Reflection for the Homily of 4^th Sunday of Lent (26-03-17) By Lavet Fernandes 

उपवास काळातील चौथा रविवार

दिनांक: २६/०३/२०१७.

पहिले वाचन: १शमुवेल १६:१,६-७,१०-१३.

दुसरे वाचन: इफिसकरांस पत्र ५:८-१४.

शुभवर्तमान: योहान ९:११-४१.

“त्याने डोळे धुतले आणि त्यास दृष्टी मिळाली”.

प्रस्तावना:

     आज आपण उपवास काळातील चौथा रविवार साजरा करीत आहोत. आजची उपासना आपणांस प्रकाशाचे दूत होऊन ख्रिस्ताचा संदेश इतरांपर्यंत पोहचवण्यास पाचारण करत आहे.

आजच्या पहिल्या वाचनात ‘इस्रायलचा राजा’ म्हणून दाविदचा अभिषेक करण्यात आला आहे. दुसऱ्या वाचनामध्ये संत पौल इफिसकरांनी, सत्कृत्ये करून प्रकाशाचे शिष्य व्हावे असे आवाहन करत आहे. तर शुभवर्तमानात प्रभू येशु एका आंधळ्यास दृष्टी देतो.

आपण शारीरिकदृष्ट्या जरी बरे असलो तरी आपण अध्यात्मिकदृष्ट्या आंधळे  बनत चाललो आहोत. हा अंधकार दूर करण्यासाठी आपण प्रभू येशूकडे ह्या मिस्साबलीदानात विशेष कृपा मागूया आणि प्रकाशाचे साक्षीदार बनुयात.

पहिले वाचन: १ शमुवेल १६: १,६-७, १०-१३.

दाविदाला देवाने निवडले आणि शमुवेलाने त्याचा अभिषेक केला. दाविद हा महत्त्वाकांक्षी, सत्ता काबीज करण्याचा चंग बांधलेला असा मनुष्य नव्हता. तो घरी शेरडे, मेंढरे राखण्याचे काम करीत असे. पण स्वत: देवाने त्याची निवड केली होती. शमुवेलानेच हा अभिषेक करणे महत्वाचे होते. जुन्या नेत्याने नव्या नेत्याची निर्मिती करावी हे उचित होते. या कृतीमुळे इस्रायलमध्ये नेतृत्वाचे सातत्य राहिले.  

     दाविदाच्या आंतरिक गुणांमध्ये देवाने त्याच्या आत्म्याच्या सामर्थ्याची भर घातली. दाविदाला याव्हेकडून हे दान मिळाले. त्याच्या पूर्वी शाश्त्यांना व शौलाला तसेच दान मिळाले होते. देशाचे नेतृत्व करण्यास हे अगदी आवश्यकच होते.

दुसरे वाचन: इफिसकरांस पत्र ५:८-१४.

कायापालट घडवणारे दिव्य जीवन असे हे मुळात ख्रिस्ताकडून येते व प्रवाहित होते. हे जीवन सत्य व पवित्रता यांचे फळ देते. पण ह्या पक्षाने ज्यांचे परिवर्तन झाले आहे त्यांनाही प्रकाश म्हणता येईल. ज्यांचे परिवर्तन झाले नाही त्यांनी अंधकार व मरण यांचे क्षेत्र सोडून प्रकाशाच्या मार्गाकडे वळले पाहीजे कारण ख्रिस्ताचा प्रकाश आपणा सर्वांवर पडला आहे.

शुभवर्तमान:  योहान ९:११-४१.

येशूने येथे आपण स्वत: जगाचा प्रकाश असल्याचे जाहिर केले आहे. ज्यातून येशु प्रकाश असल्याचे स्पष्ट होते. एका जन्मांधळ्याला दृष्टी दिल्याचे एक नेमके उदाहरण योहानाने पुढे ठेवले आहे. हा माणूस जन्मतःच आंधळा होता; अशा अवस्थेत असताना प्रभु येशु त्याला दृष्टिदान देतो. ‘न पाहणे’ आणि ‘पाहणे’ व याहूनही आंधळे होणे अशा परस्पर विरोधी बाबी योहानकृत शुभवर्तमानाचे खास वैशिष्टे आहेत. त्या आंधळ्या माणसाला ‘शारिरीक’ तसेच ‘आध्यात्मिक’ दृष्टी मिळाली होती. परुशांना मुळातच स्वाभाविक दृष्टी होती. आपणाला आध्यात्मिक’ दृष्टी आहे असे ते समजत होते पण येशूविषयीची त्यांची प्रतिक्रिया पाहता ते खरोखर अंध असल्याचे दिसून आले.

