Reflection for the Homily of Easter  Sunday (31-03-2024) By, Br. Trimbak Pardhi

पास्काचा सण

(सकाळची मिस्सा)

दिनांक: ३१/०३/२०२४

पहिले वाचन: प्रेषितांची कृत्ये १०:३४ अ. ३७-४३

दुसरे वाचन: कलस्सैकरांस पत्र ३:१-४

शुभवर्तमान: योहान २०:१-९

प्रस्तावना

"ख्रिस्त आज विजयी झाला मरणा जिंकूनी या उठला"

आज आपण पास्काचा सण म्हणजेच ख्रिस्ताच्या पुनरुत्थानाचा दिवस साजरा करीत आहोत. पास्काचा सन हा अनुभवाचा व विश्वासाचा सण आहे. ख्रिस्ती जीवनामध्ये पास्काचा सण हा सर्वात मोठा सण आहे. कारण येशू ख्रिस्ताने आपल्याला पापांतून मुक्त करून मरणावर विजय मिळविला आहे.

पहिल्या वाचनात पेत्र लोकांना प्रभू येशू ख्रिस्त हा सर्वांचा प्रभू आहे, व तो आपल्या सर्वांचा तारणारा आहे, याविषयी साक्ष देतो. दुसऱ्या वाचनात संत पौल आपल्याला आपले लक्ष स्वर्गीय येशू ख्रिस्तावर केंद्रित करण्यास सांगत आहे.

येशूचे पुनरुत्थान, हा ख्रिस्ती श्रद्धेचा मूळ पाया आहे. आणि तो पाया दोन भक्कम पुराव्यावर घालण्यात आलेला आहे.१) रिकामी कबर आणि २) पुनरुत्थीत ख्रिस्ताचे दर्शन. ती कबर आणि येशूचे दर्शन आपल्याला पाहण्याचे भाग्य लाभले नाही. परंतु आपण त्याकडे आध्यात्मिक नजरेने पाहत असतो.

पास्काचा आनंद व ख्रिस्ताचा पुनरुत्थीत संदेश इतरांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी आपण प्रयत्न केला पाहिजे. प्रभू येशू ख्रिस्तामध्ये आपले पुनरुत्थान होणार आहे. अशी श्रद्धा प्रत्येक ख्रिस्ती माणसांची असावी. आणि हीच पुनरुत्थीत येशूवरील श्रद्धा अधिकाधिक दृढ व्हावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

बोधकथा:

अमेरिकेतील एक तरुण एकदा स्मशानभूमीत फिरत असताना त्याला एका खाचेवरील चिरयावर शब्द वाचायला मिळाले की “येथे सर्व आशा आकांक्षा गाडल्या गेल्या आहेत”. त्यांनी त्या खाचेवर डोळ्यात अश्रू आणून प्रार्थना करणाऱ्या माणसाला विचारलं, काका तुमच्या डोळ्यात अश्रू का आहेत? आणि येथे लिहिलेल्या ह्या शब्दाचा अर्थ काय आहे? तर तो म्हणाला दोन वर्षांपूर्वी डॉक्टर झालेला माझा २५ वर्षाचा एकुलता मुलगा येथे दफन केला आहे. तो खूप हुशार डॉक्टर होता, त्याला स्वतःचं एक मोठं हॉस्पिटल बांधायचं होतं आणि गरिबांची सेवा करायची होती. मोठ मोठी उद्दिष्टे त्यांनी मनात बाळगली होती. एक महिन्यापूर्वी त्याचं रस्त्यात अपघातात त्याचा मृत्यू झाला. त्या माझ्या मुलाला इथे पुरलं आहे व ते शब्द त्या चिरयावर मी लिहायला सांगितले आहेत. माझा मुलगा मला परत कधीच बघायला मिळणार नाही, माझ्या जीवनाच्या सर्व आशा आकांक्षा त्याच्यात होत्या त्या मातीत गाडल्या आहेत.

 

मनन चिंतन:

जेव्हा सर्वकाही संपूर्ण गेले आहे असे वाटते, तेव्हा तीच वेळ असते काहीतरी नवीन घडण्याची किंवा नवीन घडवून आणण्याची. ख्रिस्ताच्या क्रूसावरील मरण-जनु सर्वकाही संपुष्टात आले होते. सर्व काही जणू नाहीसे झाले होते. शिष्य घाबरून पळून गेले होते. परंतु तीच सुरुवात होती आपल्या सर्वांच्या ख्रिस्ती विश्वासाची, ख्रिस्ती श्रद्धेची. आज ख्रिस्त मरणांतून जिवंत होऊन पुन्हा आपल्या जीवनात प्रवेश करतो व आपणास तारणाची संधी उपलब्ध करतो.

आजच्या पहिल्या वाचनात, पेत्र लोकांना प्रभू येशू ख्रिस्त हा सर्वांचा प्रभू आहे, व तो आपल्या सर्वांचा तारणारा आहे, याविषयी साक्ष देतो. पेत्र लोकांना सांगतो जरी त्यांनी ख्रिस्ताला खांबावर टांगून मारले तरी देवाने त्याला तिसऱ्या दिवशी उठवले. कारण देवाची कृपा त्याच्याबरोबर सदैव होती आणि देवाने त्याला पवित्र आत्म्याने व सामर्थ्याने अभिषिक केले होते. प्रभू येशू हा देवाने नेमलेला जीविताचा व मेलेल्यांचा न्यायाधीश आहे. जो कोणी ख्रिस्ताचा स्वीकार करतो त्याला पापांची क्षमा मिळते.

