Wednesday 28 July 2021

                  

Reflection for the 18th Sunday in Ordinary Time (01/08/2021) By Dn. David Godinho

सामान्य काळातील अठरावा रविवार


दिनांक: ०१/०८/२०२१

पहिले वाचन: निर्गम १६:२-४, १२-१५

दुसरे वाचन: इफिसकरांस ४: १७, २०-२४

योहान ६: २४-३५


विषय: - आम्ही भुकेलेलो आहोत.



प्रस्तावना

        आज आपण सामान्य काळातील अठरावा रविवार साजरा करीत आहोत. आजची उपासना आपणास आपल्या जीवनातील एका मुलभूत गोष्टीवर म्हणजे भुकेवर मनन चिंतन करण्यास बोलावीत आहे. प्रत्येक व्यक्तीस कशाची ना कशाचीतरी भूक लागलेली असते. आणि ती भूक भागवण्यासाठी किंवा तृप्त करण्यासाठी ती व्यक्ती अतोनात प्रयत्न करीत असते.

        आजची वाचनेदेखील आपणास ह्याच विषयावर बोध करीत आहेत. पहिल्या वाचनामध्ये आपण वाचतो कि, इस्त्राएली लोकं परमेश्वराविरुद्ध कुरकुर करतात; तर शुभवर्तमानात अनेक लोक आपली शरीरिक भूक भागविलेल्या प्रभूच्या शोधात असलेली आपणास आढळून येतात. प्रभू त्यांस सांगतो कि, शारीरिक भूक भागविण्यासाठी नव्हे तर आत्मिक भूक भागविण्यासाठी प्रयत्नशील असा. आपण कशासाठी भुकेले आहोत? हा प्रश्न आपण स्वतःला विचारूया. व ह्या ख्रिस्तयागात सहभागी होऊया.

मनन चिंतन  

        भूक लागणे ही एक नैसर्गिक बाब आहे. प्रत्येक जीवाला भूक–तहान लागते. आपणा प्रत्येकाला सुद्धा त्याचा अनुभव आहे. आणि ही भूक थांबविण्यासाठी आपण काही ना काही करीत असतो. बायबलमध्ये अनेक अशी उदाहरणे आपल्या निदर्शनास येतील. आदाम व एवेने भुकेमुळे एदेन बागेतील झाडाची फळे खाल्ली (उत्पत्ती ३). आब्राहामाने त्याच्या जवळ आलेल्या तीन पुरुषांना भुकेले पाहून जेवण तयार केले व त्यांस दिले (उत्पत्ती १८). दुष्काळात धान्य मिळविण्यासाठी मिसर देशात आलेल्या आपल्या भावांना योसेफाने धान्य पुरविले (उत्पत्ती ४२). आणि भुकेमुळे इस्त्राएल प्रजेने देवाविरुद्ध कुरकुर केली तेव्हा देवाने अरण्यात त्यांना जेवण पुरविले व त्यांची भूक थांबविली, ह्याचे वर्णन आजच्या पहिल्या वाचनात करण्यात आले आहे. तसेच भुकेमुळे दावीद राजाने अहिमालेख राजाकडून पवित्र भाकर घेऊन ती खाल्ली व त्यांनी आपली भूक भागविली (१ शमुवेल २१). दुष्काळात आपली भूक भागविण्यासाठी एलिया प्रवक्त्याने साराफत येथील विधवेकडून भाकर भाजून खाल्ली (१ राजे १७). एवढेच नव्हे, तर गेल्या रविवारी आपण शुभवर्तमानात ऐकले कि, प्रभू येशूने पाच हजार भुकेल्या लोकांना जेवण घातले (योहान ६). एवढेच नव्हे, तर भुकेमुळे शेतातून जात नसतांना शब्बाथ दिवशी येशूच्या शिष्यांनी देखील शेतातील कणसे मोडून खाल्ली (मत्तय १२). आणि भुकेमुळे प्रभू येशूने अंजिराच्या निष्फळ झाडाला शाप दिला (मार्क ११), हे देखील आपण ऐकलेले आहे.