आम्ही आंधळे आहो काय?

अविश्वास, विश्वास ठेवण्याची तयारी नसणे हे प्रकर्षाने पुढे येते. येशूच्या उत्तरातील ‘तुम्ही आंधळे असता तर’ या वाक्याचा अर्थ दोन प्रकारे समजून घेता येईल. ‘तुम्हाला आपल्या आंधळेपणाची खरोखर जाणीव असती तर’ म्हणजे याचा आध्यात्मिक अर्थ घेता येईल आणि त्यांना ही जाणीव असती तर त्यांनी प्रकाशाची इच्छा धरली असती पण हि इच्छा अजिबात दिसली नाही.

बोधकथा:

कार्डीनल जॉन हेनरी न्यूमन हे ऑक्सफर्ड ह्या नावाजलेल्या विश्वविद्यापीठामध्ये प्राध्यापक होते. त्यांनी त्यांच्या विद्यार्थ्यांबरोबर विद्यापीठामध्ये ऑक्सफर्ड चळवळ सुरु केली होती. कार्डीनलचे ध्येय खूप वेगळे होते व त्यांना असं सिद्ध करायचे होते कि सत्याचा पाया फक्त अँग्लीकन चर्च मध्ये आहे आणि अँग्लीकन चर्च हे शिष्यांच्या व पूर्वजांच्या शिक्षणावर अवलंबून आहे.  

जेव्हा तो बत्तीस वर्षांचा होता तेव्हा तो अचानक आजारी पडला त्यामुळे त्याने जे लिखाण हाती घेतले होते ते लिखाण तो पूर्ण करु शकला नाही. त्यामुळे त्याने त्याचे लिखाण काही काळ थांबवले व उपचारासाठी युरोप ह्या ठिकाणी गेला. परंतु दुर्देवाने त्याला प्राणघातक ताप आला आणि त्याला इंग्लंडला परत यायचे होते. तेथे काहीच वाहतूक उपलब्ध नसल्यामुळे त्याला तिथेच खूप वेळ थांबावं लागले. ह्या कारणास्तव जॉनचे जीवन फार विस्कळीत, एकाकी आणि कंटाळवाणे झाले. तो शारिरीक व भावनात्मक दृष्टीने निराश झाला होता.

अशा गोंधळाच्या व दुःखाच्या जीवनात त्याने देवाकडे प्रार्थना केली कि हे देवा मला अंधारापासून प्रकाशाकडे ने, गोंधळातून निश्चतेकडे ने आणि आजारातून मला चांगले आरोग्य दे. अशी कळकळीची व विश्वाची प्रार्थना त्याने देवाकडे केली आणि काय आश्चर्य! देवाने त्याची प्रार्थना ऐकली व त्याला सुरक्षितपणे घरी आणले व सन १८४५ मध्ये जॉनचे धर्मांतर झाले व त्याने रोमन कॅथोलिक पंथ स्वीकारला.

मनन चिंतन:

आजच्या शुभवर्तमानात येशु ख्रिस्त सांगत आहे कि, मी जगाचा प्रकाश आहे व ख्रिस्त जन्मापासून आंधळा असलेल्या एका मनुष्याला दृष्टिदान देतो. येशु ख्रिस्त हा जीवनाचा प्रकाश आहे. हे प्रकटीकरण मोशेला जळत्या झुडपात झाले व इस्त्रायली लोकांना आग असलेल्या स्तंभावर झाले.

आंधळ्या माणसाला दृष्टी बरोबरच विश्वासाचा प्रकाश देखील मिळाला व त्याच्या जीवनात बदल झाला.

आंधळ्या मनुष्याने ख्रिस्ताला मनुष्य म्हणून हाक दिली.

आंधळ्या व्यक्तीने ख्रिस्ताचा उल्लेख मनुष्य असा केला आहे. तो म्हणाला कि, येशु नावाच्या मनुष्याने माझ्या डोळ्यास चिखल लावून मला धुण्यास सांगितले आणि मला दृष्टी आली. त्या अंध मनुष्याच्या जीवनात येशूने केलेला हा सर्वात मोठा चमत्कार होता म्हणून त्याची अशी समझुत झाली कि येशु ख्रिस्त हा पापी नव्हता तर तो देवाने पाठवलेला मनुष्य होता.

आंधळ्याने ख्रिस्ताला संदेष्टा म्हणून हाक दिली.

