2^nd Sunday of Easter 

(28-04-2019) by Br. Jameson Munis

पुनरुत्थान काळातील दुसरा रविवार

दैवी दयेचा रविवार

दिनांक: २८/०४/२०१९

पहिले वाचन: प्रेषितांची कृत्ये ५:१२-१६

दुसरे वाचन: प्रकटीकरण १:९-११, १२-१३, १७-१९

शुभवर्तमान: योहान २०:१९-३१

“पाहिल्यावाचून विश्वास ठेवणारे ते धन्य!”

प्रस्तावना:

          आज आपण पुनरुत्थान काळातील दुसरा रविवार तसेच दैवी करुणेचा सण साजरा करीत आहोत. आजची उपासना आपल्याला विश्वास, श्रद्धा व भक्ती ह्या विषयांवर मनन चिंतन करण्यासाठी बोलावीत आहे.

          आजच्या पहिल्या वाचनात, प्रेषितांनी केलेल्या अदभूत कृत्यांचा उल्लेख केला आहे. येशूचे शिष्य चमत्कार करतात, ते एकत्र येतात आणि देवाचे कार्य मोठ्या जोमाने व उत्साहाने पुढे नेतात. आजच्या दुसऱ्या वाचनात, संत योहानला झालेल्या येशूच्या प्रकटीकरणाविषयी आपण ऐकणार आहोत. योहानाने जे काही स्वर्गात पाहिले, त्या घटनेचा उल्लेख केला आहे. आजच्या शुभवर्तमानात आपण विश्वासाविषयी ऐकणार आहोत. येशू सांगत आहे की, “पाहिल्यावाचून जे विश्वास ठेवतात, ते धन्य आहेत.”

          आज आपण दैवी दयेचा सण साजरा करीत आहोत. आपणा सर्वांची आपल्या विश्वासात व श्रद्धेत वाढ व्हावी व पुनरुत्थित ख्रिस्ताची शांती आपण अनुभवावी म्हणून ह्या मिसा बलिदानात भाग घेताना विशेष प्रार्थना करूया.

सम्यक विवरण:

पहिले वाचन: प्रेषितांची कृत्ये ५:१२-१६

          पहिल्या वाचनात प्रेषितांनी केलेल्या अदभूत कृत्यांविषयी आपण ऐकणार आहोत. हे सर्व लोक व प्रेषित एक चित्ताने शलमोनच्या देवळात जमत असत. त्यांच्यात सामील होण्यास कोणाचे धैर्य होत नसे, तरी लोक त्यांना महान मानीत असत. ते सर्वजण आपली संपत्ती प्रेषितांच्या जवळ ठेवत. येशू ख्रिस्ताच्या स्वर्गरोहणानंतर शिष्यांच्या जीवनात अनेक संकटे आली. अनेक पुरुष व स्त्रिया प्रभूला शरण गेल्या. लोक आपली दुःखे व अडी-अडचणी घेवून शिष्यांकडे येत. आपण प्रेषितांची कृत्ये ह्या पुस्तकात वाचतो की, पेत्र येत असता, त्याची सावली, तरी त्यांच्यातील काही जणांवर पडली तरी ते बरे होत. शिष्य चमत्कार करीत होते. येशूने दिलेल्या पवित्र आत्म्याच्या दानाने ते देवाचे कार्य पुढे नेत होते. हे आपल्याला आजच्या पहिल्या वाचनात ऐकावयास मिळते.

दुसरे वाचन: प्रकटीकरण १:९-११, १२-१३, १७-१९

          दुसऱ्या वाचनात संत योहान, मनुष्याच्या पुत्राचा संत योहानला झालेल्या साक्षात्कार विषयी सांगत आहे. योहानाने जे काही स्वर्गात पाहिले, ते सर्व त्याला लिहिण्यास प्रवूत्त केले आहे. योहानाने सर्व प्रथम वाणी ऐकली. जे काही बघून लिहिणार होता, ते सर्व सात चर्च किंवा मंडळासाठी पाठविण्यास त्यास सांगितले. योहान सात सोन्याच्या समया बघतो, त्याबरोबर मनुष्याच्या पुत्रासारखा पायघोळ वस्त्र घातलेला, छातीवरून सोन्याचा पट्टा बांधलेला योहानास दृष्टीस पडतो. जेव्हा योहानाने हे दृष्य पाहिले, तेव्हा तो मेलेल्यासारखा मनुष्याच्या पुत्राच्या पायाजवळ पडला. मग त्या मनुष्याच्या पुत्राने त्यास म्हटले, भिऊ नकोस जो पहिला व शेवटला आणि जो जिवंत तो मी आहे. मी मेलो होतो तरी पहा, मी युगानयुग जिवंत आहे आणि मरणाच्या व अधोलोकाच्या किल्ल्या माझ्याजवळ आहेत. असे सर्व दृष्य योहान आजच्या दुसऱ्या वाचनात सादर करतो.

