Reflections for the Homily of Sixth Sunday of Easter (17-05-2020) By Dn. Lipton Patil.

पुनरुत्थान काळातील सहावा रविवार

दिनांक:१७/०५/२०२०

पहिले वाचन: प्रेषितांची कृत्ये ८:५-८,१४-१७

दुसरे वाचन: १ पेत्र ३:१५-१८

शुभवर्तमान: योहान १४:१५-२१

विषय: “दुसरा कैवारी म्हणजे ‘सत्याचा आत्मा’ देईल.”

प्रस्तावना:

          आज आपण पुनरुत्थान काळातील सहाव्या रविवारात प्रवेश केलेला आहे. आजची उपासना ‘सत्याचा आत्मा’ याच्यांमध्ये सदैव दृढ राहण्यासाठी निमंत्रण देत आहे.

          प्रेषितांची कृत्ये ह्या पुस्तकातून घेतलेल्या आजच्या पहिल्या वाचनात आपणांस असा संदेश मिळतो की; पवित्र आत्म्याच्या सहाय्याने फिलीपने देवाची सुवार्तिक बातमी संपूर्ण शोमोरोनात घोषित केली. इतकेच नव्हे तर पेत्र व योहान शोमोरोनात जाऊन लोकांना पवित्र आत्म्याची सात कायम लाभावी म्हणून देवाकडे याचना करतात.

          दुसऱ्या वाचनात संत पेत्र आपल्या पहिल्या पत्रात असा बोध करतो की, ‘ख्रिस्ताविषयी आपल्या मनात सन्मान, प्रतिष्ठा व आदर ठेवा. ख्रिस्तालाच आपला प्रभू माना.’

          योहानलिखित शुभवर्तमानात येशू ठामपणे आपल्या शिष्यांस सांगतो की, ‘तुम्ही माझ्या आज्ञा पाळाल; म्हणजे तुम्हांला दुसरा कैवारी म्हणजेच; ‘सत्याचा आत्मा’ पित्याकडून दिला जाईल.

          आज आपण ह्या पवित्र वेदीभोवती एक प्रीतीचे व सत्याचे कुटुंब म्हणून जमलेलो असताना; आपण आपल्या अपराधांची व वाईट कृत्यांची क्षमा मागूया व प्रीतीने व सत्याने जीवन जगण्यास पवित्र आत्म्याचे सहकार्य आपल्यावर नेहमी संचार करावे म्हणून ह्या मिस्साबलीदानात भक्तिभावाने सहभागी होऊन प्रार्थना करूया.

सम्यक विवरण:

पहिले वाचन: प्रेषितांची कृत्ये ८:५-८, १४-१७.

          फिलिपने शोमारोनात जाऊन सुवार्तेची घोषणा केली. यहुदिया आणि गालीलीयात लोक शोमरोनी पाखंडी व यहुदी आहेत असे समजत. शोमारोन प्रांत यहुदियाच्या उत्तरेस होता. फिलिपचा परिचय येथे देताना त्याने केलेली अदभूत चिन्हे, अशुद्ध आत्मे काढणे व आजार बरे करणे इत्यादींचा उल्लेख केला आहे. त्याचे हे कार्य पाहून लोकांनी त्यांचे सांगणे काळजीपूर्वक ऐकले. शोमरोनी लोकांमध्ये सुवार्ता, सेवा कार्य सुरु करण्याची योजना अगोदर केली नसल्याने ही वार्ता यरुशलेमध्ये प्रेषितांना समजली; तेव्हा ते नक्कीच आश्चर्यचकित झाले असणार. त्यांनी ही चौकशी करण्यासाठी पेत्र व योहान ह्यांना तिकडे पाठवले.

दुसरे वाचन: १ पेत्र ३:१५-१८.

          पेत्र आपल्या वाचकांना भावी काळात दु:ख सोसण्यासाठी तयार करीत आहे. तसेच मानवी स्वभावाला अनुसरून दु:ख, क्लेश म्हणजे केवढी मोठी हानी; असे उद्गार त्यांच्या तोंडून निघतील हेही त्याने लक्षात घेतले आहे. त्याने येशूचे उदाहरण देऊन त्यांचे दु:खसहन व त्यातून त्याने काय साधले ते स्पष्ट केले आहे. निर्दोष, निरपराध ख्रिस्ताने देवाच्या योजनेनुसार केलेल्या दु:खसहनाची लक्षणे आहेत. ख्रिस्ताचे दु:खसहन हाच आमचा आदर्श कित्ता आहे हे सांगताच त्याच्या मुल्यांवर पेत्राने भर दिली आहे. देवाने पापाला दिलेला न्यायदंड शिक्षा येशूने पूर्णपणे भोगल्यानंतर त्याचा आत्मा देहापासून मुक्त करण्यात आला.

