Reflection for the Homily of 13th Sunday in Ordinary Time  (02-07-17) by Br Dominic Brahmne 

सामान्य काळातील तेरावा रविवार

दिनांक: ०३-०७-२०१७

पहिले वाचन : २ राजे ४:८-११;१४-१६

दुसरे वाचन: रोमकरांस पत्र ६:३-४;८-११

शुभवर्तमान: मत्तय १०:३७-४२

'जो स्वत:चा जीव गमाविल तो राखला जाईल'

प्रस्तावना :

आज आपण सामान्यकाळातील तेरावा रविवार साजरा करीत आहोत. आजची उपासना आपणाला ख्रिस्ताला समर्पित असे जीवन जगण्यास पाचारत आहे. 

राजे ह्या पुस्तकातील पहिल्या वाचनात, देवाने एलिशाद्वारे श्रीमंत स्त्रीला दिलेल्या पुत्रप्राप्तीच्या वरदानाबद्दल ऐकतो. दुसऱ्या वाचनात संत पौल रोमकरांस ‘बाप्तिस्माद्वारे आपण स्वतःसाठी मेलो असलो तरी ख्रिस्तात आपणांस नवजीवन प्राप्त झाले आहे’ असा उपदेश करतो. तर मत्तयलिखीत शुभवर्तमानात येशू त्याचा शिष्य होवू इच्छिणाऱ्यांकडून संपूर्णत: समर्पित जीवन जगण्याची अपेक्षा करतो.

आपणही, ‘तुझियासाठी जीवन माझे प्रभू ख्रिस्ता मी समर्पिले’ ह्या गीताप्रमाणे प्रभूला समर्पित जीवन जगण्याचा प्रयत्न करूया. येशू सेवेसाठी निस्वार्थी जीवन जगण्यास कृपा मिळावी म्हणून ह्या मिस्साबलीत विशेष प्रार्थना करूया.

सम्यक विवरण :

पहिले वाचन : २ राजे ४:८-११;१४-१६.

 एलिशा हा एलीया ह्या संदेष्ट्याचा उत्तराधिकारी होता (२ राजे २:१-१८). त्याने इ.स.पुर्व ८-९ व्या शतकात इस्रायल देशात देवकृपेने भाकिते केली. एलीशाने एलीजाप्रमाणेच असंख्य चमत्कार केले. म्हणून त्याच्या नावाखाली भरपूर अशा आख्यायिका प्रचलित झाल्या. इ.स.पुर्व ८४२ ह्या काळात जेहू ह्याला इस्रायल देशाचा राजा म्हणून अभिषिक्त करून त्याने अखाब ह्याचा राजकारभार संपुष्टात आणला. अखाब ह्यानेच फिनीशियन ह्या राजकन्येशी विवाह करून, तिच्या म्हणण्याप्रमाणे विधर्मी देव ‘बाल’ ह्याची पूजा इस्रायल देशात चालू केली होती. अशाप्रकारे उत्तरे कडील सर्व भाग त्याने विधर्मी केला होता व याव्हेची यहोशवा उपकारस्तुती,  पूजा बंद केली होती. परंतु एलिशा ह्या संदेष्ट्याने अखाब ह्या राज्याविरोधात आवाज उठवला आणि यहोशवाची स्तुती आराधना चालू केली. त्याने ‘बाल’ ह्या विधर्मी दैवताची आराधना संपुष्टात आणली आणि यहुदी लोकांना त्यांच्या देवाकडे परत आणले.  

आजचे पहिले वाचन आपणांस सांगते की, याव्हे (देव) त्याच्या संदेष्ट्यासाठी नम्र आणि दानशूर असलेल्या व्यक्तींना (पुरस्कृत करतो) व त्याचे प्रतिफळ देतो.

शुमेन: हे उत्तरेकडील इसड्रेलोन दरीच्या काठावर वसलेले गाव होते. ह्या गावाचा परिसर हा कार्मेल पर्वतापासून यार्देनपर्यंत पसरलेला होता.

एका श्रीमंत बाईने एलिशा हा एक देवाचा माणूस आहे असे त्याच्या स्वभाव व वर्तणूकीतून जाणले असावे. म्हणून ती त्याला दररोज तिच्या घरासमोरून जात असता जेवणासाठी आमंत्रीत करीत असे. त्याच्यातील दैवी गुणांची पारख करून तीने त्याच्यासाठी तिच्या पतीच्या संमतीने एलीशाला आराम करण्यासाठी एक खोली बांधली. एलीशाही जेव्हा त्या रस्त्याने जाई तेव्हा तो तेथे आरामासाठी थोडा वेळ थांबत असे. तिच्या ह्या दानशूरपणाबद्धल तीला काहीतरी बक्षीस द्यावे म्हणून एलीशाने गेहाजी ह्या त्याच्या दासाला बोलावून तीला कोणत्या गोष्टीची कमतरता आहे ह्याची विचारणा केली. तेव्हा तीला पुत्रप्राप्तीची उणीव भासत असल्याचे एलीशाला कळले. मग त्याने तीला आशिर्वाद देऊन येणाऱ्या वर्षात पुत्रप्राप्तीचा तीला लाभ होईल असे सांगितले आणि त्याची भविष्यवाणी खरी ठरली. तीला तिच्या नम्रतेचे आणि दानशूरपनाचे प्रतिफळ मिळाले.

हा दाखला किंवा चमत्कार एलीशाला अनेक महानतम चमत्कारांपैकी  अगदी लहानसा आहे. परंतु येथे देव त्याच्या संदेष्टाशी प्रेमाने आणि सढळ हाताने मदत करणाऱ्यांना त्याचे बक्षीस / प्रतिफळ देतो हे ठामपणे सांगण्यात आले आहे. एलीशाही त्याच्या गुरूप्रमाणे (एलिया) देवाशी एकनिष्ठ राहिला व देवाच्या आज्ञेत राहीला आणि विधर्मी लोकांचा भरमसाठ प्रसार होत असतानादेखील यहुदी धर्माचा ऱ्हास होवू दिला नाही.