परुश्यांनी त्याला विचारले, तुझे डोळे उघडले त्याच्याविषयी तू काय म्हणतोस? त्याने म्हटले, “तो संदेष्टा आहे.” संदेष्टा आमोस सांगत आहे कि, “प्रभू परमेश्वर आपले रहस्य आपले सेवक संदेष्ट्यास कळविल्याशिवाय खरोखर काहीच करीत नाही.” (आमोस ३:७) शमरोनी स्त्री येशु ख्रिस्ताला म्हणाली, महाराज आपण संदेष्टे आहात हे आता मला समजले. (योहान ४:१९) येशु ख्रिस्त हा एकच व्यक्ती आहे कि, ज्याला आपले सर्व गुपित माहित आहेत व तो आपल्या सर्व गरजा पूर्ण करु शकतो. म्हणून त्यालाच आपण संदेष्टा असे बोलू शकतो.

शेवटी आंधळ्या मनुष्याने कबुल केले कि, येशु ख्रिस्त हा मनुष्याचा पुत्र आहे.

जेव्हा परुश्यांनी त्या आंधळ्या व्यक्तीला वाळीत टाकले तेव्हा तो येशूकडे आला. येशु त्याला म्हणाला, कि तू मनुष्याच्या पुत्रावर विश्वास ठेवतो का? त्याने उत्तर दिले, “कोण आहे तो? मला सांगा म्हणजे मी त्याच्यावर विश्वास ठेवीन.” येशूने सांगितले, तुम्ही त्यास पाहिले आहे आणि तो तुमच्याबरोबर बोलत आहे. तेव्हा त्याने सांगितले, ‘मी विश्वास ठेवतों’ आणि त्याने देवाची आराधना केली. येशूचे जीवन हे रहस्यमय आहे. जितकं जास्त आपण त्यांच्यावर प्रेम करु ते कमीच आहे. जितकं आपण ख्रिस्ताच्या जवळ जाऊ, तितकंच आपण त्याच्याजवळ आकर्षित होत असतो. संत अगुस्तीन येशूचा महान प्रियकर होता. त्याने स्वता:चे धर्मांतर पुढे ढकलत ठेवले पण जेव्हा त्याच्यात परिवर्तन झाले तेव्हा त्याला वाईट वाटले. कारण त्याला प्रभू प्रेमाचा अनुभव खूप उशिरा आला म्हणूनच तो म्हणतो, “हे प्रभ मी तुझ्यावर खूप उशिरा प्रेम केले.”

आपण उपवासकाळात आत्मपरीक्षण करत असताना ख्रिस्ताकडे तीन गोष्टींसाठी प्रार्थना करुया.

१. हे प्रभू मला तुझी स्पष्टपणे ओळख होण्यासाठी मदत कर. २. हे प्रभू मला तुझ्यावर प्रेम करण्यासाठी कृपा दे. ३. हे प्रभू मला तुला जवळून अनुसरण्यास शक्ती व धैर्य दे.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना

प्रतिसाद : हे प्रभो आम्हांस नवदृष्टीदान दे.

१.      परमगुरु, महागुरू, धर्मगुरु आणि व्रतस्थ ह्यांनी पापांच्या अंधारातून कृपेच्या प्रकाशात येण्यासाठी भाविकांना मार्गदर्शन करावे म्हणून प्रभूकडे प्रार्थना करुया.

२.      देवाच्या दिव्य व पवित्र शब्दाने आपली मने प्रकाशित व्हावी व आपला आध्यत्मिक आंधळेपणा व दुहेरीपण नाहीसा व्हावा म्हणून आपण प्रभूकडे प्रार्थना करुया.

३.      जे आंधळे व अपंग आहेत त्यांचा आदर करण्यासाठी व त्यांना सन्मानाने वागविण्यासाठी आम्हाला कृपादान मिळो आणि ज्या संघटना त्यांच्यासाठी कार्यरत आहेत त्यांनी त्यांच्या उद्धारसाठी योग्य असे प्रयत्न करावे म्हणून आपण प्रभूकडे प्रार्थना करुया.

४.      जे लोक आजारी आहेत त्यांना प्रभूचा दैवी स्पर्श व्हावा व ते लवकरात लवकर बरे व्हावेत म्हणून आपण प्रार्थना करुया.

५.      जे युवक व युवती देवापासून दूर गेले आहेत व ज्यांच्या जीवनात काही ध्येय नाही अशा सर्वांना देवाच्या प्रेमाचा स्पर्श व्हावा व ते अधिकाधिक देवाच्या जवळ यावेत म्हणून आपण प्रार्थना करुया.