आजच्या दुसऱ्या वाचनात संत पौल कलस्यैकराना ख्रिस्ताबरोबर केव्हाच उठवलेले आहे हा मुद्दा मांडत आहे. आपण प्रभू येशू ख्रिस्ताच्या पुनरुत्थानाच्या जीवनात सहभागी झालो आहोत म्हणून आपली मने व आपली आस्था ख्रिस्तावर केंद्रित केली पाहिजे. आजच्या शुभवर्तमानात ख्रिस्ताच्या पुनरुत्थानाचा वृत्तांत सांगितला आहे. रविवारी पहाटेस अंधारात मारिया माग्दलीया व काही स्त्रिया कबरेजवळ आल्या, कबरे जवळ येताच त्यांना धक्का बसला. पहारेकरी तेथे नव्हते. कबरे वरची धोंड बाजूला लोटलेली पाहून त्यांना धक्काच बसला. प्रभुचे शरीर कबरेतून कोणीतरी काढून नेले व ते कोठे आहे व त्यांना ठाऊक नव्हते. हे सांगण्यासाठी त्या धावत पेत्र व योहानाकडे गेल्या. प्रभू येशूचे पुनरुत्थान होणार ही आशा नसल्यामुळे त्यांनी किती शोक केला होता. त्याच्या मृत शरीराला सुगंधी द्रव्य लावण्याची संधी त्या पाहत होत्या.

जेव्हा पेत्र व योहानाने आणि कबरेत जाऊन पाहिले तेव्हा फक्त तागवस्त्रे पडलेली दिसली व डोक्याचा रुमाल बाजूला होता. यावरून त्याचे शरीर कोणी चोरून नेले नव्हते हे स्पष्ट दिसत होते, येशूचे पुनरुत्थान झाले ते स्पष्ट दिसत होते.

त्याच शरीर पुनरुत्थीत झाले होते ते गौरवी शरीर होते. तो आपल्या स्वाभाविक देहानेच बाहेर आला. जेव्हा येशू उठला तेव्हा त्याच्या स्वभाविक देहाची आध्यात्मिक देहामध्ये रूपांतर झाले होते. फुलपाखरू कोशातून बाहेर येते परंतु कोश तसाच राहतो त्याप्रमाणे येशूचा रूपांतरित देह त्या तागाच्या प्रेतवस्त्रतून बाहेर आले, प्रेतवस्त्र देखील होती तशीच राहिली होती.

ख्रिस्ताचे पुनरुत्थीन हे आपल्या ख्रिस्तावरील विश्वासाचे व सत्याचे मुकुट आहे. पहिल्या ख्रिस्ती मंडलीने त्याचा विश्वास प्रकट केला व ते मुख्य सत्य जगले. ही परंपरा जोपासून त्या नव्या करारात मांडल्या व येशूचे दुःख मरण व  पुनरुत्थीनाच्या रहस्याची सुवार्ता त्यांनी सर्व जगात पसरविली. ख्रिस्त मेलेल्यातून उठला मरण स्वीकारून त्यांनी  मरणावर विजय मिळविला. मेलेल्यांना त्यांनी नवीन जीवन दिले. जेणेकरून नाईन गावाच्या विधवा बाईच्या मुलाला त्यांनी जीवन दिले (लुक १४-१५). याइराच्या कन्येला येशूने जीवन दिले (लुक ८:५४-५५). येशूने लाजराला जीवन दिले (योहान ११:४३-४४).

ख्रिस्ताचे पुनरुत्थान आम्हाला नवीन आशा देते की जे ख्रिस्तावर व त्याच्या पुनरुत्थानावर विश्वास ठेवतात ते त्याच्याबरोबर उठले जातील. बोधकथेत सांगितल्याप्रमाणे जसा अमेरिकेतील तरुण डॉक्टरांचे वडीलाप्रमाणे प्रभू येशूला मेल्यानंतर जेव्हा पुरण्यात आलं, तेव्हा सर्व शिष्य, मारिया माग्दलेना व काही भाविकांच्या आशा आकांक्षा गाडल्या गेल्या आणि त्यांच्या पदरी निराशा आली. जणू काही ख्रिस्तानेच त्यांच्या अपेक्षा व आशा धुलीमध्ये गाडून घेतल्या. परंतु येशू आपल्या शरीराच्या मंदिराला तीन दिवसात पुनरुत्थानाने पुन्हा उभारले.

तसं पाहिलं तर प्रत्येक मनुष्य आशेवर जगतो, आशेवर आपली कार्य करत राहतो, आशेवर सर्व काही करतो. जीवनात निराशा आल्यावर त्याला आशेच महत्त्व अधिक पडू लागते. अमेरिकेतला तो तरुण डॉक्टर ध्यानीमनी नसताना अचानक मरण पावतो, आपल्यातील अजूनही काही लोक जीवनाच्या सुरक्षतेवर एवढा विश्वास ठेवतात की ते आपल्या लग्नाचं रिलेशन विमानात साजरा करतात. उद्या परवा हेच रिलेशन पाणबुडी मध्ये समुद्राच्या तलाशी सुद्धा होऊ शकेल. परंतु तेच विमान किंवा तीच पाणबुडी अपघातात सापडली तर मात्र त्यांना जमीन असली तरी पुरता येणार नाही.

तर माझ्या प्रिय भाविकांनो ख्रिस्ताचे पुनरुत्थान आपल्याला असे सांगत आहे की आपली शरीरे ही नवीन जीवनात परिवर्तित होतील. हा आपला विश्वास आहे. म्हणूनच येशू म्हणतो. पुनरुत्थान व जीवन मीच आहे जो माझ्यावर विश्वास ठेवतो तो मेला असला तरी जगेल, (योहान ११-२५) तो शांती आनंद व सुख समाधान सदैव अनुभवेल.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना:

प्रतिसाद: हे परमेश्वरा द्या कर आणि तुझ्या लोकांची प्रार्थना ऐक.

१. आपले पोप महाशय फ्रान्सिस, बिशप्स, धर्मगुरू, धर्मबंधू-भगिनी आपल्या कार्याद्वारे आपल्या लोकांना आणि स्वतःच्या जीवनात नवजीवनाचा अनुभव यावा म्हणून कष्ट घेतात. त्यांच्या कार्यात पुनरुत्थित येशू ख्रिस्ताच्या कृपेने यश लाभावे म्हणून प्रार्थना करूया.

२. ख्रिस्ताच्या मळ्यात काम करण्यास तरूण तरुणींनी पुनरुत्थित ख्रिस्ताच्या आदर्शातून पाचारण घडावे म्हणून आपण प्रभूचरणी प्रार्थना करूया.