दुसरे वाचन: रोमकरांस पत्र ६:३-४;८-११

 प्रस्तुत उताऱ्यातील पौलचा मतीतार्थ समजून घेण्यासाठी, पूर्वीच्या काळी ख्रिस्ती लोकांना स्नानसंस्कार कसा दिला जायचा हे समजणे अगत्याचे आहे. स्नानसंस्कार स्वीकारणाऱ्या व्यक्तीला एखाद्या तलावात डोके पाण्याखाली जाईपर्यंत डूबवले जायचे आणि स्नानसंस्कारासाठी असलेल्या प्रार्थना म्हटल्यानंतरच त्याला बाहेर काढले जाई. पाण्यात बुडवले जाणे हे स्वतःसाठी मरणे व ख्रिस्तात पुरले जाणे ह्याचे प्रतिक होते. तसेच पाण्यातून वर येणे म्हणजे ख्रिस्तासह पुनरुत्थित होवून ख्रिस्ताच्या गौरवी नवजीवनात सामील होणे होय. जसे पित्याने ख्रिस्ताला कबरेतून उठवून अनंतकाळ जीवन प्राप्त करून दिले अगदी त्याचप्रकारे बाप्तिस्माद्वारे आपणही ख्रिस्ताच्या नवजीवनात भागीदार बनतो. स्नानसंस्काराचा महत्वाचा उददेश/ हेतू म्हणजे स्वतःला (स्वार्थ) आणि आपल्या पापाला मरणे व ख्रिस्तामध्ये नवजीवनाला सज्ज होणे. हे जीवन सार्वकालिक जीवन होय. ख्रिस्त आपल्या पापांचा समूळ नाश करण्यासाठी मरण पावला व तो आता त्याचा पिता व पवित्र आत्म्यासमवेत सर्वकाळ राहतो. तसेच आपणही त्याबरोबर, त्याच्या समवेत सदैव रहावे व त्याच्या शरीराचे भाग म्हणजेच ख्रिस्तसभेशी सर्वकाळ एकनिष्ठ असावे.

शुभवर्तमान: मत्तय १०:३७-४२

     मत्तयलिखीत शुभवर्तमानातील आजच्या उताऱ्यामध्ये येशूख्रिस्त महत्वाच्या दोन मुद्द्यांवर विशेष भर देत आहे.

१. येशूचा खरा शिष्य होऊ इच्छीणाऱ्याने स्वत:चे जीवन ख्रिस्ताला संपूर्णत: समर्पित करावे.

 २. जो कोणी येशूच्या अनुयायांबद्दल आदर आणि दानशूरपणा दाखवेल त्यांस देवाकडून त्यांचे प्रतिफळ लाभेल.

‘जो कोणी माझ्यापेक्षा आपल्या आई-वडिलांवर प्रेम करेल’ ह्या वाक्यात येशू ४थ्या आज्ञेचा भंग करत नाही. (आई-बापांना मान दे) किंवा आई वडिलांचे आपल्या मुलांबद्दल असलेले स्वाभाविक प्रेम ह्यात आडकाठी आणू इच्छित नाही. तर त्यांच्याहून अधिक, सर्वश्रेष्ठ जो कोण आहे त्याच्यावर प्रीती करण्यास त्यांनी कमी पडू नये हे तो येथे स्पष्टपणे सांगू इच्छितो. ती सर्वश्रेष्ठ प्रीती पिता जो निर्माणकर्ता व पुत्र जो तारणकर्ता आहे ह्यांच्यावर असावी.

‘जो कोणी स्वत:चा क्रूस उचलत नाही........’.

     कालवरीच्या टेकडीवर येशूला त्याचा वधस्तंभ वाहवयाचा आहे ही त्याला पूर्ण कल्पना होती. म्हणून त्याच्याप्रमाणेच अनुयायांनाही ही दु:खे सहन करण्यास तयार असावे ही त्याची अपेक्षा होती. तसेच स्वत:च्या प्राणाला मुकून ख्रिस्तासाठी मरण पत्करण्याइतके त्यांच्यात धैर्य असावे. ह्यातून त्यांना सार्वकालीक जीवन प्राप्त होईल ही येशूची धारणा होती. धोक्याची पूर्वसूचना देऊन तो त्यांना त्यांच्या निर्णयात ठाम करत होता.

     शुभवर्तमानाच्या दुसऱ्या भागात येशू त्याच्या शिष्यांना तीन उपमा देत आहे.

१. संदेष्टा (प्रवक्ता) २. नीतिमान ३. कनिष्ट

संदेष्टा: देवाचा प्रवक्ता, देवाची वाणी

नीतिमान: देवाच्या आज्ञेत राहून देवाला समर्पित जीवन जगणारा

कनिष्ट: ज्यांना समाजात निकृष्ठ वागणूक मिळते आणि देवा त्यांची ताकत आणि सर्वस्व आहे. सर्वांवर दाखवले ह्या उदारत्वामुळे आणि आदरामुळे देवाकडून त्या दानशुरांना त्यांचे बक्षीस प्राप्त होईल.