        ह्या सर्व उदाहरणांवरून आपणाला प्रत्यक्ष शारीरिक भुकेचे महत्त्व समजते; पण प्रभू येशू म्हणतो कि, शारीरिक भुकेपेक्षा, आध्यात्मिक भूक भागविणे फार गरजेचे आहे आणि म्हणूनच प्रभू येशू म्हणतो, “मनुष्य केवळ भाकरिने नव्हे तर परमेश्वराच्या मुखातून निघणाऱ्या प्रत्येक वचनाने जगेल” (मत्तय ४:४). आज अनेक लोकांजवळ जगाच्या सर्व सुखसोयी आहेत; परंतु त्यांच्या जीवनात समाधान आणि शांतीची उणीव आहे.

टॉम फिलीप हा वयाच्या चाळीसाव्या वर्षी अमेरिकेतील एका मोठ्या व प्रसिद्ध कंपनीचा अध्यक्ष झाला होता. जगातील सर्व सुख- होईल त्याच्या पायाखाली होत्या. त्याचा मोठा असा बंगला होता, चांगले कुटुंब होते, चांगल्या गाड्या होत्या. मर्सिडीज सारखी नावाजलेली गाडी त्याच्याजवळ होती. असा हा सुप्रसिद्ध व श्रीमंत माणूस सर्वकाही त्याच्याजवळ असूनही जीवनात आनंदी नव्हता. काहीतरी कमी असल्याचा भास त्याला रोज होत असे. एके दिवशी न्यूयॉर्क शहरात जात असता त्याला एक धार्मिक अनुभव झाला. त्या अनुभवाने त्याच्या जीवनाचा कायापालट झाला. त्या अनुभवाविषयी सांगताना तो म्हणतो की, माझ्या जीवनात ज्याची कमतरता होती ती मला समजली आणि ती म्हणजे प्रभू येशूख्रिस्ताची कमतरता. जगातील कुठल्याही सुख- सोयी आपल्याला खरे समाधान देणार नाहीत किंवा आपली अध्यात्मिक भूक भागवू शकणार नाहीत; फक्त आणि फक्त परमेश्वरच आपली भूक भागवू शकतो. म्हणूनच संत अगस्तीन म्हणतात, “ हे परमेश्वरा, आमची हृदये तुझ्यासाठी निर्माण केली आहेत आणि तुझ्यात विसावा घेतल्यावाचून ती अस्वस्थच राहतील”. हेच प्रभू येशूख्रिस्त आजच्या शुभवर्तमानात आपणा प्रत्येकास सांगत आहे की, “नाशवंत अन्नासाठी श्रम करू नका; तर पिता जो देव ह्याने ज्याच्यावर शिक्का मारला आहे तो मनुष्याचा पुत्र तुम्हांस सार्वकालिक जीवनासाठी टिकणारे अन्न देईल त्यासाठी श्रम करा”. आणि हे अन्न म्हणजे खुद्द प्रभू येशू ख्रिस्त जिवंत स्वर्गीय भाकर होय. जो ही भाकर खातो त्याला भूक व तहान लागणार नाही.

आपण, ही जिवंत भाकर कशाप्रकारे मिळवू शकतो?

१. नवीन मनुष्य धारण करावा: - इफिसकरांस पत्र ह्यातून घेतलेल्या दुसऱ्या वाचनात, आपणास सांगितले आहे ते म्हणजे, पहिल्या प्रथम आपण आपला जुना जीवितक्रम म्हणजे कपट, वासना यांतून मुक्त होऊ, म्हणजेच अंधकारमय जीवनाचा त्याग करून सत्यापासून निर्माण होणारा नवा मनुष्य धारण करावा.

२. येशूचा शोध करावा: - ज्याप्रकारे लोकांनी प्रभू येशूचा शोध करीत त्याच्या मागे आले, तसेच आपणही प्रभू येशूच्या शोध करायला पाहिजे. आणि त्याने सांगितल्याप्रमाणे तो आपणास जे गरीब, भुकेलेले, तहानलेले, वस्त्रहीन, परके, उघडे, आजारी, लोकांमध्ये सापडेल  (मत्तय २५).

३. येशूवर विश्वास ठेवणे: - येशूवर विश्वास ठेवणे म्हणजे त्याने केलेले कार्य आपणही करणे. त्याच्या शब्दांप्रमाणे आपले जीवन जगणे. आज कोरोना महामारीत अनेक लोक बेरोजगार झाले आहेत; अनेक लोकांना दोन वेळचे अन्न मिळणे कठीण झाले आहे. अशा सर्वांना आपल्यापरीने मदत करणे म्हणजेच येशूवर विश्वास ठेवणे होय. जेव्हा आपण ह्या बंधू-भगिनींची सेवा करू, त्यांना मदत करू, तेव्हा आपण सार्वकालिक जीवनासाठी / अन्नासाठी श्रम करू व ज्याप्रमाणे गरीब व गरजवंतामध्ये संत मदर तेरेसा ह्यांना येशूचा अनुभव आला, त्याचप्रमाणे आपणास देखील प्रभूचा अनुभव येईल.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना

प्रतिसाद: - हे परमेश्वरा, आमची प्रार्थना ऐक.