शुभवर्तमान: योहान २०:१९-३१

          आजच्या शुभवर्तमानात येशूने प्रेषितांना, विशेष करून थोमाला दिलेल्या दर्शनाविषयी आपण ऐकणार आहोत. यहुद्यांच्या भीतीमुळे शिष्य भयभीत झाले होते. त्यांना समजत नव्हते की, पुढे काय कराव? अशावेळी दरवाजे बंद असताना येशू ख्रिस्त त्यांच्या मध्ये येऊन उभा राहतो व दर्शन देतो आणि म्हणतो, “तुम्हास शांती असो.” असे बोलून तो आपले हात व कूस त्यांना दाखवतो. तेव्हा प्रभूला पाहून शिष्यांस खूप आनंद होतो, त्यांना चांगले वाटते. त्यांची भीती नाहीशी होते. परंतु थोमा त्यांच्याबरोबर नव्हता. जेव्हा दुसऱ्या शिष्यांनी त्यास सांगितले, तेव्हा त्याने आपाली मनोवृत्ती स्पष्ट केली व सांगितले, “त्याच्या हाताच्या खिळ्याचे व्रण पाहिल्यावाचून व तेथे बोट घातल्यावाचून व त्याच्या कुशीत आपला हात घातल्यावाचून मी विश्वास धरणारच नाही. त्यानतंर येशू थोमाला दर्शन देतो, तेव्हा थोमाची श्रद्धेत वाढ होते व तो उदगारतो, “माझ्या प्रभू, माझ्या देवा.” तेव्हा येशू म्हणतो, “पाहिल्यावाचून विश्वास ठेवतात ते धन्य.” अशाप्रकारे अनेक वेळा दर्शन देऊन येशू आपल्या शिष्यांचा विश्वास बळकट करतो.    

  

मनन चिंतन:

          आज आपण पुनरुत्थान काळातील दुसरा रविवार साजरा करीत आहोत. त्याचबरोबर दैवी दयेचा सण साजरा करीत आहोत. आजची उपासना आपल्याला विश्वास या विषयावर मनन चिंतन करण्यासाठी बोलावीत आहे.

          आपण प्रभू येशू ख्रिस्तावर विश्वास ठेवणारे लोक आहोत. हा विश्वास जर आपल्याला उचित किंवा योग्य प्रकारे समजून घ्यायचा असल्यास परमेश्वर सगळ्या सृष्टीचा कर्ता आहे आणि आपण त्याची मुले आहोत हे सत्य आपण आपल्या हृदयात कोरले पाहिजे.

          थोमाच्या दृष्टीने, ख्रिस्ताचा क्रूसावरील मृत्यू अनपेक्षित होता. त्याची येशुवरील माया भरपूर होती. परंतु, जेव्हा प्रत्यक्षात ही घटना घडली तेव्हा थोमाला ही घटना पेलवली नाही. येशूच्या मृत्युच्या घटनेने त्याचा विश्वास व धीर खचला होता. तो दुःखाने कोसळलेला होता. आणि म्हणून तो एकटा राहायला लागला होता. तो आपल्या मित्र परिवाराबरोबर राहायला पाहिजे होता. अन्य शिष्य मित्रांचे त्याने सहाय्य घ्यायला पाहिजे होते, परंतु त्याने तसे काही केले नाही. तो एकटाच त्याच्या दुःखाशी सामना करू लागला होता. त्यामुळे पुनरुत्थित येशू जेव्हा इतर शिष्यांना भेटतो, तेव्हा थोमा तेथे नसतो. त्याला ख्रिस्ताची भेट झाली नाही. आणि नवजीवनाचा अनुभव तो घेऊ शकला नाही. कारण तो आपल्या स्वतःच्या जगात घुटमळत राहिला होता. म्हणून तो त्याला सांगितलेल्या ख्रिस्त पुनरुत्थित झाला असल्याचे सत्य त्याला खोटे वाटू लागले, म्हणून त्याने विश्वास ठेवण्यास नकार दिला. ज्यावर आपला विश्वास नाही, त्यावर विश्वास आहे असे उगीच सांगण्याचा दुबळेपणा त्याने दाखवला नाही. तो आपल्या मनाशी व विचाराशी प्रामाणिक होता. त्याने आपल्या मनातील विचार स्पष्टपणे बोलून दाखवण्याचं धैर्य त्यान दाखवलं. आपल्याला पटो किंवा न पटो, आपल्याला समजो किंवा न समजो. दुसरा सांगतो म्हणून मान हालवायची त्याची वृत्ती नव्हती. त्याला सत्याची खात्री करून घ्यायची होती. त्याला अंधविश्वास नको होता. त्याला चांगला व खरा विश्वास हवा होता. त्याच्या ह्या प्रवूत्तीमुळे त्याला खऱ्या विश्वासाचे ज्ञान झाले. त्यानंतर तो थांबला नाही. त्याने स्वतःला सत्याच्या म्हणजेच ख्रिस्ताच्या पायी झोकून दिले. आता अर्धवटपणे नाही, तर संपूर्ण विश्वासाने  तो उद्गारला, “माझ्या देवा, आणि माझ्या स्वामी!”  अशा प्रकारे तो प्रभूला शरण गेला.

          आज दैवी दयेचा सण आपण साजरा करीत आहोत. दया म्हणजे दुसऱ्यांच्या दुःखाबद्दल आपल्या अंतःकरणात निर्माण होणारी सहानुभूती. दुसऱ्यांची दुःखे, संकटे, आपत्ती आपल्याच आहेत असे जो मानतो व त्या नाहीशी करण्याचा प्रयत्न करतो तो खरा दयाळू. येशू ख्रिस्त हा खरा दयाळू होता. तो ममतेने व करुणेने भरलेला होता. अनेक अशी ख्रिस्ताची उदाहरणे आपल्या समोर शुभवर्तमानात ठेवण्यात आली आहेत, लूकच्या शुभवर्तमानात पंधरावा अध्याय आपणास येशूच्या दयेविषयी व करुणेविषयी सांगत आहे.