३. आपल्या धर्मग्रामातील गरजवंत, आजारी व एकाकी लोकांना पुनरुत्थित ख्रिस्ताचा आधार मिळावा म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

४. राष्ट्रा-राष्ट्रांमधील, देशांतर्गत चाललेले वाद व हिंसाचार निवळावे, आपण सर्व एकाच देवाची लेकेरे आहोत ही ऐक्य भावना वाढीस लागावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५. आता आपण आपल्या वैयक्तिक, कौटुंबिक, सामाजीक हेतूसाठी प्रार्थना करूया.

Reflection for the Good Friday (29/03/2024) By: Br. Rockson Dinis

शुभ-शुक्रवार

दिनांक: २९/०३/२०२४

पहिले वाचन: यशया ५२:१३-५३:१२.

दुसरे वाचन: इब्रीलोकांस पत्र ४:१४-१६, ५:७-९.

शुभवर्तमान: योहान १८:१-१९:४२.

प्रस्तावना:

आज शुभ शुक्रवार! येशूच्या दु:खसहनाचा दिवस! आजच्या दिवशी येशूने मानवजातीला पापमुक्त करण्यासाठी दु:खदायक यातना सोसून क्रुसावर प्राणार्पण केले, म्हणूनच शुभ-शुक्रवार हा महान आणि अतिपवित्र दिवस म्हणून गणला जातो. शुभ शुक्रवार या पवित्र दिवशी, आपण  श्रद्धेने एकत्र येतो आणि “त्यागाचे प्रेम” यावर मनन चिंतन करतो. आजची तिन्ही वाचने येशूच्या  त्यागाचे प्रेम आणि मुक्ती ह्याविषयी सांगत आहे. यशया संदेष्टा येशूच्या दुःखाचे आणि त्यागाचे जीवन ह्याविषयी भाकीत करतो. जो अनेकांची पापे सहन करील आणि त्याच्या दुःखातून मुक्ती आणील. आजच्या दुसऱ्या वाचनात येशू ख्रिस्त हा अंतिम महायाजक म्हणून संबोधला गेला आहे. जो आपल्या दुर्बलतेबद्दल सहानुभूती दर्शवितो आणि आपल्या पापांचे प्रायश्चित करण्यासाठी स्वतःला अर्पण करतो. आजचे शुभवर्तमान ख्रिस्ताच्या उत्कटतेचे वर्णन करते, विश्वासघात, दुःख आणि शेवटी वधस्तंभावर मृत्यू सहन करण्याची त्याची इच्छा दर्शवितो, हे सर्व केवळ परमेश्वराच्या प्रेमामुळे आणि मानवाच्या तारणासाठी देवाने केलेली योजना पूर्णतेस नेते, असे योहान शुभवर्तमानकारक सांगत आहे. आज आपण प्रभू येशूचे  मरण  व “त्यागाचे प्रेम” ह्यावर चिंतन करीत असताना आपल्यालाही येशूप्रमाणे क्षमा व प्रेम करता यावे म्हणून आजच्या उपासनेमध्ये आपण येशूकडे प्रेरणा व कृपा मागूया.

बोधकथा:

एका गजबजलेल्या शहरात डेव्हिड नावाचा तरुण राहत होता. तो एका प्रेमळ कुटुंबात वाढला असूनही, डेव्हिड स्वतःला मात्र गरीब आणि खेदजनक समजून घेत होता. तो जीवनात, अर्थ आणि उद्देश शोधत होता. एके संध्याकाळी डेविड अगदी एकटा व त्रासदायक अवस्थेत दिसत होता. जणू काही संपूर्ण डोंगर त्याच्यावर कोसळला होता. तेव्हा त्याला एक अनोळखी व्यक्ती भेटली, जिच्यामध्ये त्याच्या डोळ्यास करुणा आणि प्रेम दिसत होते. तो अनोळखी व्यक्ती दयाळूपणे डेव्हिडकडे गेला आणि त्याला मैत्रीचा हात दिला आणि त्याचे म्हणणे ऐकून घेण्यास तयारी दाखवली. जेव्हा त्याचे संभाषण चालू होते, तेव्हा त्या माणसाने आपल्या संपूर्ण हृद्द्याने डेविडच्या वेदना काळजीपूर्वक ऐकत राहिला. ज्या वेळेस डेविड आपल्या जीवनाचे प्रसंग त्या व्यक्ती बरोबर कथन करीत होता, तेव्हा त्याला जाणवले की तो व्यक्ती अगदी शांतपणे व प्रेमाने सर्व काही त्याचे म्हणणे ऐकून घेत आहे. पुढे त्या व्यक्तीने डेवीडला जीवनात आशावादी राहण्यास सांगितले आणि हे सांगत असता त्याने डेविडवर कुठल्याही दोष आरोपाने त्याच्याकडे पहिले नाही, तर केवळ निस्वार्थी प्रेमाने पहिले. व कशाप्रकारे त्याने मानवावर प्रीती दर्शविली व त्याचे तारण केले हे त्याला सागितले. जेव्हा हे शव्द डेविडच्या कानावर किबंहुना हृद्द्यावर भिडले त्यावेळेस त्याला त्याच्या जीवनाची जाणीव झाली. आणि मग त्याने केलेल्या चुका आणि इतरांना झालेल्या वेदना ओळखून तो आपल्या जीवनावर चिंतन करू लागला. दृढनिश्चयाच्या नवीन भावनेसह, डेव्हिडने पुन्हा एकदा त्या अनोळखी व्यक्तीचा शोध घेतला. कारण डेव्हिडला त्याच्या संभाषणातून हे समजले की तो अनोळखी व्यक्ती दुसरा तिसरा, कुणीही नसून देवाचा पुत्र येशू ख्रिस्त होता, जो मानवतेसाठी देवाचे बलिदान प्रेम प्रदर्शित करण्यासाठी पृथ्वीवर आला होता. येशूने वधस्तंभावरील स्वतःच्या बलिदानाची कथा डेव्हिडला सागितली. नंतर डेव्हिडने आपले जीवन येशूच्या स्वाधीन केले, त्याचे प्रेम आणि क्षमा खुल्या मनाने त्याने स्वीकारली. त्या दिवसापासून डेव्हिडचे आयुष्य कायमचे बदलून गेले.