१. ख्रिस्तसभेच्या पुढार्‍यांनी मोशे व आहारोन प्रमाणे त्यांच्या हाती सोपविलेल्या प्रजेचे, अध्यात्मिक तहान - भूक भागविण्यास सतत कार्यरत असावे, म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

२. आपल्या राजकीय पुढाऱ्यांनी ह्या कोरोनाच्या काळात लोकांच्या उद्धारासाठी झटावे, तसेच जे गरीब, बेरोजगार व निराश्रित आहेत अशांना सहाय्य करावे, म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

३. आपणा सर्वांना परमेश्वराने योग्य प्रमाणात पाऊस द्यावा व सर्व शेतकरी बंधू - भगिनींना त्यांच्या श्रमाचे चांगले फळ मिळावे, म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

४. ह्या कोरोना महामारीचा लवकरात लवकर अंत व्हावा, परमेश्वराने आपला सर्वांचा ह्या महामारीपासून बचाव करावा, व जी लोकं या आजाराला बळी पडली आहेत त्या सर्वांना त्याचा आरोग्यदायी स्पर्श व्हावा, म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५. थोडा वेळ शांत राहून आपण आपल्या सामाजिक व वैयक्तिक गरजांसाठी प्रार्थना करूया.

Wednesday 21 July 2021

                                    

 Reflection for the 17th Sunday in Ordinary Time (25/07/2021) By       Dn. Julius Rodrigues


सामान्य काळातील सतरावा रविवार 


दिनांक २५-७-२०२१

पहिले वाचन २ राजे ४:४२-४४

दुसरे वाचन इफिसकरांस पत्र ४:१-६

शुभवर्तमान योहान ६:१-१५


"पाच भाकरी आणि दोन लहान मासे"



प्रस्तावना

आज देऊळ माता सामान्य काळातील सतरावा रविवार साजरा करीत आहे. आजच्या पहिल्या वाचनात देवाने संदेष्टा अलीशाद्वारे केलेल्या चमत्काराविषयी या वृत्तांत ऐकणार आहोत. परमेश्वराच्या अगम्य आशीर्वादामुळे गव्हाच्या वीस भाकरी व काही हिरवी कणसे माणसांना पुरवून उरल्या. त्याचप्रमाणे आजचे शुभवर्तमान पाच हजारांना जेवण ह्या येशूच्या चमत्काराविषयी सांगत आहे. ह्यातून आपणास एकच उपदेश मिळतो की, आपण नेहमीच आपल्याकडे असलेल्या गोष्टी इतरांना देण्यासाठी तयार असले पाहिजे. परमेश्वर आपल्याला त्याचे प्रतिफळ देत असतो. आपणामध्ये घेण्याची वृत्ती कमी होऊन, देण्याची वृत्ती वाढावी म्हणून प्रार्थना करूया.

 

सम्यक विवरण

पहिले वाचन : २ राजे ४: ४२-४४

       शंभर जणांना जेवण घालणे हे त्यांना शक्य नव्हते. परंतु हे शंभर लोक बहुदा संदेष्ट्याच्या समुदायातील होते. वीस भाकरी फार लहान होत्या व त्या इतक्या जणांना पुरे पडल्या नसत्या म्हणून सेवकाने चकित होऊन प्रश्न केला, तेव्हा देवाने दिलेला संदेश एलिशा सांगतो कि, अन्न भरपूर होईल व त्यातून काही अन्न उरेल. असे देवाने सांगितलेल्या भविष्यवाणी द्वारे घडले.

दुसरे वाचन: इफिसकरांस पत्र : ४:१-६

       यहुदी व परराष्ट्रीय यांना ख्रिस्तामध्ये कसे एक करण्यात आले. याविषयी सांगितल्यावर पौलाने त्यांच्या करिता अशी प्रार्थना केली की, त्यांनी ख्रिस्ताच्या प्रीतीने एक व्हावे.