          संत फौस्तीनाला झालेल्या दर्शनात येशू हा दैवी दयेचा व करुणेचा महासागर अखिल मानवासाठी ओसांडून वाहताना त्याने अनुभवला. म्हणूनच दैवी दयेची प्रार्थना आपल्या सर्वाना येशुवरील श्रद्धेत वाढण्यासाठी प्रेरणादायी आहे. प्रभू येशूच्या हृदयातून दयेचा व कृपेचा झरा अखंडितपणे वाहत आहे. त्या दैवी दयेचा आपणा प्रत्येकास अनुभव यावा व आपली ख्रिस्तावरील श्रद्धा व विश्वास मजबूत बनावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

बोधकथा:

          एक विद्वान प्रोफेसर होता. जे बुद्धीला पटेल, तेच मी मानणार अशी त्याची विचारधारणा होती. एकदा रस्त्यात जात असताना त्याला एक शेतकरी शेतामध्ये काम करताना दिसला. त्याने त्या शेतकऱ्याला प्रश्न केला, “काय रे, शेतकऱ्या तुझ्या बुद्धीला जे पटत नाही त्यावर तू विश्वास ठेवतोस काय? शेतकरी म्हणाला, “होय, साहेब. मी विश्वास ठेवतो. तुम्ही विश्वास ठेवता काय?” प्रोफेसर म्हणाला, “माझ्या बुद्धीला जे पटत नाही, त्यावर मी मुळीच विश्वास ठेवत नाही.”

          शेतकऱ्यान त्या प्रोफेसरला प्रश्न केला, “प्रोफेसर साहेब, ह्या माझ्या शेतात एक गाय, एक कोंबडी आणि एक मेंढरू हे तीन प्राणी चारत आहेत. एकाच कुराणावर व एकाच अन्नावर तिघे चरत आहेत, हे तुम्ही पाहता ना, मग मला सांगा हे तिन्ही प्राणी एकाच कुराणावर चरत असताना, गायीच्या अंगावर केस, कोंबडीच्या अंगावर पिसे आणि मेंढऱ्याच्या अंगावर लोकर हे कस काय? ह्या प्रश्नाच उत्तर तो प्रोफेसर देऊ शकला नाही. तो मान खाली घालून तेथून निघून गेला.

          तात्पर्य: सर्वच गोष्टी आपल्याला कळल्याच पाहिजेत हे विश्वासाचे लक्षण नाही.  

       

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना:

प्रतिसाद: प्रभो, आमची श्रद्धा दृढ कर.

१. आपले परमगुरु फ्रान्सिस, बिशप्स, धर्मगुरू व व्रतस्थ ह्यांच्यावर सोपविलेल्या जबाबदाऱ्या विश्वासुपणे पूर्ण व्हाव्यात आणि त्यांच्या कार्याद्वारे लोकांना दैवी दयेचा स्पर्श व्हावा म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

२. जगभरात ज्या संघटना कार्यरत आहेत, त्यांना त्यांच्या कार्यात प्रभूचा आशीर्वाद मिळावा म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

३. ज्या कुटुंबात शांती, प्रेम व दया नाही, अशा सर्व कुटुंबांना दैवी दयेचा, शांतीचा व प्रीतीचा अनुभव मिळावा आणि त्यांची प्रभूवरील श्रद्धा बळकट व्हावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

४. आजच्या मिस्साबलीदानात भाग घेत असलेल्या आपण सर्वांनी देवाच्या दयेचा अनुभव घेऊन, आपल्या कार्याद्वारे तो इतरांना देण्यास तत्पर राहण्यास कृपा व पवित्र आत्म्याचे सहाय्य लाभावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५. श्रीलंकेत झालेल्या बोब्म हल्ल्यात जे आमचे बंधू-भगिनी मरण पावल्यात, त्यांच्या प्रत्येकांच्या आत्म्याला परमेश्वराने शांती द्यावी, स्वर्गीय नंदनवनात त्यांच स्वागत कराव. तसेच त्यांच्या कुटुंबियांचे सांत्वन व्हावे व श्रद्धेत वाढ व्हावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

६. थोडा वेळ शांत राहून, आपण आपल्या सामाजिक, वैयक्तिक व कौटुंबिक गरजा प्रभू समोर ठेवूया.  

Reflections for the homily for Easter Vigil Mass (21-04-2019) by Br. David Godinho

पुनरुत्थान रविवार

पुनरुत्थान पूर्व जागरणविधी

दिनांक: २१/०४/२०१९

पहिले वाचन: उत्पत्ती १:१-२,२

दुसरे वाचन: उत्पत्ती २२:१-१८

तिसरे वाचन: निर्गम १४:१५-१५:१

चौथे वाचन: यशया ५४:५-१४

पाचवे वाचन: यशया ५५:१-११

सहावे वाचन: बारुख ३:९-१५.३२-४:४

सातवे वाचन: यहेज्केल ३६:१६-२८

आठवे वाचन: रोमकरांस पत्र ६:३-११

शुभवर्तमान: लूक २४:१-१२

प्रास्ताविक:

प्रिय श्रद्धावंतानो, आज आपण ह्या पवित्र रात्री येथे जमलो आहोत. प्रभू येशू ख्रिस्त पुनरुत्थित झाला ती ही पवित्र रात्र साजरी करण्यासाठी आपण येथे जमलो आहोत. त्याने मृत्यूवर विजय मिळविला. या शुभप्रसंगी पवित्र ख्रिस्तसभा साऱ्या जगातील तिच्या मुलांना जागरण व प्रार्थना करण्यासाठी एकत्र बोलावित आहे.

आजच्या ह्या विधीचे चार भाग आहेत:

पहिला भाग: प्रकाश विधी- पुनरुत्थित येशू जगाचा प्रकाश आहे हे आपण घोषीत करतो. दुसरा भाग: प्रभूशब्दविधी- ह्या भागात जुन्या व नवीन करारातील निवडक वाचने, परमेश्वराने मानवा जातीवर केलेल्या असीम प्रेमाची आपणास जाणीव करून देतात.

तिसरा भाग: पाण्याला आशीर्वाद- येथे बाप्तिस्म्यासाठी लागणाऱ्या पाण्याला आशीर्वाद दिला जातो. पुनरुत्थानाचे पहिले गोड फळ म्हणजे बाप्तिस्मा. ख्रिस्तामध्ये आपला बाप्तिस्मा होणे हा देवाचा अनन्य साधारण आशीर्वाद आहे.