होय, माझ्या प्रिय बंधू आणि भगिनीनो, डेव्हिडच्या प्रवासाद्वारे, आपल्याला कळून चुकते कि आपण कितीही दूर भटकलो तरी देवाचे प्रेम कायम आहे, आपल्याला आलिंगन देण्यासाठी आणि आपल्याला पूर्णत्वाकडे परत आणण्यास प्रभू येशू सतत तयार आहे. डेव्हिडप्रमाणे आपण हे प्रेम प्राप्त करण्यासाठी आपले अंतःकरण उघडू या आणि देवाच्या मुक्तीच्या व  जीवन-परिवर्तनाचा अनुभव घेऊ या.

 

मनन चिंतन:

शुभ शुक्रवाराच्या या पवित्र प्रसंगी, ख्रिस्तसभा आपणा सर्वाना “देवाच्या त्यागाचे प्रेम” या विषयावरती मनन चिंतन करण्यासाठी बोलावत आहे. "देवाने जगावर एवढी प्रीती केली की त्याने आपला एकुलता एक पुत्र दिला, जेणेकरून जो कोणी त्याच्यावर विश्वास ठेवतो त्याचा नाश होऊ नये, तर त्याला सार्वकालिक जीवन प्राप्त व्हावे.(योहान ३:१६) या साध्या पण खोल शब्दांमध्ये, आपल्याला ख्रिस्ती विश्वासाचे तात्पर्य सापडते - मानवतेसाठी देवाने केलेले अखंड प्रेम, हे त्याचा पुत्र, येशू ख्रिस्त याच्या बलिदानाद्वारे प्रदर्शित होते. शुभ शुक्रवार हे  या प्रेमाचे अंतिम प्रकटीकरण आहे, कारण पापी जगाचे तारण करण्या करता प्रभुने खाद्यावर क्रूस घेऊन वाहिला व येशूने सर्व मानवतेच्या मुक्तीसाठी स्वेच्छेने वधस्तंभावर आपला प्राण अर्पण केला. देवाच्या प्रेमाला सीमा नाही, हे प्रेम वेळ आणि स्थान ओलांडते. संत योहान मात्र आणखीन पुढे जाउन म्हणतो, “परमेश्वर प्रेम आहे.” प्रेम हा त्याचा गुणधर्म आहे.

स्वर्गीय पित्याने पापी जगावर एवडी प्रीती  केली कि त्याच्या तारणासाठी त्याने आपल्या एकुलत्या एक पुत्राचा बळी दिला. हे एक प्रेम आहे जे मुक्तपणे दिले जाते.

 गुड फ्रायडेच्या विषयावर आपण मनन चिंतन करीत असताना, देवाने जे आपल्यावर  प्रेम केले व आपल्या पापांचा भार उचलला आणि वधस्तंभाचा त्रास सहन केला या अफाट त्यागाचा  आपण विचार करूया, आणि आपण ख्रिस्ताचे विश्वासाने अनुकरण करण्याच्या निश्चय करूया.

 (योहान ३:१६) मधील सखोल सत्य आपण कधीही विसरु नये - की आपल्यावरील देवाचे प्रेम  अमर्यादित आणि शाश्वत आहे. म्हणूनच आपण प्रत्येक दिवस या प्रेमाच्या प्रकाशात जगण्याचा प्रयत्न करू या, आणि आपला प्रभु येशू ख्रिस्ताद्वारे तारणाची सुवार्ता घोषित करू या. आमेन.

 

 Reflection for the Homily of Maundy Thursday (28-03-2024) by Brother.

दिनांक: २८/३/२०२४

पहिले वाचन: गनणा १२:१-८, १२-१५

दुसरे वाचन: करिंथकरास पहिले पत्र ११:२८-३६

शुभवर्तमान: योहान १३:१-१५

·       “आज्ञा गुरुवार”

प्रस्तावना:

     ख्रिस्ताठायी माझ्या प्रिय बंधू-भगिनिंनो आज आपण “आज्ञा गुरुवार” साजरा करीत आहोत. आजची उपासना चार प्रमुख गोष्टींवर मनन चिंतन करण्यास बोलावत आहे; त्या म्हणजे वल्हांडण सण, पवित्र ख्रिस्त बलिदानाची स्थापना, याजकपद आणि ‘पायधुणी’. ह्या चार गोष्टी आपल्याला प्रेमाचा संदेश देतात.

     आजचे पहिले वाचन आपल्याला इस्रायल लोकांनी मिसर देशात केलेले वल्हांडणाचे भोजन व त्यानंतर देवाने त्यांची मिसरी लोकांच्या गुलामगिरीतून केलेली सुटका ह्याविषयी सांगत आहे. आजच्या दुसऱ्या वाचनात संत पौल ख्रिस्ती जीवनात ख्रिस्त शरीर विधीला आपले कितपर्यंत महत्त्वाचे स्थान आहे ह्या बद्दल उद्देश करतो. आजचे शुभवर्तमान आपल्याला प्रेमाचा कित्ता घालून देत आहे. जसे येशूने आपल्यावर प्रेम केले त्याप्रमाणे आपणसुद्धा प्रेमाची साक्ष द्यावी; जेणेकरून खऱ्या ख्रिस्ती जीवनाची ओळख जगाला होईल. हे प्रेम जगाला देण्यास आपणास कृपा मिळावी म्हणून ह्या मिस्सा बलिदानात आपण प्रार्थना करूया.