शुभवर्तमान: योहान १४:१५-२१.

          पवित्र आत्मा अंत:करणात वस्ती करतो. जे ख्रिस्तावर प्रीती करतात ते उस्तुक्तेने ख्रिस्ताच्या आज्ञा पाळतात. येशु ख्रिस्त लवकरच शिष्यांना सोडून जाणार होता. आतापर्यंत त्याने शिष्यांना मदत केली होती. त्यांचे समाधान करण्यासाठी पवित्र आत्म्याला पाठविण्याचे अभिवचन त्याने दिले. ही घटना पेंटेकॉस्टच्या दिवशी पडली. पवित्र आत्म्याचा स्वभाव ख्रिस्तासारखाच आहे. तो समाधान देऊन आधार व उत्तेजन देणारा आहे. तो सत्य सांगतो व सत्याचा पाठपुरावा करतो. पवित्र आत्मा विश्वासणाऱ्यात वस्ती करतो. तो कधीच तिथून जात नाही. ही खात्री आपल्या अंत:करणात असावी. ते शिष्य कधीच अनाथ राहणार नव्हते. देवपिता आपल्या मुलांना कधीच दूर करीत नाही.

मनन चिंतन:

          पुनरुत्थित ख्रिस्ताच्या आज्ञा पाळून पवित्र आत्म्याला स्वीकारण्यास जमलेल्या माझ्या भाविकांनो, मुंबईतील एका चाळीत एक कुटुंब राहत होते. या कुटुंबात विधवा बाई व तिची दोन मुलं होती. या बाईने दुसऱ्यांचे कामकाज करून तिच्या मुलांसाठी पैशांची बचत केली होती. दुसऱ्यांचे काम करून ही बाई थकून गेली होती. आता शेवटची घटका मोजत असताना, तिने आपल्या दोन्ही मुलांना जवळ वेंगेत धरून म्हटले की, “मी आता जास्त वेळ राहणार नाही. त्यामुळे तुमच्यावर वाईट परिस्थिती येऊ नये, किंबहुना तुम्ही दुसऱ्यांकडे भीक मागू नये. म्हणून, मी तुमच्यासाठी थोडे फार पैशांची बचत करून घेतली आहे. तुम्ही सत्याने जीवन जगा. शरीराने मी तुमच्या बरोबर नसेल तरी आत्म्याने तुमच्याबरोबर मी असेल. मी स्वर्गात गेल्यावर तुमच्यासाठी देव पित्याकडे प्रार्थना करीन. जेणेकरून, तो तुम्हांला मदत करील. जीवनात योग्य दिशा दाखविली व ध्येर्य देईल.” ह्या बाईने सत्याचे व प्रीतीचे पालन करून जीवन जगली व तशाच प्रकारचे जीवन जगण्यास ती तिच्या मुलांना आज उत्तेजीत करीत आहे. त्यांना सकारात्मक विचाराने भरून टाकते व कधीही अनाथ न सोडण्याचा दावा करून देते.

          भाविकांनो ख्रिस्त सुद्धा आजच्या शुभवर्तमानात शिष्यांना अट घालतो, “माझ्यावर तुमची प्रीती असेल तर, तुम्ही माझ्या आज्ञा पाळा.” बाईचे तिच्या मुलांवर प्रेम होते; तसेच ख्रिस्ताचे सुद्धा त्याच्या शिष्यांवर प्रेम होते. आईला आपल्या मुलांना अनाथ सोडायचे नव्हते; तसेच ख्रिस्ताला सुद्धा त्याच्या शिष्यांना अनाथ सोडून जावेसे वाटत नव्हते. आईने आपल्या मुलांसाठी सर्व सोय करून घेतली होती. जेणेकरून, त्यांच्या जीवनात अडथळा येणार नाही; आज ख्रिस्त शिष्यांना सोडून जात असताना, त्यांना वचन देतो की, “मी तुम्हांबरोबर कैवारी म्हणजेच ‘सत्याचा आत्मा’ पाठवीन. तो तुमच्याबरोबर राहील व तुम्हांला कधीही सोडणार नाही. प्रेमाचा आभास कमी पडू देणार नाही.”