चौथा भाग: ख्रिस्तशरीर स्विकारविधी- येथे आपण ख्रिस्तशरीर स्विकारविधी साजरा करतो. स्वर्गीय भोजनाची चव ह्या ठिकाणी आपण घेतो.

          तर श्रद्धेन, शांततेने व प्रार्थनामय भावनेने ह्या उपासनेत आपण सहभाग घेऊया.

सम्यक विवरण:

आज ख्रिस्त सभा आपणासमोर नाऊ वाचणे ठेवत आहे. त्यापैकी पहिलली सात वाचने ही जुन्या करारातून घेतली आहेत व नंतरची दोन वाचने नव्या करारतून घेतली आहेत.

जुन्या करारातून घेतलेली पहिली सात वाचने आपणासमोर आपल्या तारणाचा किंवा मुक्तीचा इतिहास आपल्या समोर मांडत आहेत. ही वाचने आपल्याला देवाने मानवाच्या उद्धारासाठी केलेल्या अदभूत कृत्यांची महिमा वर्णीत आहेत. ही वाचने आपणांस देवाने मानवजातीवर केलेल्या अमर्याद प्रेमाची आठवण करून देतात. देव जगाची निर्मिती करून तो मानवास आपल्याच प्रतीरुपाप्रमाणे निर्माण करतो व त्याच्या हातात साऱ्या सुष्टीची   देखरेख करण्याची जबाबदारी सोपवितो. पाप मानवाला देवापासून दूर नेते. परंतु देव मानवाच्या तारणासाठी संदेष्टे पाठवून मानवास आपल्या जवळ आणतो. मानवाने केलेले पाप व देवाने मानवाची केलेली पापातून मुक्तता यांची पुनरावृत्ती या वाचानांद्वारे होते.

दुसरी दोन वाचने ही नव्या करारतून घेतलेली आहेत. त्यातील पहिले वाचन हे संत पौलाचे रोमकरांस पत्र ह्यातून घेतलेले आहे. संत पौल सर्व ख्रिस्ती बांधवाना पुनरुत्थित प्रभू येशूमध्ये जीवन जगण्यास सांगत आहे. तसेच स्नान संस्काराची तो आपणांस ओळख करून देत आहे. तो म्हणतो, “स्नानसंस्काराद्वारे, प्रत्येक ख्रिस्ती हा ख्रिस्तामध्ये मरतो व ख्रिस्ताद्वारे पुनरुत्थित होतो.” म्हणजेच आपले जीवन हे ख्रिस्तात सुरु होते व ते ख्रिस्तामध्येच संपावयास पाहिजे. ख्रिस्ती लोकांनी आपले जीवन चांगल्या रितीने जगून, कुमार्ग सोडून ख्रिस्ताच्या शिकवणीनुसार चालावे म्हणून संत पौल आपणांस एक प्रकारे निमंत्रण देत आहे.

लुकलिखीत शुभवर्तमानात आपण प्रभू येशूच्या पुनरुत्थानाविषयी ऐकतो. यहुदी लोक मृत व्यक्तीस काळजीपूर्वक दफन करीत असत. विविध गंधरस लावून ते प्रेतास जपत असत. शब्बाथ दिवस आड आल्याने प्रभू येशूचा मृतदेह घाईत दफन केला गेला होता. या कारणामुळे स्त्रियांना यहुदी रीतीप्रमाणे गंधरस लावता आले नव्हते. ह्यासाठीच त्या भल्या पहाटे ही उत्तरक्रिया पूर्ण करण्यासाठी थडग्यापाशी गेल्या होत्या. परंतु त्या कबरेवरील धोंड बाजूला लोटलेली आणि त्या कबरेत येशू ख्रिस्ताचे शरीर सापडले नाही. नंतर संत लुक, स्त्रिया आणि लखलखीत वस्त्रे परिधान केलेले दोन पुरुष यांच्यात झालेल्या येशूच्या पुनरुत्थानाविषयीच्या संभाषणाबद्दल सांगतो. पुढे स्त्रियांनी कबरेपासून परत येऊन अकरा प्रेषितांना व बाकीच्या सर्वांना येशूच्या पुनरुत्थानाविषयी सांगितले. अशा प्रकारे त्या ख्रिस्ताच्या पुनरुत्थांच्या पहिल्या सुवर्तिका बनल्या.  

मनन चिंतन:

‘कबरीवरून धोंड लोटलेली आहे व कबर रिकामी आहे असे त्यांना आढळले’

          आजची रात्र ही ‘पवित्र रात्र’ आहे, कारण परमेश्वराचा पुत्र प्रभू येशू ख्रिस्त हा मरणातून उठला आहे, तो जिवंत झाला आहे. त्याच्या मरणातून उठण्याने ही रात्र अंधारमय राहिलेली नाही, तर प्रज्वलित किंवा प्रकाशित झालेली आहे. कारण ख्रिस्त, जो जगाचा प्रकाश आहे, (योहान ८:१२) त्या ख्रिस्ताने अंधारावर विजय मिळवला आहे. ही खरोखर आनंदमय रात्र आहे. कारण ख्रिस्ताने मरणावर विजय मिळवला आहे. ह्या ख्रिस्ताने दुःख कष्ट सोसून, मरून आणि मरणातून पुन्हा उठून आमच्या तारणाचे कार्य पूर्ण केले आहे. ह्याची प्रचीती आपणास शुभवर्तमानाद्वारे येते. चारही शुभवर्तमान ह्याची साक्ष देतात. ते आपणांस रिकामी असलेल्या कबरेविषयी आणि येशूच्या पुनरुत्थानाविषयी सांगत आहेत.