 

मनन चिंतन:

     चंदन हे मुळातून सुगंधी असते पण तोच सुगंध दुसऱ्या वस्तुत उतरविण्यासाठी चंदनाला झिजावे लागते. मेणबत्ती ही प्रकाश देण्यासाठी असते पण तोच प्रकाश दुसऱ्यांना देण्यासाठी तिला स्वतः जळावे लागते. मिठाचा वापर चवीसाठी केला जातो पण ती चव देण्यासाठी मिठाला स्वतःचे अस्तित्व गमवावे लागते. त्याच प्रमाणे दुसऱ्यांचे जीवन आनंदीत बनविण्यासाठी मनुष्याला स्वतःच्या आनंदाचा सौदा करावा लागतो कारण आनंद मिळविण्यासाठी किंवा आनंदी होण्यासाठी सर्वजण जगतात. पण दुसऱ्यांच्या चेहऱ्यावर हसू पाहण्यासाठी, त्यांच्या जीवनात आनंद निर्माण करण्यासाठी खूप कमी जगतात. ह्या कमी लोकांमध्ये आपण सुद्धा गणले जावे म्हणून आज्ञा गुरुवारी येशू ख्रिस्त आपल्याला ‘सेवा व प्रेम’ करण्यास बोलावत आहे.

     आजचे शुभवर्तमान म्हणजे येशूच्या संपूर्ण शिकवणीचा सारांश. ‘सेवा व प्रेम’ हा आजच्या शुभवर्तमानाचा संदेश ओतप्रेम भरलेला आहे. भोजन झाल्यावर येशू आपली बाह्यवस्त्र काढून शिष्यांचे पाय धुवू लागला. ह्याद्वारे त्याने आपणास सेवेचा मंत्र दिला. एका गुरूने शिष्यांचे पाय धुवावे म्हणजे स्वतःस नम्र करावे. नम्रता हा सेवाकरण्यासाठी लागणारा मुलभूत गुण आहे. नम्रतेशिवाय खरी सेवा होणे अत्यंत कठीण असते. कारण सेवा करताना आपण कुठल्याप्रकारचा संकोच मनात व बाळगता स्वतःस पूर्णपणे झोकून द्यावे लागते.

     येशूने शिष्यांचे पाय धुतले. पाय हा शरीराचा तळभाग जो सतत जमिनीच्या सानिध्यात असतो. त्यामुळे त्यावर खूप धूळ जमते. पायाने लाथ मारणे किंवा कुठलाही गोष्टीस स्पर्श करणे ह्यास आपण मोठा अपमान समजतो म्हणून जेव्हा येशू पाय धुवू लागला तेव्हा शिष्यांना संकोच वाटला. त्यातल्या त्यात पेत्राने येशूला पायास स्पर्श करण्यास नकार दिला. कारण गुरूने त्यांचे पाय धुवावे ह्यास ते पात्र नव्हते. पण येशूचे हे कृत्ये त्यांना सांगते की मनुष्याची महानता ही त्यांच्या पदावर नव्हे तर त्यांच्या नम्रतेवर अवलंबून असते. झाड किती मजबूत आहे ह्याचा निष्कर्ष उंचीवर नव्हे तर त्याच्या खोलीवरून लावला जातो.

     आजच्या शुभवर्तमानाचा दुसरा भाग म्हणजे ‘प्रेम’. जेव्हा येशू भोजनास बसला तेव्हा त्याने भाकर घेतली व ती मोडली आणि शिष्यांना म्हणाला, हे माझे शरीर आहे, हे तुमच्यासाठी अर्पिले जाईल. पुढे प्याला घेऊन तो म्हणाला, “हे माझे रक्त आहे, हे तुमच्यासाठी सांडण्यात येईल.” एखादा मनुष्य आपल्या स्वकीयावर कितपर्यंत प्रेम करु शकतो ह्याचे जीवंत उदाहरण. एखादया मनुष्याने दुसऱ्या खेरीज स्वतःचे रक्त सांडणे ह्याशिवाय प्रेमाची व्याख्या अजून कुठली असू शकते? येशूने भाकर मोडणे व द्राक्षरस वाटणे हे त्याच्या शरीराचे व रक्ताचे प्रतिक होते जे त्याने क्रुसावर अर्पण केले. कुणासाठी तर दुसऱ्यांसाठी म्हणजे आपल्यासाठी. आपल्या पापांच्या गुलामगीरीतून सुटका व्हावी म्हणून तो आपल्यासाठी वल्हांडणाचे कोकरू बनला. त्याने स्वतःचा त्याग केला, कारण त्याने आपल्यावर प्रेम केले. प्रेमाची परीक्षा त्यागात होते. प्रेम करणारा त्याग करतो व त्यागास तो प्रेम पाहतो ही परीक्षा येशूने आपल्या मरणाने पास केली व तो अमर झाला.

     पायधुवून झाल्यानंतर येशू शिष्यांस कित्ता घालुन देतो की मी जसे तुम्हास केले तसे तुम्ही सुद्धा दुसऱ्यांस करावे. ह्याचा अर्थ असा की आपणसुद्धा आपले जीवन दुसऱ्यांच्या सेवेत अर्पण करावे. एकमेकांवर प्रेम करावे. कारण ख्रिस्ती म्हणून ‘प्रेम व सेवा’ ही आपली ओळख आहे ते करताना आपल्याला त्यागाचा मार्ग अवलंबावा लागेल. आणि हा मार्ग कितीही खडतर असला तरी तो चालण्यास आपली तयारी असली पाहिजे कारण जर आपण त्याग सोडून स्वत:साठी जगलो तर आपण मेलेल्यांत जमा होऊ, पण जर दुसऱ्यांसाठी जगलो तर आपण मेलो तरी जगणार. कारण सेवा व प्रेमाने आपण कित्येक लोकांच्या जीवनातील मेलेल्यांस पुर्नजीवन देतो आणि ह्यातच आपला आनंद आहे.

पवित्र याजकपद

     आजच्या दिवशी येशूने पवित्र याजकपद व ख्रिस्त शरीर विधीची स्थापना केली. येशू हा स्वत: याजक झाला व त्याच्या शिष्यांना याजक कसा असावा ह्याचे उदाहरण दिले. धर्मगुरु आपल्या ख्रिस्ती जीवनात महत्वाचा भाग आहे. त्याचे जीवन म्हणजे त्यागमय जीवन. ते आपल्या सर्व सुखाचा त्याग करून दुसऱ्यांच्या सेवेसाठी आपले संपूर्ण जीवन अर्पण करतात. स्वत:चे सुख बाजूला सारून दुसऱ्यांच्या दु:खात समाधान करणे व त्यांस आनंदी करणे हे त्यांचे आद्य कर्तव्य समजतात. प्रभूने भाकर मोडली व ती दुसऱ्यांना दिली ह्याच आज्ञाप्रमाणे ते स्वत:चे जीवन मोडतात व दुसऱ्यांबरोबर वाटतात व गरज पडली तर रक्त सांडण्यास स्वखुशीने तयार असतात. स्वकीयांनपासून ते परके होतात व परक्यांस आपलं करतात कारण पवित्र याजकपद त्यांस त्याग करण्यास बोलावते व पवित्र मिस्साद्वारे दुसऱ्यांना येशू ख्रिस्त देतात.