       विश्वासणाऱ्याचे वैयक्तिक आचारण ख्रिस्ताला शोभेल असेच असावे. एकमेकांच्या उणीवा दिसत असल्या तरीही, एकमेकांशी अति नम्रतेने व सौम्येतेने वागा. सहनशिलतेने एकमेकांचे दुःख सहन करा. ख्रिस्ताच्या प्रीतीने एकमेकांस वागवून घ्या. हेच पाचारणास शोभेल असे आचारण आहे.

शुभवर्तमान योहान ६:१-१५

कोणतीही परिस्थिती येशू ख्रिस्ताला अवघड वाटत नव्हती. दैवी सामर्थ्याने तो रोग्यांना बरे करी. पाच हजार लोकांना भाकर व मासलीने तृप्त केले. हे देवाचे सामर्थ्य होते. यावरून तेथे जमलेल्या लोकांनी येशू हा देव आहे हे ओळखायचे होते. या उद्देशाने येशू ख्रिस्ताने हा चमत्कार केला. म्हणून त्यास चिन्ह म्हटले आहे. तरी त्या लोकांनी त्याचे दैवत्व मानले नाही ते त्याला फक्त संदेष्टा म्हणत.

तो देव आहे व हजारों लोकांस अन्न देण्यास समर्थ आहे यावर शिष्यही विश्वास ठेवत नाही. म्हणून येशू ख्रिस्ताने त्या पाच भाकरी हातात घेतल्या व देवापित्याचे आभार मानले. तो त्या मोडत राहिला. त्याने आपले सामर्थ्य प्रकट केले. सर्वजण जेवून तृप्त झाले. हाच प्रभू आपल्या गरजा पुरवून शांती व समाधान देतो.

 

मनन चिंतन

God loves the cheerful giver (2 Cor 9:7). संतोषाने देणारा देवाला प्रिय असतो, आणि आपण हे अनेक वेळेस घेतलेले आहे. देणे आणि घेणे ह्या दोन्ही गोष्टी आपण आपल्या जीवनात अनुभवत असतो. आपण देवू ही शकतो आणि घेऊ ही शकतो. जो हात देत असतो तो सदासर्वदा प्रगती होत असते आणि जो हात घेतो त्याची नेहमीच अधोगती होत असते; आणि हे सर्व आम्हाला आमच्या रोजच्या जीवनातील अनुभवावरून माहित आहे. संत तुकाराम महाराज आपल्या २८४५ ह्या अभंगामध्ये म्हणतात, “पाहिजे तो कळवळा| मग बळा काय उणे||

                              तुका म्हणे उदारपणे| का उणे मानावि||

ह्याचा अर्थ असा आहे की, कोणत्याही कार्यात त्याबद्दलचा कळवळा असणे गरजेचे आहे. मग त्या कार्यासाठी लागणारे सामर्थ्य देखील अंगी सहज येते. तुकोबाराय शेवटी म्हणतात की, त्याप्रमाणेच जो खऱ्या अर्थाने उदारपणे लोकांना मदत करून केव्हाही मागेपुढे पहात नाही; मग भले त्याच्या स्वतःकडे काहीही नसले, तरीदेखील त्याचा उदारपणा किंवा दानशूरपणा कमी होत नाही, उलट ते म्हणतात, अशा माणसाकडे काही उणे आहे असे मानू देखील नये.

आजच्या वाचनाद्वारे आपणास देण्याचे महत्त्व किती आहे, हे समजून देत आहे. असाच एक शुभवर्तमानातील दाखला तुमच्यासमोर ठेवू इच्छितो. येशु भंडारासमोर बसून लोक त्या भांडारात पैसे कसे टाकत आहेत, हे पाहत होता. त्यावेळेस अनेक असे धनवान श्रीमंत लोक मोठ्या मोठ्या रकमा भांडारात टाकत होते. अशा वेळेस त्या ठिकाणी एक गरीब बाई आली आपल्याकडे असलेले एकूते एक नाणे त्या भांडारात टाकते आणि हे पाहताच प्रभू येशू आपल्या शिष्यांना जवळ बोलावून त्यांस म्हणतो, हे जे भांडारात टाकत आहेत त्या सर्वांपेक्षा या गरीब विधवेने अधिक दान टाकलेले आहे”.

वरील उताऱ्यावरून ती विधवा बाई आपणास उदारपणाचा कित्ता घालून देत आहे. त्या बाईने किती रक्कम टाकली याकडे लक्ष न देता, आपल्याकडे जे आहे त्यातून आपण  इतरांना किती देतो हे महत्वाचे आहे.