बोधकथा १ 

     एक साधू गावागावातून भिक्षेसाठी फिरत होता. शेवटी तो एका झोपडी जवळ आला आणि भिक्षेसाठी विनंती केली. परंतु आवाज काहीएक आला नाही. काही वेळाने एक लहान मुलगा बाहेर आला आणि म्हटले, ‘घरात कोणीही नाही आणि द्यायलाही काही नाही’. क्षणभर विचारानंतर साधूने त्या लहान मुलाला त्याच्या अंगणातील माती त्याच्या लहानशा हातात जितकी येईल तितकी भरून स्वत:च्या झोळीत टाकायला सांगितली आणि त्या मुलाने आनंदाने तसे केले. घडलेला सगळा प्रकार त्या झोपडीभोवती राहणारे लोक समक्ष बघत होते. त्यातीलच एकाने त्या साधूला अशा ह्या विचित्रपणाबद्दल विचारले. तेव्हा साधू उत्तरले, ‘मी हया मुलाला आज त्याच्याकडे जे काही आहे ते त्याला द्यायला शिकवले. मी त्याच्या मनात छोटे का होईना एक दानशूरपणाचे, उदारत्वाचे रोपटे/बीज रोवले आहे. त्याला एक ना एक दिवस नवीन बहर येऊन त्याचे मोठे झाड बनेल आणि तो इतरांना त्याच्याकडे जे काही आहे तो ते दानशूरपणाने नक्कीच देईन.

बोधकथा २ 

फ्रान्सिस एक श्रीमंत मनुष्याचा मुलगा होता. त्याच्या वडिलांचा कपड्यांचा मोठा कारभार होता. एक दिवस त्याच्या वडिलांच्या दुकानामध्ये बसलेला असतांना एक गरीब मनुष्य भिक मागण्यासाठी आला. त्या भिकाऱ्याने त्याच्याकडे त्याला काही पैसे मिळावे म्हणून म्हटले, 'आपली पवित्र मरिया आणि तिचा पुत्र येशू ह्याच्या नावाने मला काहीतरी द्या'. असे ऐकल्यावर फ्रान्सिस त्या व्यक्तीची विटंबना करून त्याला तेथून चालते केले. तो गरीब भिकारी ही तेथून निघून गेला. 

काही वेळाने फ्रान्सिसच्या मनात कुजबुज सुरु झाली. त्या भिकाऱ्याची अशी विटंबना, अवहेलना केल्या बद्दल वाईट वाटले. तत्काळ त्याने गल्ल्यातील काही पैसे हातात घेतले आणि त्या भिकाऱ्याचा शोध घेत ताच्यामागे धावला. त्या गरीब मनुष्याचा शोध लागताच त्याने हातातील पैसे त्याला देऊ केले. आणि त्याला कडकडून मिठी मारली. हाच फ्रान्सिस पुढे संत फ्रान्सिस असीसिकर म्हणून ओळखला गेला. त्याच्या परिवर्तनाचा ह पहिला टप्पा होता. 

मनन चिंतन

     आपल्या गावातील, परिसरातील बऱ्याच ख्रिस्ती व्यक्तींना असे वाटते की धर्मगुरू, धर्मभगिनी, धर्मबंधू ह्यांनी आमच्या घराला भेट द्यावी. आमच्याशी बोलावे, जेवण करावे; कारण त्यांचा असा विश्वास आहे की, अशा व्यक्तींनी भेट दिल्यास त्यांना एक विशिष्ट आशिर्वाद लाभतो, ते सुसंपन्न होतात, समाधानी होतात. त्यांना माहित आहे ही देवाची माणसे आहेत. त्यांना स्विकारणे म्हणजेच देवाला स्विकारणे होय. अशाच प्रकारचा उपदेश येशू त्याचा शिष्यांना शुभवर्तमानाच्या दुसऱ्या भागात करत आहे. ‘जो माझ्या नावाने तुम्हाला स्वीकारतो, तो मला स्वीकारतो आणि त्याचे प्रतिफळ ते भरून पावतील’. आजचे पहिले वाचनही ह्याच विषयाला अनुसरून आहे. एलीयाचा शिष्य एलिशा ह्याने त्याच्या गुरुप्रमाणे देवाचे कार्य पुढे चालू ठेवले. तो देवाच्या आज्ञेत एकनिष्ठ राहिला. विधर्माचा प्रसार होत असताना त्याने लोकांना देवाकडे यावे म्हणून लोकांची मने वळवली. त्याने केलेली भाकिते परमेश्वर कृपेने प्रत्यक्ष अस्तिवात उतरली. अशाप्रकारे तो देवमाणूस म्हणून गणला गेला. म्हणून त्याची सेवा करणे म्हणजे देवाची सेवा करणे होय असे त्या श्रीमंत स्त्रीला वाटले, आणि तिच्या त्या दयाळूपणाचे प्रतिफळ म्हणून एलीशाने देवाकडून तीला पुत्रप्राप्तीचे वरदान मिळवून दिले.

शुभवर्तमानातील येशूची भाषा यहुदी लोकांच्या समजुतीची भाषा होती कारण त्यांचीही हीच धारणा होती की, एखाद्या राज्याच्या संदेश वाहकाला स्विकारणे म्हणजे खुद्द राजाला स्विकारणे. मित्राचा निरोप घेऊन आलेल्या व्यक्तीला स्विकारणे म्हणजे समक्ष मित्रालाच स्विकारण्याजोगे होते. असा सन्मान जरी येशूच्या शिष्यांना मिळणार होता तरी येशूने शुभवर्तमानाच्या पहिल्या भागात येशूचा खरा शिष्य होण्याच्या अटी त्यांच्या पुढ्यात मांडल्या.

