Reflection for the Feast of St Francis of Assisi (04/10/2021) By Bro. Rockson Dinis              

संत फ्रान्सिस असिसिकर ह्यांचा सण

दिनांक: ०४ /१० /२०२१

पहिले वाचन: बेनसिरा ५०: १,३-४,६-७

दुसरे वाचन: गलतीकारास पत्र -६:१४-१८

शुभवर्तमान: मत्तय ११:२५-३०

“अहो कष्टी व भाराक्रांत जनहो, तुम्ही सर्व माझ्याकडे या म्हणजे मी तुम्हांला विसावा देईन”. 

 

प्रस्तावना

आज अखिल ख्रिस्त सभा संत फ्रान्सिस असिसी ह्या महान संताचा सण साजरा करीत आहे. संत फ्रान्सिस हे १२ व्या शतकातले असून हा काळ नैतिक, आध्यात्मिक, राजकीय व सामाजिक अस्थिरतेचा होता. श्रीमंत व गरीब ह्यात फार मोठी दरी होती. श्रीमंत हे फार श्रीमंत होत जात होते तर गरीब लोक गरीबींनी त्रासलेले, अन्यायाला बळी पडलेले व आजाराला मुकलेले होते. असिसिकर संत फ्रान्सिसने ह्या सर्व लोकांची सेवा करून त्यांना देवाकडे आणण्याचा प्रयत्न केला. संत फ्रान्सिसने ख्रिस्तासारखे पवित्र जीवन जगले. ह्यामुळे ख्रिस्तासारखे त्याच्या शरीरावर पाच घाव आले व ते मरेपर्यंत त्याच्या अंगावर राहिले. म्हणून ह्या महान संताला आपण दुसरा ख्रिस्त मानतो. तसेच संत फ्रान्सीस हे पर्यावरणाचे आश्रयदाते आहेत. आपणही संत फ्रान्सिसप्रमाणे सुंदर व पवित्र जीवन जगावे म्हणून ह्या मिस्साबलिदानात विशेष प्रार्थना करूया.

मनन चिंतन

ख्रिस्ताठायी जमलेल्या माझ्या प्रिय बंधुनो, आज संपूर्ण ख्रिस्तसभा जलोषाने व आनंदाने संत फ्रान्सिस असिसिकर ह्यांचा  सण साजरा करत आहे. आपल्या सर्वांना संत फ्रान्सिस असिसिकर हा कोण आहे, व त्याचे जीवन कसे होते, हे ठाऊकच आहे. संत फ्रान्सीस हा निसर्ग प्रेमी, म्हणजे ते पर्यावरणीय संत म्हणून ओळखला जातात. तसेच त्याला येशू ख्रिस्ताचे दुसरे रूप, असेही संबोधले जाते.

            आजच्या पहिल्या वाचनात, बेनसिराची बोधवचने आपल्याला सांगतात की, ओनियसचा पुत्र सिमोन हा पुरोहित होता. त्याने आपल्या हयातीत मंदिरे दुरुस्ती केली. तसे पहिले तर संत फ्रान्सिस असिसिकर ह्यांना सुद्धा क्रूसातील दैवी वाणीत येशूने मंदिर बांधायला सांगितले. त्या नंतर जेव्हा ख्रिस्तसभा कोसळायला  लागली तेव्हा, फ्रान्सीस ने आपल्या पूर्ण शरीराने व संपूर्ण दैवी शक्तीने चर्चला आपल्या कार्याची मजबुती दिली.

आजच्या दुसऱ्या वाचनात संत पौल  म्हणतो, आपला प्रभू येशूख्रिस्त ह्याच्या वधस्तंभाच्या अभिमानाशिवाय कशाचाही अभिमान बाळगणे, माझ्या हातून न होवो. म्हणून, वंदन व अभिनंदन फक्त  त्या वधस्तंभाला, कारण आता त्या ख्रिस्ताच्या वधस्तंभापेक्षा अधिक काही करण्याची गरज राहिली नाही. “मी ख्रिस्ताचा गुलाम आहे, हे जगाने ओळखावे हीच माझी इच्छा आहे”. संत फ्रान्सीस ने सुद्धा पैसा, त्याचे कपडे व  जे काही होते ते सर्व त्याच्या वडिलांना दिले व म्हंटले, आजपासून माझे वडील पीटर बर्नडोने नाही तर, स्वर्गीय पिता माझे वडील आहेत. आजपासून त्यालाच मी वंदन व अभिनंदन करणार.