          आपण स्मशानभूमीत गेल्यावर आपल्याला आढळून येते की, मृत व्यक्तीच्या नावाची पाटी त्या व्यक्तीच्या थडग्यावर लिहिलेली असते. उदा. मोजेस, अब्राहम वैगरे त्यावरून आपणास दिसून येते की, ह्या कबरेत किंवा थडग्यात ह्या माणसाचे शरीर आहे. परंतु जगामध्ये अशी एक आणि एकच कबर आहे की, जिच्यावर कुठल्याही प्रकारच नाव किंवा काही कोरीव हस्तकला केलेली नाही. आणि ती कबर आहे पुनरुत्थित प्रभू येशू ख्रिस्ताची. त्या कबरेच्या मुखाशी असलेल्या भल्या मोठ्या धोंडीवर काहीही लिहिलेलं नव्हत, उलट त्याकबरेच्या मुखाशी असलेली धोंड लोटलेली होती आणि कबर मात्र रिकामी होती. ह्याचा अर्थ असा की, तो (येशू) त्या कबरेत नव्हता. ती कबर त्या देव पुत्राला कोंडून ठेवू शकली नाही किंवा मरण त्याला कैदेत ठेवू शकले नाही. कारण त्याने सांगितल्याप्रमाणे तो जीवन आहे (योहान ११:२५)  आणि जीवनाला मृत्यू कधी कैद करू शकत नाही. त्याने मरणाची नांगी तोडून टाकलेली आहे. त्याने मरणावर विजय मिळविलेला आहे. म्हणून करिंथकरांस लिहिलेल्या पहिल्या पत्रात म्हणतो, “अरे मरणा तुझा विजय कोठे आहे? मरणा, तुझी नांगी कोठे आहे? (१ करिंथ १५:५५)   

          आजच्या शुभवर्तमानात आपण ऐकल की, गालीलाहून आलेल्या स्त्रिया कबरीजवळ आल्या आणि त्यांना कबरीवरून धोंड लोटलेली दिसली आणि आत गेल्यावर प्रभू येशूचे शरीर त्यांना सापडले नाही. (लूक २४:२-३) ह्या स्त्रिया यहुदी लोकांच्या परंपरे किंवा प्रथेनुसार ख्रिस्ताचे शरीराला सुगंधी द्रव्याने माखण्यास आल्या होत्या. यहुदी लोक मृत व्यक्तीचे काळजीपूर्वक दफन करीत असत. विविध गंधरस लावून ते प्रेतास जपत असत. शब्बाथ दिवस आड आल्याने प्रभू येशूचा मृतदेह घाईत दफन केला गेला होता. या कारणामुळे स्त्रियांना यहुदी रीतीप्रमाणे गंधरस लावता आले नव्हते. ह्यासाठीच त्या भल्या पहाटे (लूक २४:१) ही उत्तरक्रिया पूर्ण करण्यासाठी थडग्यापाशी येत होत्या. त्यांच्या मनात भीती होती, आणि  आमच्यासाठी कोण त्या कबरेच्या मुखाशी असलेली धोंड बाजूला करील ह्या प्रश्नात गुरफटून, त्या अगदी निराश व हताश होऊन अगदी उदास मनाने त्या कबरेच्या दिशेने येत होत्या. (मार्क १६:१-२) ती धोंड त्यांच्यासाठी अडथळा बनली होती, कारण धोंड बाजूला केल्याशिवाय त्या ख्रिस्ताच शरीर त्या सुगंधी द्रव्याने माखू शकल्या नव्हत्या. परंतु कबरेकडे आल्यावर त्या थक्क झाल्या, कारण धोंड त्या ठिकाणी नव्हती, ती लोटलेली होती.

          आपल्या हृदयाच्या प्रवेश द्वाराशी अशा प्रकारची धोंड आहे का? की जी ख्रिस्ताच पुनरुत्थान पहाण्यास आपणांस अडथळा निर्माण करत आहे. हा प्रश्न आपण स्वतःला आज विचारायला पाहिजे. ‘पुनरुत्थित ख्रिस्त पाहावयाचा असेल, तर ज्या धोंडेने आपली हृदये झाकलेली आहेत ती धोंड बाजूला लोटणे फार गरजेचे आहे,’ असे पीटर क्रिसोलोगस एक धर्म पंडित म्हणतात. ही धोंड कसली आहे? ती धोंड भीतीची, विद्रोहाची, निराशेची, अशांतीची, क्षमा न मिळण्याच्या विचाराची, हेवेची, वाईट सवयीची, वाईट विचारांची, तिरस्काराची,  क्रोधाची किंवा कोणत्याही गोष्टीची असू द्या. ही धोंड इतकी मोठी आहे का की, ती धोंड काढण्याचा विचारच आपल्याला हतबल किंवा निर्बल करतो, किंवा कोणत्याही प्रकारची वस्तू किंवा कोणीच ही धोंड बाजूला काढण्यास आपल्याला मदत करू शकणार नाही, अश्या प्रकारची आपली मानसिकता होऊन आपण ती धोंड बाजूला काढण्याचा कोणत्याही प्रकारचा प्रयत्न करीत नाही का? ही धोंड आपल्याला काढायची आहे, परंतु कोण ही धोंड काढण्यास आपल्यला मदत करेल अशी जेव्हा त्या स्त्रियांप्रमाणे आपली परिस्थिती होते, कोणाकडे वळावे, अशे आपणास वाटते तेव्हा विश्वासाने आणि श्रद्धेने परमेश्वराकडे वळणे गरजेचे आहे. कारण जेथे मानवी विचारशक्ती, मदत संपुष्टात येते, तेथे देव आपणांस मदत करण्यास सुरु करत असतो. कारण तो आपणास कधीच हताश व निराश करणार नाही. त्या परमेश्वराकडे आशेने व श्रद्धेने वळणे फार गरजेचे आहे. तो आपणास नक्कीच मदत करेळ.