१.ख्रिस्तावर स्वत:च्या माता-पित्यापेक्षा अधिक प्रीती करणे: स्वत:च्या मातापित्यापेक्षा ख्रिस्तावर अधिक प्रीती करणे म्हणजे चौथी आज्ञा मोडणे नव्हे (आई बापाला मान दे) तर ख्रिस्तावर सर्वोच्च, सर्वश्रेष्ठ प्रीती करणे होय. येशूला अग्रस्थानी ठेवणे, त्याला इतरांपेक्षा पहिले प्राधान्य देणे असे होय. तरच तो येशू ख्रिस्ताचा खरा शिष्य होऊ शकतो. ह्यात स्वत:चा स्वार्थ गमवून ख्रिस्ताला सर्वस्वी जीवन अर्पित करणे उचित ठरते.

२. स्वत:चा क्रूस घेऊन माझ्यामागे यावे: ख्रिस्ती धर्माचा उगमच क्रुसामध्ये दडलेला आहे. आर्चबिशप फुल्टन शीन म्हणतात, “ख्रिस्ताविना क्रूस आणि क्रुसाविना ख्रिस्त समजणे अशक्य आहे’. म्हणून ख्रिस्ताला स्विकारणे म्हणजे त्याच्या क्रुसाचा स्वीकार करणे आणि स्वत:चा धिक्कार (स्वार्थत्याग) करणे म्हणजे काय तर स्वत:साठी मरणे व ख्रिस्तासाठी नवीन जीवन जगणे; जसे आपल्याला दुसऱ्या वाचनात संत पौल सांगत आहे. असं म्हणतात की, ‘रक्तसाक्षाचे रक्त हेच ख्रिस्ती धर्म रुजण्याचे बीजांकुर आहे’. म्हणून स्वत:चे ध्येय, अपेक्षा, इच्छा ह्या प्रभूला सोपवून त्याच्या इच्छेप्रमाणे जगणे, स्वत:चा जीव मुठीत धरून दररोज समोर येत असलेल्या मरणाला निर्धास्तपणे सामोरे जाणे म्हणजेच ख्रिस्ताचा व स्वत:चा क्रूस वाहणे होय. मरणाला भिऊन पळून जाणे नव्हे. सॉक्रेटसविषयी(जगविख्यात तत्वज्ञानी) असे सांगितले जाते की, ‘त्याच्या मरणातच तो वाचवला गेला’.  कारण मरणाचे भ्याड त्याच्यात नव्हते. त्याला त्याच्या समोर आलेल्या मरणापासून पलायन करता आले असते, पण जर त्याने असे केले असते, तर ‘सॉक्रेटस’ हे त्याचे नाव अजरामर झाले नसते. संत फ्रान्सिस असिसिकर देखील म्हणतात ‘मरणातच आपल्याला नवजीवन लाभत असते’.

     आजची उपासना आपल्याला स्वत:ला विसरून ख्रिस्त सेवेत रुजू होण्यास आवाहन करत आहे. बाप्तीस्माद्वारे आम्हा प्रत्येकाचा ख्रिस्तात नवीन जन्म झाला आहे. त्याद्वारेच आपण ख्रिस्ताचे खरे शिष्य बनण्यास पुढे येऊया व आपल्या तरुण तरुणींना ह्या प्रेमाच्या हाकेला प्रतिसाद देण्यास प्रोस्ताहीत करूया. कारण ‘चांगल्या कार्यासाठी हुतात्मा होणे म्हणजे अजरामर होणे होय’. म्हणून गंजण्यापेक्षा देवकार्यासाठी झिजून आपले जीवन सत्कारणी लाभावे अशी प्रार्थना करूया.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना

प्रतिसाद: हे प्रभू आम्हांला दानशूर बनव.

१. अखिल विश्वाची धुरा वाहणारे आपले पोपमहाशय आणि प्रभूच्या सुवार्ता कार्यात त्यांना साथ देणारे त्याचे विविध पदावरील, धर्माधिकारी, पदाधिकारी ह्यांना प्रभूचे राज्य ह्या भूतलावर स्थापन करण्यासाठी लागणारी कृपा परमेश्वराकडून सतत लाभावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

२. ‘देण्यातच आम्हांला प्राप्त होत असते’ ह्या उक्तीनुसार प्रापंचिकांनी धर्मप्रांतातील व धर्मग्रामातील धार्मिक कार्यासाठी सढळहस्ते आर्थिक सहाय्य करावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

३. जगाचा पोशिंदा, आपला बळीराजा ह्याला कर्जबाजारीपणा, तुरळक पाऊस, अशा अनेक समस्यांना तोंड द्यावे लागत आहे. परमेश्वराने त्यांच्या हाकेला प्रतिसाद द्यावा व त्यांना सरकारकडून योग्य तो न्याय मिळावा म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

४. दहावी, बारावीतील उत्तीर्ण मुलामुलींना चांगले व्यवसायिक तसेच शैक्षणीक मार्गदर्शन जाणकार व्यक्तींकडून लाभावे; स्वतःच्या कुटुंबासाठी, देशासाठी त्यांच्यात आपुलकी निर्माण व्हावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५. नेक तरुण-तरुणींनी प्रभूच्या हाकेला प्रतिसाद द्यावा व त्याचे सुवार्ता-कार्य पसरविण्यासाठी पुढे यावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

६. थोडा वेळ शांत राहून आपल्या वैयक्तिक  व कौटुंबिक हेतूंसाठी प्रार्थना करूया.

Reflection for the Homily of 12th Sunday in Ordinary Time (25-6-17) by Br Alfred Rodrigues

सामान्यकाळातील बारावा रविवार

दिनांक: २५-०६-२०१७

पहिले वाचन: यिर्मया  २०:१०-१३

दुसरे वाचन: रोमकरांस पत्र  ५: १२-१५

शुभवर्तमान: मत्तय  १०:२६-३३

"येशु म्हणतो भिऊ नका" 

प्रस्तावना :

आज पवित्र ख्रिस्तसभा सामान्यकाळातील बारावा रविवार साजरा करीत आहे. आजची उपासना भय न बाळगण्याविषयी सांगत आहे.