          भाविकांनो, ख्रिस्ताला आपल्या शिष्यांबद्दल खूप आस्था, कळकळ होती. आपल्या शिष्यांना अनाथ सोडून देण्याची ख्रिस्ताला अजिबात ईच्छा नव्हती. शिष्यांची कुणीतरी काळजी घ्यावी, त्यांना सहकार्य करावे, असे ख्रिस्ताला वाटत असे. ख्रिस्ताने नाराज व भयभीत शिष्यांकडे पाहिले व त्यांना पाठिंबा देऊन म्हटले की, “मी पित्याला विनंती करीन व तो तुम्हाला दुसरा कैवारी म्हणजेच ‘सत्याचा आत्मा’ देईल.” अर्थात तुमचा रक्षणकर्ता, सहाय्यक म्हणून ‘सत्याचा आत्मा’ पाठवीन. हा आत्मा शिष्यांच्या कायमस्वरूपी बरोबर राहील. शिष्यांच्या अध्यात्मिक घरात वस्ती करील. शिष्यांच्या प्रत्येक कार्यात सहभागी होऊन त्यांच्या कार्यात हातभार लावील. ‘सत्याचा आत्मा’ शिष्यांवर संचार करील. ख्रिस्ताचे प्रेषितीय कार्य पुढे घेऊन जाण्यासाठी ह्या आत्म्याने त्यांना परावृत्त केले. ख्रिस्तासारखे धाडस चलकारी कार्य व सुवार्तिक शिष्य बनले.

          आजच्या प्रेषितांच्या कृत्यात आपण ऐकले व त्याचे साक्षीदार आहोत की, फिलिपने पवित्र आत्म्याच्या सहाय्याने प्रेषितीय कार्य केले. त्यांने अद्भुत चिन्हे, अशुद्ध आत्म्ये काढून टाकले व आजार बरे केले. त्यामुळे तेथील लोक आनंदित झाले. शोमोरोनी लोकांमध्ये सुवार्ता कार्य सुरू केले. योहान व पेत्र ह्या गोष्टीबद्दल यांनी स्वतः साक्ष दिली व तेथील लोकांना पवित्र आत्म्याची सात लाभावी म्हणून प्रार्थना केली. शोमोरोनी लोकांनी प्रभू येशूच्या नावाने बाप्तिस्मा घेतला. हे सर्व काही केले फक्त आत्म्याच्या सहाय्याने. ख्रिस्त आपल्या पुनरुत्थानाने पवित्र आत्म्याच्या स्वरूपाने शिष्यांबरोबर हजर राहिला; ह्यावरून समजते की, ख्रिस्ताने शिष्यांना अनाथ सोडले नाही. पेत्र सांगतो की, “आपल्या अंत:करणात ख्रिस्ताला स्थान दिले पाहिजे. ख्रिस्ताने आपल्यासाठी दुःख व क्लेश सहन केले. ख्रिस्ताचे दुःखसहन, यातना व मरण हाच आपला आदर्श कित्ता आहे. ख्रिस्त आपल्या पापांसाठी मरण पावला. ख्रिस्त नीतिमान असून अनीतिमान माणसांसाठी मरण पावला, अशासाठी की, आपल्याला देवाकडे जाता येईल व आपणास पुन्हा नवजीवन व नवचैतन्य लाभेल.”