मिस्साबलिदानाची स्थापना

     पवित्र मिस्साबलिदान अर्पण करण्याचा अधिकार फक्त धर्मगुरूंना आहे. हे मिस्साबलिदान येशूने शेवटच्या भोजनावेळी स्थापित केला व आपणासाठी नवीन वल्हांडण झाला. शेवटचे भोजन व वल्हांडणामध्ये खूप जवळेचे साम्य आहे. वल्हांडण म्हणजे एका बाजूने दुसऱ्या बाजूला ओलांडण करणे. वल्हांडणाच्या दिवशी कोकराचा वध करावा व त्याचे रक्त घराच्या चौकटीवर शिंपडावे ही आज्ञा देवाने इब्री लोकांना दिली जेणेकरून जेव्हा देव त्यांच्या दारा समोरून जाईल तेव्हा त्या घराचे मरणापासून तारण होईल. त्याचप्रकारे शेवटच्या भोजनास स्वत: कोकरू होऊन त्याच्या रक्ताने आमचे तारण केले. देवाने इब्री लोकांची मिसरांच्या गुलामगिरीतून सुटका केली. त्याचप्रमाणे शेवटच्या भोजनाद्वारे आमचे पापांच्या गुलामगिरीतून तारण केले. आपण प्रत्येक मिस्साबलीदानाद्वारे त्या शेवटच्या भोजनात सहभागी होतो व आपणास तारण प्राप्त होते.

     येशूने हे सर्व आपणासाठी केले कारण त्याने आपल्यावर प्रेम केले. हाच प्रेमाचा व सेवेचा धडा आपल्या जीवनात गिरविण्यास कृपा मिळावी म्हणून आज आपण प्रार्थना करूया. 

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना:

प्रतिसाद: हे प्रभू आमची प्रार्थना ऐक व आम्हांला तुझ्या सारखे नम्र बनव.

१. ख्रिस्ताचा संदेश संपूर्ण जगात पोहचविणारे आपले पोप, बिशप्स, कार्डीनल्स, धर्मगुरु, व्रतस्थबंधू-भगिनी ह्या सर्वाना शारिरीक व मानसिक तन-मनाचे चांगले आरोग्य लाभावे व सेवेचा संदेश अंगीकारून तो जगाला देण्यास कृपा मिळावी म्हणून आपण त्यांच्यासाठी प्रार्थना करूया.

२. जगातील सर्व ख्रिस्ती पंथानी एकत्र यावे व खिस्त हा आपला एकच मेंढपाळ आहे ह्याची साक्ष द्यावी म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

३. जगातील सर्व लोकांनी आपापसातील मतभेद, द्वेष, हेवा विसरून एकत्र यावे आपण सर्व एकाच देवाची मुले आहोत ह्या नात्याने एक दुसऱ्यांची सेवा व प्रेम करण्यास पावले उचलावीत म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

४. जगभर जी जी लोक गरिबांची, अनाथांची, रोगी व दिन दुबळ्यांची सेवा करत आहेत, हे कार्य पुढे नेण्यास त्यांना शक्ती मिळावी व अधिकाधिक लोकांनी अशा सेवाकार्यात सहभागी व्हावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

५. आता आपण आपल्या वैयक्तिक, कौटुंबिक, सामाजीक हेतूसाठी प्रार्थना करूया.

 

Reflection for the Palm Sunday (24/03/2024) by Fr. Glen Fernandes.

दिनांक: २४/०३/२०२४

पहिले वाचन: यशया ५०:४-७

दुसरे वाचन: फिलीपकरांस पत्र २:६-११

शुभवर्तमान: मार्क १४:१-१५:४७

झावळ्यांचा रविवार

प्रस्तावना:

पवित्र देऊळमाता उपवासकाळातील  हा सहावा रविवार झावळ्यांचा रविवार तसेच प्रभूच्या दुःखसहनचा रविवार  म्हणून साजरा करते.  ही वर्षाची अशी वेळ आहे जेव्हा आपण  ज्या घटनांनी आपली सुटका झाली आणि तारण घडवून आणले त्या लक्षात ठेवण्यासाठी व त्या घटना एका प्रकारे  पुन्हा जगण्यासाठी थांबतो. या आठवड्यात आपण काय स्मरण करतो कि कशा प्रकारे प्रभू येशू मरण पावला व पुन्हा जिवंत होऊन मरणावर विजय मिळविला. त्याचप्रमाणे आपण स्मरण व चिंतन करतो ते आपल्या  स्वतःचे मरणे आणि प्रभूमध्ये उठणे, ज्यामुळे आपले उपचार, सलोखा, आणि तारण घडून येते. जर आपण प्रभूमध्ये विश्वास ठेवला व प्रकट करून जगलो कि प्रभू येशू ख्रिस्त जो देवपुत्र होता, आपल्या पापांसाठी मनुष्य बनला, तो क्रुसावर मरण पावला व तिसऱ्या दिवशी मरणातून पुन्हा उठला व देवपित्याच्या उजवीकडे बसला आहे, तर जे प्रभू येशूच्या जीवनात घडले ते आपल्याही आयुष्यात घडेल. म्हणजेच जेव्हा आपण मरू, तेव्हा प्रभुमध्ये आपलेही पुनरुत्थान होईल, व प्रभूबरोबर आपणही देवपित्याच्या उजवीकडे बसू. हे सार्वकालिक दान आपल्याला प्रभू येशूमुळे प्राप्त झाले आहे.  