पहिल्या वाचनात यिर्मया संदेष्टा सांगतो की, परमेश्वर पराक्रमी वीराप्रमाणे माझ्या दु:खात व छळवणुकीत माझी संगत देतो. दुसऱ्या वाचनात संत पौल, आदाम व येशू-ख्रिस्त यांच्यामध्ये विरोधाभास दर्शविण्यासाठी त्याची तुलना करतो. मत्तयकृत  शुभवर्तमानात ख्रिस्त आपणास सांगतो की, जे शरीराचे घात करितात त्यांना भिऊ नका तर आत्मा व शरीर ह्या दोघांचा नरकात नाश करावयास जो समर्थ आहे त्याला भ्या.

आपल्या प्रत्येकाला ख्रिस्ताने त्याची साक्ष देण्यासाटी बोलाविले आहे. ती साक्ष देत असताना आपल्या मनात कोणतेही भय न बाळगता निर्भयपणे ख्रिस्त इतरांना द्यावा म्हणून आपण ह्या मिस्साबलीदानात परमेश्वराकडे विशेष धैर्य, कृपा व शक्ती मागुया. 

पहिले वाचन: यिर्मया २०:१०-१३

यिर्मया संदेष्टाचा शारीरिक व मानसिक छळ होत होता, परंतु तो न डगमगता देवाशी व आपल्या कामाशी विश्वासू राहिला. म्हणूनच तो म्हणतो, परमेश्वर पराक्रमी वीराप्रमाणे मजबरोबर आहे. म्हणून माझा छळ करणारे ठोकर खातील, ते प्रबळ होणार नाहीत.

दुसरे वाचन : रोमकरांस पत्र : ५: १२-१५

पौल रोमकरांस सांगतो की, आदामापासून पाप म्हणजेच मृत्यू जगात आला तर ख्रिस्तापासून जीवन आले. सर्व मानव जात पापाच्या प्रभावाखाली आहे म्हणून सर्वाना मुक्तीची गरज आहे असे पौलाचे प्रमेय होते. यहुदी लोक स्वतःला सज्जन समजत होते म्हणूनच त्यांना समजवण्यासाठी संत पौल त्यांच्याच धर्मशास्त्रातील संदर्भाचा  उल्लेख करून, ते कसे पापी आहेत, हे त्यांना दाखवून दिले. केवळ धर्मशास्त्रातील नियमांच्या पालनामुळे माणसाची मुक्ती होत नाही तर त्याला ख्रिस्ताच्या कृपेची आवश्यकता असते असा युक्तिवाद पौलाने केला आहे.

शुभवर्तमान: मत्तय १०:२६-३३

मत्तयकृत शुभवर्तमान ख्रिस्त प्रेषितांना मिशनकार्याविषयी सूचना देतो. आजच्या शुभवर्तमानात येशू शिष्यांना सांगतो, “भिऊ नका!” ह्याचा अर्थ सरळ व सोपा आहे तो म्हणजे ख्रिस्त आपल्या सोबत आहे. तो आपला पाठीराखा आहे. म्हणून आपण घाबरता कामा नये. परमेश्वर यिर्मया संदेष्टा बरोबर होता म्हणूनच धैर्याने यिर्मया संदेष्टा म्हणतो, परमेश्वर पराक्रमी विराप्रमाणे मजबरोबर आहे (यिर्मया २०:११). ख्रिस्ताला आपल्या शत्रूपासून म्हणजेच शास्त्री व परुशीपासून बचाव व्हावा म्हणून आपण मसिहा आहोत तसेच आपण देवाकडून आलेलो आहोत ह्या गोष्टी तो उघडपणे बोलत नसे म्हणूनच ख्रिस्त सांगतो जे मी तुम्हांस अंधारात सांगतो ते उजेडात बोला म्हणजेच जेव्हा वेळ येईल तेव्हा माझा संदेश जगाला घोषित करा.

     दोन चिमण्या दमडीला विकतात की नाही? ख्रिस्त चिमण्याविषयी उदाहरण देतो कारण त्यावेळी सर्व पक्ष्यामध्ये चिमण्या सर्वात स्वस्त विकल्या जात. म्हणून ख्रिस्त सांगतो पुष्कळ चिमण्यापेक्षा तुम्ही कितीतरी पट मौल्यवान आहात.

     शेवटी ख्रिस्त सांगतो की, मी पिता व तुमच्यामध्ये मध्यस्थ आहे. जे माझ्याशी विश्वासू राहतील त्यांची मी पित्याबरोबर ओळख करून देईल. परंतु जे कोणी मला, पृथ्वीवर नाकारतील त्यांना मी ही आपल्या पित्यासमोर नाकारीन.

 बोध कथा (सत्य प्रसंग)

     महान ग्रीक तर्कशास्त्री सौक्रेटसला तुरुंगात मरणदंडाची शिक्षा सुनावली होती. ह्या मरणदंडाच्या शिक्षेस त्याला अश्यासाठी सुनावली होती की, त्याने आपल्याला दिलेला विषाचा प्याला प्यावा. परंतु सौक्रेटस हा आदेश ऐकून घाबरलेला नव्हता. तर तो आपल्या मरणाची तयारी करीत होता. ठरलेल्या दिवशी त्याच्या समोर विषाचा प्याला ठेवण्यात आला व त्याने तो प्याला आपल्या हातात घेऊन देवाकडे प्रार्थना करून आपल्या अगदी जवळचा असलेला शिष्य क्रेटोला सांगितले, ‘प्रिय क्रेटो, धैर्यवान रहा आणि लक्षात असून दे की, तू माझे शरीर दफन करणार आहेस. शांत रहा व धीर धर ! नंतर त्याने शांतपणे देवाचे स्मरण करत तो प्याला पिऊन घेतला.