            आजच्या शुभवर्तमानात आपन ऐकतो, की प्रभूं येशू ख्रिस्ताला  विचारवंत, ज्ञानी व त्या काळचे शिकलेले  धर्मपुढारी  ह्यांनी  ओळखले नाही. तर साध्या व नम्र  लोकांनी ख्रिस्ताला ओळखले. म्हणून येशू म्हणतो, ज्यांनी मला ओळखले आहे त्यांनी देव पित्याला सुद्धा ओळखले आहे. संत फ्रान्सीस ने  येशूला म्हणजेच त्या  महान विश्वाच्या निर्माण कर्त्याला निसर्गाद्वारे, पशु-पक्ष्याच्याद्वारे ओळखले व ह्या रचलेल्या वसुंधरेला, सृष्टीला, माझा भाऊ, माझी बहीण असे म्हटले आहे. सूर्य माझा भाऊ आहे, चंद्र माझी बहीण, पृथ्वी ही माझी आई आहे, आणि वारा हा माझा भाऊ आहे . असे म्हणणारा अनेक संतांमध्ये आगळावेगळा संत, जणूकाही दुसराच प्रभू येशूख्रिस्त ज्याने निसर्गाकडे पाहून आपल्याला जीवनाचे धडे शिकविले.

अशाप्रकारे निसर्गाबरोबर नातं जोडून त्याने एदेन बागेचा अनुभव घेतलेला दिसून येत आहे. ह्याच कारणामुळे संत फ्रान्सिस असिसिकर निसर्गप्रेमी किंवा पर्यावरणीय संत म्हणून ओळखला जातात.

            आपण शुभवर्तमानात ऐकतो, प्रभू येशू ख्रिस्ताला अनेक प्रकारची उपमा दिलीली आहे, त्याच्यातील एक म्हणजेच  “उत्तम मेंढपाळाची” उपमा, कारण मानवीभाषेतून  प्रभूविषयी सांगणे, हे मानवा पलिकडचे आहे. त्याच प्रकारे  संत फ्रान्सिसला  आज मी मोहरीच्या दानाची उपमा देऊ इच्छितो. आपल्या सर्वाना ठाऊकच आहे, मोहरीचा दाना हा भरपूर लहान असतो. असं म्हणतात, लहान हे महान होऊ शकते. जर त्यामध्ये दैवत्व लपलेलं असेल. मग ते बाळ असो किंवा मोहरीचा दाणा. संत फ्रान्सिस हा सुद्धा एका छोट्याश्या मोहरीच्या दान्यासारखाच आहे. असे म्हणतात, दाना जमिनीत पडून मेला नाही, तर तो एकटाच राहतो आणि मेला तर पुष्कळ पीक देतो(योहान १२:२४). म्हणूनच जो दाणा फुटतो, तोच दाणा रुजतो. नाहीतर तो कुजतो. संत फ्रान्सिस असिसिकर हा सुद्धा त्याच्या जीवनात त्या मोहरीच्या दाण्याप्रमाणे फुटतो. म्हणजेच जगाचा संवाद सोडून, तो येशूच्या संवादात राहून त्याला आलिंगन देतो. तो आता जगाच्या नाही, तर देवाचा झाला आहे. जगाच्या आज्ञेत चालणार नाही, तर देवाच्या आज्ञा चालणारा झाला आहे. ह्यालाच म्हणतात देवासाठी आपला जीव देणे व फुटून जाणे. जोपर्यत  आपन फुटत नाही तो पर्यत आपण रुजू शकत नाही. संत फ्रान्सिस त्या मोहरीच्या दाण्याप्रमाणे फुटला आणि रुजला, व त्या छोट्याशा बियानिचे सर्वात मोठे झाड होवून या वंसुधरेत, तो फळा, फुलांनी भरून गेला. म्हणजेच, अनेक अशा संस्थानी, संतानी आज फ्रान्सिसकन संस्था भरून गेलेली दिसून येत आहे. खरोखरच  फ्रांसिसचे नाव संपूर्ण जगामध्ये गाजलेले  आहे. आपल्या पोप साहेबांनी संत फ्रान्सीस चे नाव स्वीकारून त्याच्यासारखे जीवन जगायला सुरुवात केली आहे. ह्याच्यापेक्षा अधिक काही सांगायची गरज मला भासत नाही.

