Reflection for the 

Feast of Mary Mother of God (01/01/2025) 

By Fr. Glen Fernandes.

पहिले वाचन: गणना ६:२२-२७.

दुसरे वाचन: गलतीकरांस पत्र ४:४-७.

शुभवर्तमान: लुक २:१६-२१.

मरिया देवाची माता - नवीन वर्ष

प्रस्तावना:

आजचा दिवस आशीर्वादाचा आहे.  या नवीन वर्षात, देवाने आपल्याला प्रेम वाढवण्याची, त्याच्या जवळ येण्याची आणि येशूमध्ये त्याचा अनुभव घेण्याची आणखी एक संधी दिली आहे.

नवीन वर्षाच्या पहिल्या दिवशी, आम्ही देवाची आई मरीयेची  पवित्रता साजरी करतो. देऊळमाता आपल्याला मातेच्या पावित्र्यावर  विचार करण्याची संधी देते जिने आपल्याला आयुष्यभर दृढ संकल्प कसा बनवायचा आणि पूर्ण कसा करायचा हे दाखवले.

आजचे पहिले वाचन आपल्याला नवीन वर्षासाठी गणना ह्या  पुस्तकातून सुंदर दैवी आशीर्वाद देते आणि प्रतिसाद स्तोत्र (Ps 67) त्या आशीर्वादाची याचना करते.

आजच्या दुस-या वाचनात, संत पौल गलतीकरांना आणि आपल्याला आठवण करून देतो की देवाचा पुत्र मरीयेद्वारे आपल्यापैकी एक बनला आहे आणि येशूद्वारे आपण देवाची मुले बनलो आहोत.

आजचे शुभवर्तमान वर्णन करते की मेंढपाळांनी त्यांच्या सर्व शेजाऱ्यांना येशूच्या जन्मासंबंधीची सुवार्ता कशी पसरवली जी देवदूताने त्यांना प्रकट केली होती आणि माता मरीयेने तिच्या हृदयात “या सर्व गोष्टी” कशा जपल्या. आपण सर्व संकल्प करूया कि आपण देवाच्या जवळ राहावे आणि आपल्या सर्व काम-धंद्यावर प्रभूचा आशीर्वाद यावा, म्हणून आपण मिस्साबलीदानात प्रार्थना करूया.

मनन चिंतन:

"मरीया देवाची माता ह्या सणाचे रहस्य आणि महत्त्व.”

पवित्र माता मरीया, देवाची पवित्र व नित्य कुमारी माता, ही पुत्र आणि पवित्र आत्म्याच्या कार्याचे मुख्य कार्य आहे, जे वेळेच्या पूर्णतेत आहे. तारणाच्या योजनेत प्रथमच आणि परमेश्वराच्या आत्म्याने तिला तयार केल्यामुळे, पवित्र पित्याला राहण्याची जागा सापडली जिथे त्याचा प्रिय पुत्र आणि त्याचा पवित्र आत्मा लोकांमध्ये राहू शकतो.  त्यामुळे पवित्र देऊळमातेने ज्ञानग्रंथ ह्या पुस्तकाचे चिंतन करताना मरिया मातेचा संबंध दिला आहे. देऊळमातेने आपल्या उपासनेमध्ये पवित्र मरियेला 'ज्ञानाचे आसन' म्हणून प्रतिनिधित्व व प्रसिद्धी दिली आहे.  - CCC, कॅथोलिक चर्चचा कॅटेसिझम ७२१

 

नवीन वर्षाची सुरवात करीत असताना, पवित्र देऊळमाता, मरीया देवमाता, हा सण साजरा करते. ह्या जगात आपण पाहतो की, प्रत्येक प्रसिद्ध व्यक्तीची एक आई असते. प्रत्येक व्यक्ती असे म्हणू शकते की मला माझी आई आहे आणि माझी आई सर्वांच्या आईपेक्षा चांगली आहे. म्हणूनच, कोणत्याही महापुरुषांच्या मातांबद्दल फार थोडेसे लिहिले जाते, कारण प्रत्येक आईला तिच्या मुलाने सर्वोत्तम आई मानले होते. जर माता मरिया फक्त दुसऱ्या पुरुषाची आई असती, तर ती आमची देखील आई होऊ शकत नाही, कारण देहाचे संबंध खूप अनन्य आहेत. देह फक्त एक आई असण्यासाठी परवानगी देते. पण आत्मा दुसऱ्या आईला परवानगी देतो. मरिया माता ही देवाची आई असल्याने, ती प्रत्येकाची आई देखील आहे, ज्यांचे तिच्या पुत्राने तारण केले आहे.