मनन चिंतन

      वरील प्रसंगाप्रमाणे आपल्या समोर अनेक महान व्यक्तीचे उदाहरणे आहेत. जसे महात्मा गांधी ज्याची गोळ्या घालून हत्या करण्यात आली, मिशनरी ग्रहम स्टेन्स ज्याला ओरिसा राज्यात जिवंत जाळण्यात आले, महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मुलन संघटनेचे अध्यक्ष नरेंद्र दाभोलकर ह्याची हत्या करण्यात आली. तसेच अनेक संत-महत. ह्या सर्व महान व्यक्ती आपल्या कार्याद्वारे समाजात जागृती व परिवर्तन घडवून आणण्याचा प्रयत्न करीत होते. परंतु हे सर्वकाही समाजकंटकांना खटकत होते म्हणून त्यांचा काटा काढण्यात आला. म्हणूच आजच्या शुभवर्तमानात ख्रिस्त आपणास सांगत आहे की, जे शरीराचा घात करितात त्यांना भिऊ नका, तर आत्मा व शरीर ह्या दोहोंचा नाश करावयास जो समर्थ आहे त्याला भ्या.

     वरील महान व्यक्तीच्या मरणाने आज जरी ते ह्या जगात नसतील तरीही त्यांचे आचार-विचार, त्यांची शिकवण पुसली गेलेली नाही. तर ते आजही जिवंत आहेत. ख्रिस्ताला सुद्धा त्याच्या शत्रूकडून छळवणूक व मरण सोसावे लागले. परंतु तो आजही आपल्या शिकवणुकीद्वारे व वाचनाद्वारे जिवंत आहे.

     आज प्रत्येक व्यक्तीला कोणत्या न कोणत्या तरी भीतीने ग्रासलेले आहे. प्रत्येक मनुष्य हा आज भीतीच्या छायेत जगत आहे. आज आपल्याला कोणता आजार आहे का ह्याचे भय वाटते? कोणाला आपल्या कामाविषयी चिंता आहे ती म्हणजे आपले काम सुरक्षित आहे का? काहींना आपल्या संपत्तीविषयी तर काहींना नाव व क्रमांक जे आपल्या जीवनात अशुभ आहे. आपले जीवन छोट्या न मोठ्या कारणाने भयग्रस्त झाले आहे. म्हणूनच इंग्रजीमध्ये म्हण आहे ‘Worry kills!’ भीती मनुष्याला कधीच जीवनाचा आनंद घेऊ देत नाही.

     ख्रिस्ती व्यक्तीने जीवनात कधीच भिऊ नये. कारण साथ व संगत आपल्या बरोबर सदैव आहे. म्हणूच आजच्या शुभवर्तमानात येशु ख्रिस्त आपल्या शिष्यांना साक्ष देण्यास पाठवत असताना सांगतो की, तुम्ही आपल्या मनात कधीच कसलीही भीती ठेऊ नका. भीती फक्त परमेश्वराची बाळगा. म्हणूच रक्तसाक्षी, ज्यांनी येशूसाठी आपले रक्त वाहिले त्यांनी आपल्या मनात कधीची कसलीही भीती बाळगली नाही व सत्यासाठी व ख्रिस्तासाठी स्वत:ची आहुती दिली. आपल्या जीवनाचे मोल फक्त परमेश्वराला ठाऊक आहे त्यामुळे भिऊन जीवन जगणे व्यर्थ आहे.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना

प्रतिसाद: हे प्रभो तुझी सुवार्ता पसरविण्यासाठी आम्हांला धैर्य व शक्ती दे.

१. आपले परमगुरु पोप फ्रान्सीस, सर्व महागुरू, धर्मगुरू, धर्मभगिनी, प्रापंचिक  तसेच ख्रिस्ताठायी कार्य करणाऱ्या सर्व व्यक्तींना प्रभूची सुवार्ता सांगण्यासाठी योग्य ती कृपाशक्ती व सामर्थ्य मिळावे म्हणून आपण प्रार्थना करु या.

२. आपले दैनंदिन काम आपण चागंल्या प्रकारे व विश्वासाने करावे व आपल्या कामाद्वारे आपण ख्रिस्ताची साक्ष द्यावी म्हणून आपण प्रार्थना करु या.

३. जेथे ख्रिस्ती लोकांचा छळ करतात त्यांचा परमेश्वरावरील असलेला विश्वास न ढळता अधिक बळकट व्हावा व परमेश्वर नेहमी आपल्या बरोबर आहे ह्याचा अनुभव त्यांना यावा म्हणून आपण प्रार्थना करु या.

४. जे दहावी व बारावी विदयार्थी ह्या वर्षी परिक्षेत उत्तीर्ण झालेले आहेत त्यांना योग्य तो मार्ग निवडण्यासाठी परमेश्वराचे सहाय्य लाभावे म्हणून आपण प्रार्थना करु या.

५. ह्या वर्षी चांगला पाऊस व्हावा व परमेश्वराने आपल्याला अतिवर्षण व दुष्काळापासून मुक्त करावे म्हणून आपण प्रार्थना करु या.   

Reflection for the Feast of Body and Blood of Christ (18-06-2017)  By Amit D'Britto. 

येशूच्या अतिपवित्र शरीर व रक्ताचा सोहळा

दिनांक: १८-०६-२०१७

पहिले वाचन: अनुवाद ८:२-३, १४-१६

दुसरे वाचन: करिंथकरास पहिले पत्र १०:१६-१७

शुभवर्तमान: योहान ६:५१-५८

'स्वर्गातून उतरलेली जिवंत भाकर मीच आहे.'