पास्काचा किंवा इस्टरचा सण हा आपल्या हृदयातील धोंड किंवा दगड बाजूला करण्यास आपणा प्रत्येकाला बोलवत आहे, जेणेकरून पुनरुत्थित ख्रिस्ताचा आशादायी किरण आपल्या हृदयात प्रवेश करेल. परमेश्वर ही धोंड किंवा दगड काढण्यात कुशल किंवा तज्ञ आहे. त्याने ख्रिस्ताच्या थडग्यावरील ती भली मोठी धोंड बाजूला काढून ख्रिस्त पुनरुत्थित झाल्याचा अनुभव घेण्यास त्या गालीलाहून आलेल्या स्त्रियांना मदत केली. तोच परमेश्वर जेव्हा जेव्हा आपण त्याच्याकडे धाव घेऊ तेव्हा तेव्हा आपणास मदत करण्यास सतत तयार असतो. स्तोत्रसाहिता ४६:१ आपण वाचतो, “देव आमचे सामर्थ्य साठवण्याचे भांडार आहे. आम्ही संकटकाळी त्याच्याजवळ नेहमी मदत शोधू शकतो.” तसेच यिर्मया ३३:३ परमेश्वर म्हणतो, “यहूदा, माझा धावा कर. मी ओ देईन.” आपण ख्रिस्ताच्या पुनरुत्थानात सहभागी झालेलो आहोत आणि त्यामुळे कुठल्याही प्रकारची धोंड आपल्याला कायमची झाकू शकणार नाही. आपण मोठ्या श्रद्धेने व विश्वासाने आपल्या हृदयाच्या मुखावरील ती धोंड बाजूला करण्यास त्या परमेश्वराचा धावा करूया, आणि तो आपणांस कधीच सांडणार नाही.

          ईस्टर किंवा पास्काचा संदेश असा आहे की, कुठल्याही प्रकारचा दगड किंवा धोंड आपणांस झाकून किंवा कैदी करू शकत नाही - ना भीती, ना दुःख, ना कुठल्याही प्रकारचे पाप, ना तिरस्कार, ना हेवा, ना क्रोध, ना मरण हाच खरा पुनरुत्थानाचा संदेश आहे. ख्रिस्ताने ह्या सर्वावर विजय मिळविला आहे, आणि जर आपण ख्रिस्तावर विश्वास किंवा श्रद्धा ठेवली, तर त्याच पुनरुत्थित ख्रिस्ताच्या सहाय्याने आपणही ह्या सर्व गोष्टींवर विजय मिळवू शकतो. मृत्यू हा शेवटचा आणि सर्वात मोठा शत्रू पराभूत त्या ख्रिस्ताच्या मरणाने झालेला आहे.

आपले प्रेम नाकारल्यानंतर प्रत्येक वेळी जेव्हा आपण पुन्हा प्रेम करतो, तेव्हा आपण पुनरुत्थानाच्या सामर्थ्यामध्ये सहभागी होतो. प्रत्येक वेळी आपला विश्वासघात केल्यानंतर, जेव्हा आपण पुन्हा विश्वास ठेवतो, तेव्हा आपण पुनरुत्थानात सहभागी होतो. प्रत्येक वेळी जेव्हा आपण अयशस्वी होऊन पुन्हा प्रयत्न करतो, तेव्हा आपण पुनरुत्थानात सहभागी होतो. प्रत्येक वेळी आपल्या आशेचा भंग होतो आणि जेव्हा आपण निराश न होता पुन्हा आशा ठेवतो, तेव्हा आपण ख्रिस्ताच्या पुंरुत्थानात सहभागी होतो. जेव्हा आपण जीवनात पडतो, आणि येशूप्रमाणे पुन्हा उठून चांगले जीवन जगण्याचा प्रयत्न करतो, तेव्हा आपण खऱ्या अर्थाने ख्रिस्ताच्या पुनरुत्थानात सहभागी होत असतो.

           

बोधकथा:   

एकदा धर्मशिक्षण देणाऱ्या शिक्षकीने मुलांना येशूच्या पुनरुत्थानावर एक छोटीशी नाटीका करावयास सांगितली. ह्यासाठी त्यांची जोरदार तयारी चालू होती. सर्व मुलांना चांगली पात्र मिळाली होती, कोणी येशू, कोणी पेत्र, कोणी योहान, कोणी दूत, काही जण शिपाई बनाणार होते, तर काहीजण स्त्रिया बनणार होते. परंतु छोट्या राजू नावाच्या मुलाला तेवढे खास काही पात्र देण्यात आले नव्हते. त्याला फक्त कबरेच्या तोंडावर दगड म्हणून उभे रहावयास सांगितले होते. बरेच दिवस सराव झाल्यानंतर इस्टर च्या सणादिवशी ही नाटिका ह्या मुलांनी चर्च मध्ये केली.  

नाटक संपल्यानंतर राजूचे मम्मी-पप्पा, तेवढे खूष दिसत नव्हते, त्यांच्या तोंडावर काही आनंदाच्या भावना दिसत नव्हत्या. ते आपला नाराज चेहरा करून गाडीत बसले होते आणि परतीच्या प्रवासाला जात होते. परंतु राजू गाडीच्या मागच्या सीटवर अगदी आनंदाने उड्या मारत होता. तो खूप खुष दिसत होता, आनंदी दिसत होता. थोडा वेळ सहन केल्यानंतर त्याच्या मम्मी पप्पांनी त्याला विचारले की, ‘नाटकामध्ये तुला काही महत्वाचे पात्र दिलेले नव्हते, तरीपण ह्या छोट्याश्या पात्रामुळे तू इतका आनंदी कसा?’ ह्यावर छोटयाशा राजू उत्तरला, ‘छोटे का होईना, पण माझ्या त्या कबरेवरच्या तोंडावरून सरकण्यामुळेच येशू त्या कबरेतुन बाहेर येऊ शकला, नाहीतर येशू तेथेच राहून गेला असता आणि जे पूर्ण व्हायचे होते ते अर्धेच राहून गेले असते.’  

 विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना:

प्रतिसाद: हे पुनरुत्थित ख्रिस्ता आमची प्रार्थना ऐक.

१. आपले परमगुरु फ्रान्सिस, महागुरू, धर्मगुरू आणि धर्मबंधूभगिनींना पुनरुत्थित प्रभूचा आनंद व आशा त्यांच्या प्रेषितीय कार्यात सतत मिळावा आणि पुनरुत्थित ख्रिस्त जगाला देण्यास त्यांना कृपा शक्ती लाभावी म्हणून आपण प्रार्थना करुया.

२. आपल्या देशात सुरु असलेल्या निवडणुका शांततेत व पारदर्शकपणे पार पाडाव्यात व आपल्या देशाला एक दृढ व सक्षम सरकार लाभावे म्हणून आपण पुनरुत्थित ख्रिस्ताकडे प्रार्थना करूया.

३. आज ज्यांनी नव्याने स्नानसंस्कार स्वीकारला आहे, अशांनी प्रभूठायी विश्वासू राहून एक चांगले ख्रिस्ती जीवन जगावे म्हणून आपण प्रार्थना करुया.

४. ज्या लोकांना ख्रिस्ताची अजूनही ओळख पटलेली नाही, अशांना प्रभूच्या प्रेमाची ओळख त्याच्या निवडलेल्या लोकांद्वारे व्हावी म्हणून आपण प्रार्थना करुया.

५. आपण सर्वांनी विश्वासात घेतलेला पुनरुत्थित प्रभूचा अनुभव सर्वकाळ आपल्या मनी बाळगून त्याच्या सार्वकालिक जीवनात सहभागी व्हावे म्हणून आपण प्रार्थना करुया.

६. आता थोडा वेळ शांत राहून आपल्या वैयक्तिक व सामुहिक गरजा पुनरुत्थित ख्रिस्ता समोर मांडूया.

“तुम्हा सर्वांना ला वेरना गुरुकुलातील सर्व धर्मगुरू व बंधू तर्फे पास्काच्या सणाच्या हार्दीक शुभेच्या”

Reflections for the homily for Good Friday (19-04-2019) by Br. Julius Rodrigues

पवित्र शुक्रवार

दिनांक: १९/४/२०१९

पहिले वाचन: यशया ५२:१३-५३:१२

दुसरे वाचन: इब्री ४:१४-१६, १५:७-९

शुभवर्तमान: योहान १८:१-१९:४२

“बापा, त्यांना क्षमा कर, कारण ते काय करतात ते त्यांना समजत नाही!

प्रस्तावना:

          आज पवित्र शुक्रवार! ख्रिस्ताच्या दु:खसहनाचा दिवस! आणि आपल्या हातून घडलेल्या चुकांची आठवण करून देणारा हा दिवस. मानवाला पापमुक्त करण्यासाठी ख्रिस्ताने दु:खयातना सोसून क्रुसावर आपले बलीदान केले म्हणूनच ह्या दिवसाला पवित्र शुक्रवार म्हणून मानला जातो. आजच्या पहिल्या वाचनात यशया संदेष्टा सेवक गीताद्वारे ख्रिस्ताच्या दु:खप्राय यातना व मरणाचे भाकीत करतो. आपणा सर्वांचे पाप अंगीकारून, तो आपल्या अपराधामुळे घायाळ झाला, आपल्या दुष्कर्मामुळे ठेचला गेला व त्याला बसलेल्या फटक्यांनी आपणास जीवन प्राप्त झाले. प्रभू येशूने आपल्या पापांचे ओझे स्वतःवर लादून आपणाला पापातून मुक्त केले.

            आजचे दुसरे वाचन आपणास जाणीव करून देते की, प्रभू येशू ख्रिस्त हा खरा याजक आहे आणि त्याच्याद्वारे आपणास तारण मिळणार आहे आणि म्हणून आपण त्याच्या आज्ञेत राहिलो पाहिजे.

       योहानलिखित   शुभवर्तमानाद्वारे येशूचे दु:खसहन आणि यातनादायक मरण फार प्रभावी आणि प्रेरणादायी आहे हे आपल्या पुढे मांडण्यात आलेले आहे. देवाचा पुत्र पापी मनुष्यासाठी मरण पावला आणि त्याने देवाची क्षमा आपणास बहाल केली. आज आपण प्रभू येशूचे दु:खसहन व मरण ह्यावर चिंतन करीत असताना आपल्यालाही येशूप्रमाणे क्षमा करता यावी म्हणून आजच्या उपासनेमध्ये आपण परमेश्वराकडे प्रेरणा व कृपा मागूया.

सम्यक विवरण:

पहिले वाचन: यशया ५२:१३-५३:१२.

          यशया संदेष्टा आजच्या सेवकगीताद्वारे देवाचा नीतिमान सेवक मानवाला पापमुक्त करेल व देवाची बिनशर्त क्षमा बहाल करेल ह्याचे वर्णन करतो. या काव्याच्या प्रारंभी व शेवटी सेवकाची थोरवी वाढविल्याचे वर्णन आहे.

 दुसरे वाचन: इब्री ४:१४-१६, १५:७-९.