आजच्या पहिल्या वाचनात आपण ऐकतो की कोणी एका मनुष्याने आपल्याला झालेल्या उत्पादनातून थोडेसे अन्न म्हणजेच वीस भाकऱ्या व काही धान्याची हिरवी कणसे ही देवाच्या माणसाकडे घेऊन आला. आणखी  पुढे आपण ऐकतो की, शाप्रकारे परमेश्वराने त्या ठिकाणी चमत्कार घडवून आणला.

तशाचप्रमाणे शुवर्तमानातही एका लहानशा बालकाने दाखविलेल्या पाच भाकरी व दोन माशांच्या उदारतेमुळेच येशू पाच हजारांना भोजन देऊ शकला. त्या लहान बालकाकडे अगदी त्याच्यापुरता होईल इतकेच होते. परंतु त्यांनी स्वार्थी भावना मनात आणली नाही. असे म्हणतात, लहान मुले, ही देवाघरची फुले,’ ह्याचा साक्षात्कार त्या छोट्याशा बालकाने सिद्ध करून दिला. जे आपल्याकडे होते ते सर्व काही सरळ हाताने इतरांना दिले. दुसऱ्याची भूक तृप्त व्हावी यासाठी स्वतः खुशीने अर्पण केले.

आपण नेहमी बोलत असतो, अतिथी देवो भव!” म्हणजे घरी असलेल्या पाहुण्यांचा पाहुणचार झालाच पाहिजे कारण ते देवाच्या रूपात येत असतात. आज हाच अनुभव खुद्द येशू आपणास देत आहे. आपल्याकडे आलेल्या सर्व लोकांचा पाहुणचार करतात, त्यांची आध्यात्मिक व शारीरिक भूक आपण भागवत असतो.

आपण आपल्या दैनंदिन जीवनात अनेक वेळेस स्वार्थी वागत असतो. ज्यांना आपल्या मदतीची गरज आहे, अशांना आपण मदतीचा हात देत नाही, इतरांना आधार हस्ते मदत करत करत नाही. ह्या महामारीच्याकाळात अनेक अशा लोकांनी सरळ हस्ते इतर लोकांना मदत केलेली आहे. त्याचप्रमाणे काही जण फक्त स्वतःचात विचार करून स्वार्थीपणाची भूमिका बजावत आहेत.

आज पाच हजारांना भोजन हा चमत्कार खरा आहे, की खोटा, यावर आपण आपले लक्ष केंद्रित न करता, ह्या चमत्काराद्वारे येशू आपणा सर्वांना उदारपणाचा, दानशूरपणाचा महामंत्र शिकवत आहे. पुढे तो आपणास सांगत आहे की, घेणारे होऊ नका, तर देणारे व्हा, मी तुमच्या पाठीशी आहे. आणि म्हणून, सुरुवातीला सांगितल्याप्रमाणे God loves the cheerful giver.

 

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना

प्रतिसाद: हे परमेश्वरा, आमची ओंजळ तू प्रेमाने भर

१. ख्रिस्तसभेचे पुढारी पोप फ्रान्सिस तसेच बिशप्स व इतर सर्व सहकारी वर्ग, ह्यांनी देव प्रीतीचा संदेश संपूर्ण जगाला आपल्या कार्याद्वारे द्यावा, व असे करण्यासाठी त्यांना परमेश्वराचे योगदान लाभावे, म्हणून आपण प्रार्थना करू या.

२. हे परमेश्वरा, सृष्टीतील वस्तूवर व्यक्तींवर अवलंबून न राहता, तुझ्यावर विसंबून राहण्या शिकव व आमचा विश्वास वाढव, म्हणून आपण प्रार्थना करू या.

३. समाजात जास्तीत जास्त देण्याची प्रवृत्ती निर्माण होऊन जे गोर- गरीब आहेत, जे गरजवंत आहेत; अशा सर्वांना त्याचा लाभ व्हावा, म्हणून आपण प्रार्थना करू या.

४. आजही आपल्या देशात अनेक लोकांना एक वेळचे पुरेसे अन्न मिळत नाही, अशा लोकांची तू भूक भागवण्यासाठी उदार नागरिकांना पुढे पाठव, म्हणून आपण प्रार्थना करू या.

५. आपण आपल्या वैक्तिक, कौटुंबिक व सामाजिक गरजांसाठी प्रार्थाना करू या.