 

आपल्या इतर ख्रिश्चन बंधू आणि बहिणींना, आपण माता मरियेला देवाची आई म्हणतो हे समजणे फार कठीण जाते. आणि असे का हे आपण समजू शकतो, कारण एखादी व्यक्ती देवाची आई कशी काय असू शकते? त्यांच्या मते, परमेश्वराने सर्व काही निर्माण केले आहे, म्हणून तो विश्वाचा निर्माता आहे. जर आपण म्हणतो की माता मरिया  ही देवाची आई आहे, याचा अर्थ तिने देव निर्माण केला, याचा अर्थ ती देवापेक्षा मोठी आहे. त्यामुळे त्यांच्यासाठी हा एक धक्कादायक प्रकार आहे. आपण समजून घेतले पाहिजे, येथे मुद्दा माता मरियाबद्दल नाही, तर आपल्या प्रभु येशू ख्रिस्ताच्या देवत्वाचा आहे. सुरुवातीच्या शतकांमध्ये, लोकांना प्रभू येशू ख्रिस्ताच्या व्यक्तीला समजून घेण्यात आणि जाणून घेण्यात अनेक शंका आणि अडचणी होत्या. त्यापैकी काहींच्या मते, प्रभू येशू त्याच्या बाप्तिस्म्याच्या वेळी दैवी बनला, काहींच्या मते, तो कानाच्या चमत्कारानंतर दैवी झाला, किंवा काहींच्या मते, केवळ त्याच्या दुःख आणि मृत्यूच्या वेळी येशू दैवी झाला. कारण पवित्र शुभवर्तमान आपल्या अनेक वेळेला सांगते की प्रभू येशूला भूक व तहान  लागली, किंवा येशूला राग आला, किंवा येशूला कळवळा आला व तो रडला. ह्या गोष्टी नमूद करतात की प्रभू येशू आपल्यासारखा मनुष्य होता व त्यालाही आपल्यासारख्या भावना व संवेदना होत्या. तसेच पवित्र शुभवर्तमान असेही नमूद करते की प्रभू येशूने चमत्कार केले, त्याने आजारी लोकांना बरे केले व मृतांना पुन्हा जिवंत केले व तो स्वतः मरणानंतर चाळीस दिवसानंतर पुन्हा उठला. त्यामुळे तो दैवी होता.   त्यामुळे येशू मानव होता की दैवी हे समजण्याची समस्या होती, काहींच्या मते तो अर्धा मानव होता, अर्धा दैवी होता. किंवा कधी मानव तर कधी दैवी होता.

 