          प्रिय भाविकांनो, आपण जेव्हा दुसऱ्यांवर प्रीति करतो व इतरांचा मान-सन्मान करतो; तेव्हा, आपण देवाच्या आज्ञा पाळतो. देवाच्या महत्कार्यात आपण हातभार लावतो. आपण सुद्धा अद्भुत कृत्ये करून देवावर आपली प्रीती दर्शवतो. पण कधी-कधी आपल्या अहंकाराने, गर्विष्ठाने व स्वार्थीवृत्तीमुळे ह्या पवित्र आत्म्याला आपल्यात कार्य करण्यास बंदी घालतो. आपण सर्वजण पापी आहोत व प्रत्येकाकडून चूका होत असतात; ह्यामुळे आपण देवाकडून व पवित्र आत्म्यापासून दूर जातो व प्रेषितीय कार्यात व्यवस्थित होत नाही. आज ख्रिस्ताला सांगूया की, ‘आम्ही पापी आहोत. आम्ही तुझ्याविरुद्ध व इतरांविरुद्ध पाप करून प्रीतीची आज्ञा भंग केली आहे. आम्हाला तुझ्या दयेची व करुणेची नितांत गरज आहे.’ जेव्हा आपण आपली चूक कबूल करतो तेव्हा, आपल्यावर ‘सत्याचा आत्मा’ येतो. पवित्र आत्मा सर्व अरिष्ठांपासून आपले संरक्षण करतो. पवित्र आत्मा शक्तीचे उगमस्थान आहे. योग्य निर्णय घेण्यास व चांगले कार्य करण्यास नेहमी मार्गदर्शन करीत असतो. आज पवित्र आत्मा आपल्या प्रत्येकावर येवो व आपल्या अंत:करणात वस्ती करो म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना:

प्रतिसाद: “हे ख्रिस्ता, आम्हांला सत्याचा आत्मा प्रदान कर.”

१. ख्रिस्त सभेची अखंड सेवा करणारे परमगुरुस्वामी पोप फ्रान्सिस, कार्डीनल्स, बिशप्स, धर्मगुरू, धर्मगुरूभगिनी व सर्व प्रापंचिक ह्या सर्वांना पवित्र आत्म्याचे सहाय्य मिळावे व देवाच्या लोकांची सेवा करण्यासाठी प्रभूने नेहमी त्यांना निरोगी ठेवावे व त्यांनी देवाचे शब्द जगाच्या काना-कोपऱ्यात पोहोचवावे, म्हणून आपण प्रभूकडे प्रार्थना करूया.

२. आपल्या देशाच्या विकासासाठी प्रयत्नशील असणारे सर्व राजकीय, सामाजिक व आर्थिक क्षेत्रात कार्य करणारे पुढारी ह्यांच्या प्रयत्नांतून देशाची उन्नती व्हावी व देशाच्या भविष्यासाठी त्यांनी चांगल्या योजना निर्माण करून अमलात आणाव्यात, तसेच समाजातील तरुण-तरुणी जे नोकरीच्या शोधत आहेत. व्यवसाय सुरु करण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. यश न आल्यामुळे काही तरुण-तरुणी दिशाहीन झाले आहेत. अशा अडचणीच्या प्रसंगी त्यांनी कष्ट, प्रयत्न चालू ठेवावेत म्हणून आपण प्रभूकडे प्रार्थना करू या.

३. हे प्रभू परमेश्वरा आज आम्ही विशेष करून सर्व आजारी व्यक्तींसाठी प्रार्थना करितो, त्यांच्या कुटुंबावर तुझा आर्शिवाद असू दे व सर्व सकंटानां सामोरे जाण्यास त्यांना शक्ती दे. पुनरूत्थित प्रभू येशू ख्रिस्ताने त्यांना चांगले आरोग्य द्यावे, सर्व आजारातून त्यांची सुटका करावी, तसेच कोरोना ग्रस्थ लोकांना धीर मिळावा व त्यांच्या आजारातून त्यांची सुटका व्हावी म्हणून आपण प्रभूकडे प्रार्थना करू या.

४. "जे कुटुंब एकत्र प्रार्थना करते ते एकत्र राहते." मे महिना हा सर्वत्र जपमाळेचा महिना पाळला जातो, आपल्या प्रत्येकाच्या कुटुंबात पवित्र मारीयेची जपमाळेची प्रार्थना दररोज व्हावी व ह्या जपामाळेच्या प्रार्थनेद्वारे पवित्र आत्मा आपल्या प्रत्येकाच्या जीवनात संचार करावा व पवित्र आत्म्याच्या मार्गदर्शनाने आपल्या जीवनाचा कायापलट व्हावा, म्हणून आपण प्रभूकडे प्रार्थना करू या.

५. आता आपण थोडावेळ शांत राहून आपल्या सामाजिक, कौटुंबिक व व्ययक्तिक गरजेसाठी प्रार्थना करू या.