    कधीही पाप केलेले नसताना आमचा स्वर्गीय प्रमुख याजक आमच्या दुर्बलपणाविषयी सहानभूती कशी बाळगतो ते आजच्या दुसऱ्या वाचनातून स्पष्ट केले आहे.  येशूने सोसलेल्या दु:खातून तो आज्ञाधारकपणा शिकला. दुःख, यातना आणि परीक्षा यांना तोंड देताना तो देवाशी विश्वासू राहिला.

शुभवर्तमान: योहान १८:१-१९:२

येशूचे दुखःसहन, मरण व यातना या घटनेचे चित्रण योहान शुभवर्तमानकाराने विशेषरीत्या केले आहे. येशू ख्रिस्ताचे दुःख, यातना आणि मरण हे ख्रिस्ताच्या जीवनाचे एक महत्त्वपूर्ण घटक आहेत. त्याचे दुःख सर्व मानवी दुःखाच्या परिसीमा ओलांडणारे होते. सज्जन आणि तारणारा येशू, लोकांचे भले करीत असतानाही, त्याला अपमान सहन करावा लागला. परंतू येशू ख्रिस्ताने त्यांना शिव्याशाप देण्याऐवजी प्रेम दाखवले. दोषारोप व वाईट चिंतण्याऐवजी क्षमा करीत येशु म्हणाला: “हे पित्या त्यांना क्षमा कर, कारण ते काय करतात ते त्यांना समजत नाही.” येशूच्या मनात कोणाच्याही विषयी राग, मत्सर किंवा हेवा नव्हता. येशूने सर्वांना क्षमा केली. शुभवर्तमानामध्ये येशु ख्रिस्त सांगत आहे की, ‘जशी मी इतरांना क्षमा दाखविली तशी तुम्ही इतरांना क्षमा दाखवा’.

मनन चिंतन:

“बापा, त्यांना क्षमा कर, कारण ते काय करतात ते त्यांना समजत नाही!

          आज आपल्यासाठी हा दिवस फार महत्वाचा आहे, कारण ह्याच दिवशी दोन हजार वर्षापूर्वी त्याच ख्रिस्ताने आपल्यासाठी त्याच्या प्राणाची आहुती दिली होती आणि म्हणूनच आजपर्यंत आणि यापुढे देखील हा दिवस अजरामर राहणार आहे. सुंदर अशा एका गीताच्या ओवी अशा आहेत, ‘मी वेचिले फुलांना, काटे ख्रिस्ता मिळाले!’ खरोखर ख्रिस्ताने आपल्या शरीरावर आपल्या पापांचे काटे स्वीकारले आणि आपल्याला मात्र मखमली चादाराने गुंडाळीले. किती हा मोठेपणा त्या ख्रिस्ताचा, ज्याने स्वतःचा विचार कधीच केला नाही. तो राजा होता, परंतु सेवक झाला. आज ख्रिस्त कालवरी डोंगराची वाट चालत आहे. असंख्य त्रास सहन करत आहे तो फक्त तुमच्या आणि माझ्या पापांसाठी. दुःख, वेदना, त्रास ह्यांनी तो खचून गेला आहे. परंतु त्याचे आपल्यावर असलेले प्रेम काडीमात्र कमी झालेले नाही. ‘बापा, त्यांना क्षमा कर, कारण ते काय करतात ते त्यांना ठाऊक नाही.’ हे शब्द ख्रिस्त आपल्या शेवटच्या घटकेला उच्चारत आहे. विचार करा ज्या रोमन शिपायांनी त्याला क्रुसावर खिळले ते काय विचार करत असतील, जेव्हा त्यांच्या कानावर हे शब्द पडले.

          गुन्हेगाराला क्रुसावर खिळण्याची त्याकाळची प्रथा होती. जेणेकरून लोकांपुढे त्याच्या चारित्र्याची खच्चीकरण करून अगदी तो तुच्छ आहे असे समाजापुढे त्यास दर्शविले जात असे. ख्रिस्ताच्या ह्या अशा क्षमादायी शब्दावरून मला असे वाटते की, ख्रिस्त सांगू इच्छितो की, त्यांना माहीत नव्हते की ख्रिस्त कोण आहे की तो देव आहे किंवा तो देवाचा पुत्र आहे. म्हणूनच तो त्याच्या पित्याला त्याच्या मारेकऱ्यांना क्षमा करण्यास सांगत आहे. ख्रिस्ताच्या मरणाद्वारे आज मानव जातीला क्षमा झाली आहे आणि मानवाचा परमेश्वराशी समेट झाला आहे.

          त्या रोमन शिपायाप्रमाणे तुम्ही आणि मी, ख्रिस्ताला आपल्या दैनंदिन जीवनात क्रुसावर खिळत आहोत. आज आपण अनेक अशा पद्धतीने ख्रिस्ताच्या मस्तकावर धार धार काट्यांचा मुकुट परिधान करीत आहोत. आपल्या शब्दावारे व कृत्याद्वारे आज ख्रिस्ताला चाबकाचे फटके मारत आहोत. आणि तोच ख्रिस्त ज्याने २००० वर्षा पूर्वी आपले रक्त सांडले होते तो ख्रिस्त आज देखील स्वतःच्या रक्ताने माखलेला आहे आणि विद्रूप झालेला आहे. आपल्याला खऱ्या ख्रिस्ताची ओळख झालेली नाही आणि त्याच्या कार्याची अनुभती आली नाही. कालचे जे रोमन शिपाई होते, ते मात्र आजचे आपण झालो आहोत. म्हणून आपल्याला ख्रिस्ताच्या दैवीपणाची जाणीव झाली नाही. आज आपण एकच संदेश घेऊन घरी जाऊया, असिसिकार संत फ्रान्सिस च्या शब्दात दुसऱ्यांना क्षमा करण्यातच, आपली क्षमा दडलेली आहे.