प्रस्तावना :

     आज ख्रिस्तसभा प्रभूच्या अतिपवित्र शरीर व रक्ताचा सोहळा साजरा करीत आहे. प्रभू येशु आजच्या योहानलीखीत शुभवर्तमानात आपणास सांगतो की, “स्वर्गातून खाली उतरलेली जीवंत भाकर मीच आहे. जर कोणी ती भाकर खाईल तर तो अनंतकाळासाठी जिवंत राहील.” प्रभू येशु आपल्याला मिस्साबलीदानात आपली आध्यामिक भूक भागवण्यासाठी स्वताचे शरीर व रक्त देतो. जो कोणी ह्या शरीर व रक्ताचे सेवन करतो त्यास प्रभू अनंतकाळचे जीवन म्हणजेच आपण प्रभूमध्ये वसती करणे व प्रभूच्या आपल्यामध्ये वसती करण्यास बोलावणे होय. मिस्साबलीदानात जेव्हा आपण ख्रिस्तशरीर स्विकारतो तेव्हा आपण त्या भाकरीत येशूची खरी उपस्थिती आहे ह्यावर विश्वास ठेवतो का?

     आज प्रभूच्या अतिपवित्र शरीर व रक्ताचा सण साजरा करीत असताना आपण परमेश्वर पित्याकडे आपला विश्वास वाढण्यासाठी विशेष प्रार्थना करूया.

सम्यक विवरण :

पहिले वाचन: अनुवाद ८: २-३, १४-१६

     इस्रायली लोकांसाठी रानात घालवलेला हा समय म्हणजे विश्वासात वाढण्याची संधी होती. यिर्मया संदेष्ठाने पुढे रानातील हा काळ देवाला निष्ठेने अनुसरण्याचा काळ होता असे म्हटले आहे. तसेच हा काळ शिस्त लावण्याचा होता यावर भर दिला आहे. इस्रायलवरील देवाच्या प्रीतीची ही आणखी एक बाजू आहे. लोकांना देशाची देणगी मिळण्याअगोदर, लीन व नम्र करण्यासाठी रानातला अनुभव खडतर असला तरी तोही एक देणगी असाच होता. अखेरीस आशीर्वाद देऊन त्याचे कल्याण करावे हा त्यात उद्देश होता. लोकांना ह्या अनुभवाचे स्मरण कायम राहावे अशी योजना केली होती. वचनदत्त देशात पोहचल्यावर त्यांना मागील गोष्टींचा विसर पडू नये व सर्व गोष्टी देवापासून मिळतात हे त्यांनी लक्षात ठेवणे अगत्याचे होते.

दुसरे वाचन: करिंथकरास पहिले पत्र १०:१६-१७

     संत पौल आजच्या वाचनात सांगतो की, येशूने आपल्या मरणापुर्वीच्या रात्री प्यालाचे  महत्व पुन्हा नव्याने स्पष्ट केले. हा प्याला वधस्तंभावर सांडल्या जाणाऱ्या त्याच्या रक्ताचे द्योतक आहे. तसेच त्याच्या मरणामुळे होणाऱ्या लाभामध्ये सहभागी होण्याचे साधन आहे. त्याने भाकर घेऊन मोडली आणि ती अशाच सहभागाचे द्योतक असल्याचे स्पष्ट केले. त्याचप्रमाणे प्रभूभोजनाच्या समयी ख्रिस्ती लोक एकाच भाकरीतून घेतात यावरून ते सर्व ख्रिस्ताचे आहेत व ख्रिस्तामध्ये एक शरीर, एक देह आहेत हे स्पष्ट होते.

शुभवर्तमान: योहान ६:५१-५८

     येशूने एक महत्वाचे विधान केले आहे. त्यात त्याने आपणच जिवंत भाकर असल्याचा दावा केला आहे. येशू म्हणाला की, “जी भाकर मी देईन ती माझा देह असून ती जगाच्या जीवनासाठी आहे.” तेव्हा यहुदी म्हणाले, “हा आपला देह आम्हाला खायला कसा देऊ शकतो?” यहुदी लोकानी येशूचे बोलणे शब्दशः घेतले म्हणून त्यांना येशूच्या वाचनातील अलंकारीक अर्थ समजलाच नाही. येशूच्या शब्दामधील आध्यात्मिक अर्थाच्या गाभ्यापर्यंत पोहचण्यासाठी यहुद्यांची मजल गेली नाही. कारण हे समाजाने केवळ विश्वासाच्या द्वारेच शक्य होते आणि त्यांचा विश्वास नव्हता हे अगोदरच स्पष्ट झाले आहे. येशूचे मांस व रक्त खाणे व पिणे म्हणजेच त्याने जे काही केले त्यावर अवलंबून राहणे. व असे केल्यानेच आपण परस्परांमध्ये राहत असतो.  

बोधकथा

     काही वर्षापूर्वी पाणबुड्यांनी स्पेनमधील ४०० वर्षापूर्वी बुडालेली जहाज शोधली. या जहाजात खूप संपत्ती व सोने मिळाले. व या संपत्तीत विशेष व आकर्षक म्हणजे एका पुरुषाची लग्नाची अंगठी होती. ही अंगठी आकर्षक होती कारण त्या अंगठीवर हृदय मुठीत धरलेले एक हात होता व पुढील शब्द लिहिले होते: ‘ माझ्याकडे याशिवाय अजून काही देण्यासारखे नाही.’ ही अंगठीवरील प्रतिमा अतिशय योग्य रीतीने आजच्या सणाचे वर्णन करते. प्रभू येशू  ख्रिस्ताने आपल्यासाठी व जगाच्या तारणासाठी स्वत:ला परिपूर्ण अर्पण केले. म्हणूनच प्रभू म्हणतो, ‘ मी माझा तुमच्यासाठी परिपूर्णपणे त्याग केला आहे.”