ह्या पवित्र आठवड्यातील उपासनेत आपण लक्षपूर्वक सहभाग घेतल्याने आपला देवाशी असलेला संबंध व देवाविषयी आपली  भावना अधिक खोलवर जाईल. आपला प्रभूवरील विश्वास वाढेल  आणि शिष्य म्हणून आपले जीवन दृढ बनेल.  आजच्या पवित्र उपासनेत अनेक विरोधीभासाचे क्षण एकत्र केले आहेत. प्रभू येशूच्या येरुशलेमेतील प्रवेशाच्या वेळी लोकांनी आनंद साजरा केला व येशूच्या स्वागतासाठी खजुराच्या झाडाच्या झावळ्या किंवा डहाळया रस्त्यावर पसरवल्या. ज्या लोकांनी यहूद्यांचा राजा तुझा जयजयकार असो अशी घोषणा केली; दुदैवाने, कालांतराने त्याच लोकांनी ह्याला क्रुसी खिळा, ह्याला क्रुसी खिळा अशी घोषणा केली. ऐका बाजूला आपण गौरवाचा क्षण पाहत आहोत जेथे यरुशलेममध्ये येशूचे शाही स्वागत होत आहे. तर दुसऱ्या बाजूला प्रभूचे दुःख व प्रभूच्या अंतिम क्षणाचे वर्णन आपण ऐकत आहोत, जेथे  ख्रिस्ताला  वधस्तंभावर खिळले, मृत्यू आणि दफन केले.

ह्या पवित्र आठवड्यात देऊळ माता आपणा सर्वांना येशू ख्रिस्ताच्या दुःख सहनात भक्तिभावाने सहभागी होण्यास, तसेच ख्रिस्ताच्या दुःख, मरण व पुनरुत्थानावर मनन चिंतन करण्यास पाचारण करत आहे. ह्यास्तव ह्या पवित्र मिस्साबलीदानात सहभागी होत असताना विशेष कृपा मागुया.

बोध कथा:  "एकतर ख्रिस्त सोडून द्या किंवा तुमच्या नोकऱ्या सोडा."

कॉन्स्टंटाईन द ग्रेट हा पहिला ख्रिश्चन रोमन सम्राट होता. त्याचे वडील कॉन्स्टँटियस पहिला हा 305 AD मध्ये सम्राट बनला. तो मूर्तिपूजक होता. असं म्हणलं जातं की, जेव्हा तो सिंहासनावर आरूढ झाला तेव्हा त्याला आढळले की अनेक ख्रिश्चनांना सरकारी आणि कोर्टात नोकरी असल्यामुळे राज्यात महत्व होते . त्यामुळे त्यांनी सर्वांना कार्यकारी आदेश जारी केला तुम्ही ख्रिश्चन: "एकतर ख्रिस्त सोडून द्या किंवा तुमच्या नोकऱ्या सोडा." प्रचंड बहुमत ख्रिश्चनांनी ख्रिस्त नाकारण्याऐवजी त्यांच्या नोकऱ्या सोडल्या. फक्त काही जणांनी  नोकरी गमावण्यापेक्षा धर्माचा त्याग केला. सम्राट खुश झाला बहुसंख्य ज्यांनी त्यांच्या विश्वासाचे धैर्य दाखवले आणि त्यांना नोकरी दिली व म्हणाला "तुम्ही तुमच्या देवाशी खरे नसाल तर तुम्ही माझ्याशी खरे राहणार नाही." आज आम्ही आमची निष्ठा जाहीर करण्यासाठी पवित्र  रविवारच्या मिरवणुकीत  सामील झालो आहोत.  येशूला आपल्या जीवनाचा आणि आपल्या कुटुंबाचा राजा आणि शासक म्हणून स्वीकारण्यासाठी देऊळमाता आपल्या आमंत्रित करीत आहे.

मनन चिंतन:

माझ्या प्रिय बंधू आणि भगिनिंनो, आज आपण झावळ्यांचा रविवार साजरा करीत आहोत. संत पौलाने करिंथकरांस लिहिलेल्या पहिल्या पत्रात, १५वा अध्याय मृत्यू,  आणि पुनरुत्थान यांविषयी आहे. त्यात संत पौल लिहितो की, जो शेवटला शत्रू नाहीसा केला जाईल तो मृत्यू होय. (१ करिंथ १५:२६) तेव्हा जीवनाच्या विजयात मरण गिळले जाईल आणि आपण मरणाला हिणवू शकू की, “अरे मरणा, तुझा विजय कोठे? अरे मरणा, तुझी नांगी कोठे?” (१ करिंथ १५:५५-५६) पण संत पौलाचे हे शब्द स्वतःचे नव्हते. ते मुळात होशेय संदेष्ट्याचे आहेत की, “अरे मृत्यू, तुझ्या महामार्‍या कोठे आहेत? अरे अधोलोका, तुझ्याकडून होणारा विनाश कोठे आहे?” (होशेय १३:१४)

आज आपण आपल्या सभोवतालच्या जगात पाहिले तर मृत्यूचा पराभव झाल्याचा किंवा होत असल्याचा कोणताही पुरावा आपल्याला दिसत नाही. उलट मृत्यू सर्वत्र त्याच्या विजयाचा तोरा मिरवत असल्याचा आपण पाहत आहोत. तरीही  ईस्टरच्या रविवारी प्रभू येशूचे हे शब्द आपल्याला आश्वस्त करतात की, “पुनरुत्थान आणि जीवन मी आहे. जो माझ्यावर विश्वास ठेवतो तो जरी मेला तरी जिवंत राहील, आणि जो जिवंत आहे आणि माझ्यावर विश्वास ठेवतो तो कधीही मरणार नाही.” (योहान ११:२५-२६) अनेक वेळेला दुःख, आजार, संकट व मृत्यू पाहून आपण हताश होतो. जर आपण मरनार असू तर आपण जे काही करतो त्याचा काय फायदा. जीवनाचा अर्थ तरी काय? प्रभू येशू ख्रिस्ताचे पुनरुत्थान हा ख्रिस्ती विश्वासाचा, ख्रिस्ती धर्माचा आणि ख्रिस्ती जीवनाचा पाया आहे. संत पौल मोठ्या आवेशाने म्हणतो की, “जर ख्रिस्त उठला नाही, तर आमची घोषणा व्यर्थ आहे आणि तुमचा विश्वासही व्यर्थ आहे.” (१ करिंथ १५:१४) प्रभूच्या जीवनाचा  संदेश हाच आहे की, आपला उद्धारक जिवंत आहे आणि म्हणून आपल्यालाही त्याच्याद्वारे सार्वकालिक जीवन मिळाले आहे.