येशू कोण होता हे समजून घेण्यासाठी अनेक मतप्रवाह सुरु होते. तसेच अनेक पाखंडी व चुकीच्या शिकवणीला सुरुवात झाली. त्यावेळेस तथाकथित दत्तकवादी (Adoptionists) होते ज्यांचा असा विश्वास होता की ख्रिस्त हा केवळ माणूस होता, परंतु जन्मानंतर देवाने त्याला आपला मुलगा म्हणून दत्तक घेतले. म्हणजेच बालपणापासून येशू हा दैवी नव्हता. तसेच तेथे युटिचियन(Eutychians) होते, ज्यांनी येशूचा मानवी स्वभाव नाकारला आणि म्हणून मरीयेला येशूला जगात आणण्यासाठी केवळ साधन म्हणून बनवले, किंवा तसेच डॉसेटिस्ट (Docetists) होते ज्यांनी असे मानले की ख्रिस्त फक्त प्रकट झाला आणि तो वास्तविक नाही. कॉन्स्टँटिनोपलच्या पाचव्या शतकातील बिशप नेस्टोरियसच्या नावावरून, नेस्टोरियनवाद (Nestorians) हा मोठा पाखंडी मतप्रवाह  होता ज्याने अखेरीस 451 मध्ये चाल्सेडॉनच्या परिषदेमध्ये ख्रिस्ताच्या व्यक्तीबद्दल चर्चच्या निश्चित प्रतिसादाला जन्म दिला. नेस्टोरियन ह्या पाखंडी लोकांनी केवळ ख्रिस्तामध्ये दोन भिन्न स्वभावच नव्हे तर दोन भिन्न व्यक्तींचीही कबुली दिली व प्रचार केला. नेस्टोरियसच्या मते, येशू दोन व्यक्तींचे मिलन आहे, एक मानवी व्यक्ती आणि एक दैवी व्यक्ती. या पाखंडी मताने मरीयेला फक्त येशूच्या मानवी स्वभावाला जन्म दिला. पाखंडी मताचा संस्थापक, नेस्टोरियस, मरीयेला “देवाची आई” म्हणू इच्छित नव्हते तर त्याऐवजी तिला “ख्रिस्ताची आई” म्हणू इच्छित होते. थोडक्यात, पाखंडी लोकांनी असे मानले की येशू खरोखर दोन स्वतंत्र व्यक्ती होता आणि केवळ मानवी येशू मरीयेच्या गर्भात होता. जर ते खरे असेल, तर येशू गर्भात असताना देवाचा अवतार नव्हता. दुसऱ्या शब्दांत, नेस्टोरियसचा असा विश्वास होता की हे संघटन असे नाही की आपण असे म्हणू शकतो की येशूची मानवता खरोखर देवाच्या पुत्राची आहे. त्याऐवजी, ते केवळ मानवी व्यक्तीचे आहे. जेव्हा ख्रिस्त मरण पावला, तेव्हा देवाचा अवतारी पुत्र त्याच्या मानवी स्वभावानुसार दुःख सहन करत नव्हता; ती मरण पावलेली मानवी व्यक्ती होती. जेव्हा ख्रिस्ताने चमत्कार केला, तेव्हा देवाच्या अवतारी पुत्राने त्याच्या दैवी स्वभावानुसार त्याची शक्ती प्रकट केली नाही; हा दैवी व्यक्ती होता जो येशूमधील मानवी व्यक्तीपासून स्वतंत्रपणे कार्य करतो. थोडक्यात नेस्टोरियनने असे म्हटले की येशूमध्ये दोन विभिन्न व्यक्ती आहेत त्यामुळे मरीयेला देवाची माता न म्हणता, येशू ज्यामध्ये मनुष्य आहे त्याची माता म्हणून म्हटलं पाहिजे. ह्याचा अर्थ की पवित्र मरीया ही ‘देव वाहक (Theotokos) नसून’, ख्रिस्त वाहक (Christotokos) आहे असे म्हटले पाहिजे. हा आपल्या ख्रिस्ती विश्वासापासून विसंगत घेतलेला मतप्रवाह होता. पुढे ह्या मताविरोधात, ख्रिस्ती विश्वास प्रकट करण्यात आला. संत  सिरिलने नेस्टोरियसच्या विरोधात वारंवार असा युक्तिवाद केला की ख्रिस्तातील दोन स्वभाव “विभाजन न करता” आणि “विभक्त न होता” एकत्र आहेत. व ख्रिस्ती विश्वास हा आहे की ज्याप्रमाणे प्रभू येशू हा देव आहे, व पिता व पवित्र आत्म्यामध्ये त्रैक्य आहे, त्याअर्थी पवित्र मरीया देवमाता आहे.

 

मरीया मातेला समजून घेण्याची गुरुकिल्ली ही आहे: आपण मरीया मातेपासून सुरुवात करत नाही. आपण प्रभू येशू ख्रिस्त जिवंत देवाचा पुत्र यापासून सुरुवात करतो. आपण त्याच्याबद्दल जितका कमी विचार करतो, तितकाच कमी त्याच्या मातेचा विचार करतो.  आपण प्रभू येशू ख्रिस्ताबद्दल  जितका जास्त विचार करतो, व आपण त्याच्या देवत्वाची पूजा करतो, तितकेच आपण मरिया मातेच्या मातृत्वाची आठवण करतो व तिचा आदर करतो. आपण जर नीट पाहिलं तर आपल्याला आढळेल की असे कधीही सापडणार नाही, की जो कोणी आपला प्रभु येशू ख्रिस्तावर दैवी तारणहार म्हणून प्रेम करतो तो मरीया मातेला नापसंत करतो. ज्यांना माता मरियेची  कोणतीही भक्ती किंवा नोव्हेंना आवडत नाही ते असे लोक आहेत जे प्रभू येशूचे देवत्व नाकारतात किंवा ज्यांना नरक, घटस्फोट आणि न्याय याविषयी तो म्हणतो त्याबद्दल आपल्या प्रभूमध्ये दोष आढळतो. आपल्या  प्रभू येशूच्या कारणामुळे मरीयाला विशेष लक्ष दिले जाते, त्यामुळे ती म्हणते की, “कारण प्रभूने आपल्या सेवकावर कृपादृष्टी केली आहे. या दिवसापासून सर्व पिढ्या मला धन्य म्हणतील: सर्वशक्तिमान प्रभूने माझ्यासाठी महान गोष्टी केल्या आहेत.”