मनन चिंतन

     येशूच्या अतिपवित्र रक्ताचा व शरीराचा सण हा ख्रिस्तसभेला मिळालेले खूप अप्रतिम असे वरदान आहे. भाकररूप ख्रिस्त शरीर हे ख्रिस्त धर्मातील एक महान रहस्य आहे. ख्रिस्ताचे आम्हाला दिव्य दर्शन घडावे, आमचे आत्मिक पोषण व्हावे, त्याच्या मायेचा ओलावा आम्हांला सदैव मिळावा त्याची सोबत आम्हांला नित्य लाभावी म्हणून ख्रिस्त भाकररूप बनला.

     प्रभू येशु ख्रिस्ताने क्रूसावरील समर्पणाद्वारे स्वत:चे रक्त सांडून मानव आणि परमेश्वर पिता ह्यामध्ये नवीन कराराची स्थापना केली. आपण पवित्र मिस्साबलिदानात भाकरीचे म्हणजेच प्रभू येशूच्या शरीराचे सेवन करतो व त्याद्वारे आपण प्रभूमध्ये सामील होतो. आपण प्रभूबरोबर एकजीव बनतो. जेव्हा आपण ख्रिस्तशरीर स्विकारतो तेव्हा आपला विश्वास न डळमळता आपण त्या भाकररुपी ख्रिस्ताला आपल्या हृदयात स्विकारले पाहिजे. व ह्या सेवनानंतर आपल्या जीवनात परिवर्तन घडून आले पाहिजे.

     ह्या जगात असे पुष्कळ लोक आहेत ज्यांना ख्रिस्तशरीर जरी त्यांची इच्छा असली तरी मिळत नाही. पुष्कळ लोक प्रभूचा स्विकार करण्यासाठी तळमळत आहेत. कारण अशा सर्व लोकांना प्रभूच्या शरीरातून मिळणाऱ्या आनंदाची, कृपेची व मायेची जाणीव झाली आहे.

     आजपर्यंत आपण खूप वेळा पवित्र ख्रिस्तशरीराचे सेवन केले असेल.   जेव्हा आपण सर्वप्रथम ख्रिस्तशरीराचे सेवेन केले तोच भक्तीभाव आजपर्यंत आहे का ? आपल्याला ख्रिस्तशरीराबद्दल योग्य असा आदर वाटतो का ? व आपण त्यामध्ये येशू स्वत: हजर आहे हे जाणून घेतो का ?

     जर ह्या प्रश्नांचे उत्तर नाही असेल तर आपले काहीतरी चुकत आहे. आपण योग्य मार्गावर नाहीत व देवापासून दूर जात आहोत. जेव्हा आपण चर्चमध्ये रांगेत ख्रिस्तशरीर स्विकारण्यास जातो तेव्हा आपण मनात निर्धार केला पाहिजे की मी एखादी भाकर नाही तर ख्रिस्तशरीर स्विकारणार आहे. आपण स्विकारतो तो त्याच येशूला जो बेथलेहेममध्ये जन्माला आला होता. तसेच आपण त्याच ख्रिस्ताला स्विकारतो जो क्रुसावर आपल्यासाठी मरण पावला. आणि आपण त्याच प्रभूला स्विकारतो जो मरणातून उठला.

     आज ख्रिस्तशरीर ह्या सांक्रामेतामुळे अनेक लोक ख्रिस्तसभेच्या जवळ येत आहेत. जर आपण तर्कशक्तीच्या बळावर ख्रिस्तशरीरातील येशूच्या अस्तित्वाचे सत्य पाहण्यास गेलो तर आपल्याला उत्तर मिळणार नाही परंतु विश्वासानेच ह्या सर्व गोष्टी साध्य होतात. व ह्याच विश्वासाने आपण प्रभुचे सेवन करू शकतो. आपल्याला  प्रभुने दिलेल्या ह्या मिसाबलिदानाच्या व त्याच्या शरीराच्या अप्रतिम भेटीबद्दल आपण त्याचे मनपूर्वक आभार मानूया.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना

प्रतिसाद: हे प्रभो, तुझ्या शरीर व रक्ताने आम्हांस सामर्थ्यवान कर.

१. ख्रिस्तसभेची धुरा वाहणारे पोप फ्रान्सीस, बिशप्स, धर्मगुरू व व्रतस्थ ह्यांनी भक्तिमय वातावरणात मिस्साबलिदान करून सर्वांपर्यंत प्रभू येशूची शुभवार्ता पसरावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

२. प्रभूच्या मळ्यात काम करण्यासाठी अनेक युवक व युवतींनी पुढे यावे व त्यांना योग्य असा पाठींबा व मार्गदर्शन मिळावे म्हणून प्रभूचरणी प्रार्थना करूया.

३. आज हा पवित्र सण साजरा करीत असताना आपण आपल्या शरीररुपी मंदिरात प्रभूला प्रथम स्थान द्यावे व आपले जीवन परिवर्तीत करावे म्हणून प्रार्थना करूया.

४. प्रभू येशू आपल्या स्वत:च्या प्राणाचे क्रुसावर अर्पण करून ख्रिस्तसभेची स्थापना केली आहे. ह्या ख्रिस्तसभेशी आपण एकनिष्ठ राहून तिच्या अधिका-धिक जवळ यावे यासाठी प्रार्थना करूया.

५. आपण शांत राहून आपल्या वैयक्तिक व सामाजिक हेतूसाठी प्रार्थना करूया.