प्रथमतः वाईट, आजारपण, दुःख मरण  का आहे याची उत्तरे न देता, त्याऐवजी दुःख आणि मृत्यूला तोंड देण्यासाठी प्रभू येशू आपल्या शिकवत आहे. अंतिम रहस्य हे आहे की पापाने आपल्या सर्वांना देवाच्या नाकारण्यात आणले आहे. देवाचा अभिमानास्पद मानवी नकार हे सर्व मानवी दुःखाचे मूळ कारण आहे, आपल्या आनंदाच्या स्त्रोतापासून वेगळे होणे, म्हणजे देवाबरोबरच्या आनंदापासून दूर जाणे. आपण सर्वांनी पाप केले आहे; आपण सर्वजण वाईट घडवून आणण्यात सहभागी आहोत आणि त्यातून आपल्या जगाला येणारे दुःख आपण पाहत असतो. मग, आपण वाईटाला, दुःखाला  कसे सामोरे जावे? ख्रिस्ताशिवाय आपण त्यास सामोरे जाऊ शकतो का? पवित्र आठवड्याच्या घटना आपल्याला  उत्तरे देतात. आजच्या पहिल्या वाचनातील आवाज हा जुन्या करारातील  दुःखी सेवकाचा आवाज आहे, जो केवळ अंतिम मशीहाच नव्हे तर इस्रायलचे, पीडितांच्या समुदायाचे प्रतिनिधित्व करतो. सहानुभूती हा सामायिक करण्याचा प्राथमिक गुण आहे; तो एक समुदाय क्रियाकलाप आहे. “करुणा” या शब्दाचाच अर्थ “बरोबर सहन करणे” असा होतो आणि त्यामध्ये आपण दुःखाला कसे सामोरे जायचे या प्रश्नाचे उत्तर पाहू शकतो. आपली शक्तीहीनता देव जाणतो. हे जाणून, आणि त्याच्याप्रमाणेच आपल्यावर प्रेम करून, प्रभू आपल्या दु:खात सहभागी होण्यासाठी, दुष्कर्माचा परिणाम म्हणून आपल्यात आला. देव पुत्र, येशू ख्रिस्त, स्वतःला आपल्या मानवतेमध्ये सामील करून आपली मानवी स्थिती घेतो आणि त्याच वेळी आपल्याला त्याच्या मानवतेमध्ये सामील होण्याची परवानगी देतो. येशू ख्रिस्तामध्ये देव आपल्यावर मरेपर्यंत प्रेम करतो... आणि त्यानंतर तो आपल्यावर पुन्हा जीवनात प्रेम करतो..

पवित्र आठवडा म्हणजे काय? पवित्र जीवन कसं आहे, किंवा कसं जगायचं? प्रत्येकाने हे स्वतःला विचारलं पाहिजे की, माझ्यासाठी पवित्रपणाची व्याख्या काय आहे? जे दररोज प्रार्थना करतात, जे मंदिरात जातात, तेच पवित्र आहेत का? ह्या गोष्टी पवित्र जीवन जगण्यासाठीच आहेत, परंतु त्यांच्याही पलीकडे जाऊन, माझी पवित्रपणाची व्याख्या काय आहे? माझे आचार आणि माझे विचार, माझा सर्वांगीण विकास आणि माझे जीवन, माझं बाह्य जीवन आणि माझं आंतरिक जीवन (अंतःकरण), ह्यांचं मिलन असणे, म्हणजेच पवित्रपण. ह्या पवित्र आठवड्यात देऊळ माता आपणा सर्वांना येशू ख्रिस्ताच्या दुःख सहनात भक्तिभावाने सहभागी होण्यास, तसेच ख्रिस्ताच्या दुःख, मरण व पुनरुत्थानावर मनन चिंतन करण्यास पाचारण करत आहे. ह्यास्तव ह्या पवित्र यागात सहभागी होत असताना विशेष कृपा मागुया.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना :

प्रतिसाद: हे प्रभो आमची प्रार्थना ऐक.

१. आज आपण आपल्या ख्रिस्त-सभेसाठी प्रार्थना करूया. विशेष करून पोप फ्रान्सिस, सर्व कार्डीनल्स, बिशप, धर्मगुरू, धर्मभगिनी, ज्यांनी आपले सर्वस्व प्रभूसेवेसाठी अर्पण केले आहे. त्यांनी देवाचे सेवाकार्य करून त्याचे प्रेम दुस-या पर्यंत पोहचवावे. म्हणून, आपण प्रार्थना करूया.

२. जे लोक देवापासून दुरावले आहेत, आजारामुळे दु:खी आहेत व जे लोक अजून देखील देवाची वाट पाहत आहेत अशा सर्वांना येशूने त्याचे दर्शन देऊन त्यांचा शंका दूर कराव्यात व त्यांना चांगले आरोग्य बहाल करावे. म्हणून, आपण प्रार्थना करूया.

३. हा पवित्र आठवडा चांगल्या रीतीने व्यतीत करावा व येशूच्या दुःखसहनात सहभागी होऊन दुसऱ्यांना येशूच्या जवळ बोलावून घ्यावे म्हणून आपण प्रार्थना करू या.

४. आपण सर्व राजकीय नेत्यांसाठी प्रार्थना करू या जेणेकरून त्यांनी राजांच्या राजा प्रभू येशू ख्रिस्त ह्याचा आदर्श घेऊन त्यांचे जीवन लोकांच्या सेवेसाठी समर्पित करावे 

५. आपण आपल्या वैयक्तिक व कौटुंबिक गरजांसाठी प्रार्थना करू या.