            निसर्ग हा तुमच्या-माझ्यासाठी भरपूर महत्त्वाचा भाग आहे. अशी शिकवण प्रभू येशूख्रिस्ताने व संत फ्रान्सिस ह्यांनी आपल्याला दिलेली आहे. प्रभू येशू हा  पूर्णपणे निसर्गाचा होता. डोंगर नद्या व समुद्राच्या सान्निध्यात राहूनच त्यांनी उपदेश केला. तो निसर्गाचा होता, म्हणून निसर्ग त्याच्या मृत्यूवर शोक करितो, भूमी थरथर कापते, खडक फुटतात, आणि सूर्य प्रकाश नाहीसा होतो.

            आज पाहिले तर देव स्वर्गाचा, तर मनुष्य पृथ्वीचा राजा आहे. त्यामुळे वातावरण  प्रदूषित होण्याअगोदर, मनुष्याचे मन प्रदूषित झाले आहे, मनुष्य तो तोडफोड करू लागला आहे व आज  निसर्ग ही एक सुंदर अशी बाग न राहता, त्याचे गोदाम झालेले दिसून येते. येशूने आकाशातल्या पक्षांकडे व शेतातल्या फुलांकडे पाहून जीवनाचे धडे शिकविले. परंतु आज मनुष्याला, आपल्या स्व:ताच्या  मुलांना पाहण्यास वेळ नाही, तर फुलांकडे कधी पाहणार. आज मनुष्य जगामध्ये तीर्थयात्री प्रमाणे वागत आहे. तीर्थयात्री रस्त्यात तंबू ठोकतो, व रात्र भरली की पुढे निघून जातो. पण मागे मात्र कचरा व घाण सोडून जातो. असे दृश्य पाहिल्यावर असं वाटतं की, जणू काही जगाचा आत्माच हरवला आहे.

             होय माझ्या प्रिय बंधुंनो, देवाने सुंदर असे जग म्हणजेच घर, हे आपल्याला दिलेले आहे व आज त्या पृथ्वीला (जगाला) वाचवण्यासाठी संत फ्रान्सिस व येशू ख्रिस्ताच्या शिकवणुकीप्रमाणे वागणे अत्यंत गरजेचे आहे; कारण  हे एकच  जग आपल्याकडे आहे. ह्या जगाला  दुर्बिणीतून पाहिले तर चंद्र एका दगडासारखा दिसतो. परंतु आत्म्याच्या नजरेतून पाहिले तर तो  चंद्र देवाच्या चेहरयासारखा दिसतो.  माणसा विसरून जावू नकोस, आज आपण जीवन जगतो, कारण आपल्या अगोदरच्या पिढीने निसर्गावर प्रेम केले. तसेच आज आपण आपल्या पुढच्या पिढीसाठी निसर्गावर प्रेम  करून त्याची काळजी  घेऊया. 

निसर्गाची काळजी घ्या निसर्ग तुमची धाम दुपटीने काळजी घेईल.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना

प्रतिसाद:  हे प्रभू, तुझ्या लोकांची प्रार्थना ऐक.

१) ख्रिस्तसभेचा कारभार पाहणारे पोप, कार्डीनल्स, बिशप्स, धर्मगुरू- धर्मभगिनी व व्रतस्त लोकांना पवित्र आत्म्याची प्रेरणा मिळावी व ख्रिस्तासारखे जीवना जगून त्यांनी जगाला ख्रिस्ताकडे आणावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

२) सर्व फ्रान्सिसकन बंधू भगिनींनी देवाच्या कार्यासाठी व त्याच्या गौरवासाठी अविरत झटत राहावे, असिसीकर संत फ्रान्सिसद्वारे त्यांनी जगाला प्रेमाचा, शांतीचा व बंधुत्वाचा संदेश द्यावा म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

३) पर्यावारण व मानव ह्यात नात अतूट आहे परंतु स्वार्थासाठी पर्यावरणाची ऱ्हास होत आहे. ह्या पर्यावरणाची जोपासना करण्यासाठी व तिचे रक्षण करण्यासाठी अधिकाधिक लोकांनी व नेत्यांनी पुढाकार घ्यावा म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

४) जे लोक आजारी आहेत थकलेले, उदासीन आहेत अशाना परमेश्वराने सत्कार्य लाभावे व पवित्र आत्म्याच्या प्रेरणेने ते लवकरात लवकर बरे व्हावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५) शेतकरी व मासेमारी बंधू-भांगिनीसाठी त्यांच्या ह्या काळात परमेश्वराने रक्षण करावे व त्यांना त्याच्या कामात भरपूर यश मिळावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

६) थोडा वेळ शांत राहून आपल्या व्यक्तिक गरजासाठी प्रार्थना करूया.