 

तिचा पवित्र पुत्रच मरीया मातेच्या मातृत्वाला इतरांपासून वेगळा बनवतो. ती सर्व मातांपासून वेगळी व विशेष आहे, कारण तिचा पुत्र आपल्या सर्वांपेक्षा वेगळा व विशेष आहे. एका शाळेत, एक कॅथलिक विद्यार्थी वर्गात मरीया मातेच्या महानतेबद्दल बोलत होता. त्याला पाहून शिक्षकाने त्याला विचारले, “पण तू तिची इतकी स्तुती का करतोस? ती तुझ्यासाठी तुझ्या आईपेक्षा आणि माझ्यासाठी माझ्या आईपेक्षा वेगळी नाही. सर्व माता सारख्याच असतात.” त्या मुलाने थोडा वेळ विचार केला आणि म्हणाला, “हो तुमचं बरोबर आहे, ती माझ्या आईपेक्षा किंवा तुमच्या आईपेक्षा वेगळी नाही, परंतु मुलांमध्ये फरक आहे, तिचा मुलगा आपला प्रभु येशू ख्रिस्त आणि आपल्यामध्ये खूप फरक आहे.”

 

मरीया माता ही खाजगी व्यक्ती नाही, कारण तिचा मुलगा खाजगी जीवन जगण्यासाठी आला नाही. तो सर्वांच्या उद्धारासाठी जगायला आणि मरायला ह्या धरतीवर आला. आम्ही मरिया मातेला वेगळे व विशेष बनवत नाही, आम्हाला ती इतरांपेक्षा वेगळी व विशेष आढळते. आपण मरिया मातेला निवडले नाही, परंतु देवाने तिला निवडले. आपण तिला कृपेने भरलेली असे म्हणू लागलो नाही, देवाने तिला “कृपेने पूर्ण” असे संबोधले. मरीया माता  देवाची आई आहे, कारण तिचा मुलगा प्रभू येशू खरा जिवंत देव आहे. संत लूकच्या शुभवर्तमानात आपण ऐकतो की, "अलीशिबा पवित्र आत्म्याने भरुन गेली. ती मोठ्या आवाजात बोलली, “सर्व स्त्रियांमध्ये तू अधिक धन्य आहेस, तुझ्या पोटचे फळ धन्य आहे. परंतु माझ्या बाबतीत अशी कोणती गोष्ट घडली की माझ्या प्रभूच्या आईने माझ्याकडे यावे?"

 

मरीया माता ही देऊळमातेची आई आणि आदर्श आहे, जी विश्वासाने दैवी वचन प्राप्त करते आणि स्वत:ला "चांगली माती" म्हणून देवाला अर्पण करते ज्यामध्ये तो त्याचे तारणाचे रहस्य साध्य करू शकतो. पोप बेनेडिक्ट सोळावे त्यांच्या प्रवचनात  म्हणाले की, ‘देवाची आई ही परमेश्वराने आपल्याला दिलेल्या आशीर्वादांपैकी पहिली आहे आणि तीच आशीर्वाद धारण करते; ती अशी  स्त्री आहे जिने येशूला स्वतःमध्ये घेतले आणि संपूर्ण मानवी कुटुंबासाठी त्याला पुढे आणले.’ 

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना:

प्रतिसाद: हे पवित्र देवामाते, आम्हासाठी विनंती कर. 

१. ख्रिस्त सभेचे पोप महाशय, सर्व बिशप्स, धर्मगुरू व व्रतस्थ जे ख्रिस्ताच्या मळ्यात कार्य करत आहेत त्यांची श्रद्धा बळकट व्हावी व इतरांची श्रद्धा त्यांनी बळकट करावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

२. हे नवीन वर्ष २०२३ आपल्या सर्वांना सुखा-समाधानाचे, आनंदाचे, भरभराटीचे व चागल्या आरोग्याचे जावो म्हणून आपण मारिया मातेसह प्रभूकडे प्रार्थना करूया.

३. ह्या वर्षी आपल्या सर्वांना चांगले हवामान मिळावे व सर्व शेतीबागा पिकांनी व फळा-फुलांनी बहरून याव्यात म्हणून आपण प्रार्थना करूया. 

४. सर्व स्थानिक कार्यकर्त्यांनी शांतता व न्यायासाठी एकत्र यावे तसेच संपूर्ण जगात शांतता पसरविण्यासाठी प्रयत्न करावेत म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५. थोडा वेळ शांत राहून आपल्या वैयक्तिक आणि कौटुंबिक गरजा प्रभूचरणी मांडूया.