Reflection for the Feast of BODY AND BLOOD OF JESUS (02/06/2024) by Fr. Glen Fernandes.

दिनांक        : ०२/०६/२०२४.

पहिले वाचन   : निर्गम २४:३-८        

दुसरे वाचन    : इब्री ९:११-१५

शुभवर्तमान    : मार्क १४:१२-१६,२२-२६.

ख्रिस्ताच्या पवित्र शरीर आणि रक्त

प्रस्तावना:

आज आपण प्रभू येशू ख्रिस्ताचे अतिपवित्र  शरीर व रक्त किंवा कॉर्पस क्रिस्टीचा पवित्र सण साजरा करतो. हा एक सैद्धांतिक सण आहे ज्याची स्थापना तीन उद्देशांसाठी केली गेली आहे: १) पवित्र मिस्सामधील ख्रिस्ताच्या आपल्यासह कायम राहिल्याबद्दल देवाचे सामूहिक आभार मानणे आणि तेथे त्याचा सन्मान करणे; २) लोकांना पवित्र मिस्सामधील व सभोवतालच्या रहस्य, विश्वास आणि भक्तीबद्दल शिकवण्यासाठी आणि ३) पवित्र मिस्साच्या महान देणगीची प्रशंसा करून हा संस्कार जगण्यासाठी. पोप अर्बन चौथे ह्यांनी ह्या सणाची स्थापना स्थापना केली. 

आजच्या वाचनांमध्ये कराराच्या रक्ताच्या विषयावर  भाष्य करण्यात आले आहे. जुन्या करारात लोकांनी धार्मिक रीतीने बळी दिलेल्या प्राण्यांच्या रक्ताने करारावर शिक्कामोर्तब केले आणि येशूने त्याच्या नवीन करारावर त्याच्या स्वतःच्या रक्ताने कालव्हरीवर शिक्कामोर्तब केले. आजचे पहिले वाचन वर्णन करते की मोशेने, यज्ञ केलेल्या प्राण्याचे रक्त वेदीवर आणि लोकांवर शिंपडून, यहोवाने त्याच्या लोकांसोबत प्रस्तावित  केलेला करार कसा स्वीकारला. दुस-या वाचनात, संत पॉल पुष्टी करतो की, येशूने नवीन करारावर स्वतःच्या रक्ताने शिक्कामोर्तब केले, ज्यामुळे प्राण्यांच्या बलिदानाचा अंत झाला. आजच्या शुभवर्तमानात  येशूने पवित्र मिस्साबलिदान या संस्कार आणि यज्ञात रूपांतर कसे केले याचे तपशील आपण ऐकत आहोत. कोकऱ्याच्या रक्ताऐवजी, येशूने त्याचे स्वतःचे दैवी/मानवी शरीर आणि रक्त अर्पण केले आणि आपल्यावर रक्त शिंपडण्याऐवजी, येशूने ते अन्न आणि पेय म्हणून आपल्या हातात दिले: " हे घ्या आणि ... खा ... हे माझे शरीर आहे आणि "घ्या आणि ... प्या ... हे माझे रक्त आहे.

आपल्या पापांसाठी खऱ्या पश्चात्तापाने, योग्य तयारी आणि आदराने त्याला प्राप्त करून, मिस्सामध्ये येशूच्या "वास्तविक उपस्थितीची" आपण  प्रशंसा करूया. पवित्र मिस्सामध्ये पवित्र सहभागिता प्राप्त करून, आपण मरीयाप्रमाणेच ख्रिस्त-वाहक बनूया. ख्रिस्ताला घरी, कामाच्या ठिकाणी आणि इतर सर्वत्र, प्रेम, दया, क्षमा याद्वारे इतरांपर्यंत पोहोचवण्याचे आपले कर्तव्य आहे. आपण येशूच्या बलिदानासह वेदीवर आपले जीवन अर्पण करू या, आपल्या पापांची क्षमा मागूया, आपल्याला मिळालेल्या आशीर्वादांबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करूया आणि वेदीवर आपल्या गरजा आणि विनंत्या मांडूया.

बोधकथा :

  डोमिनिक तांग, एक धैर्यवान चिनी आर्चबिशप होते. ख्रिस्ताच्या व त्यांच्या खऱ्या चर्चवरील निष्ठा यामुळे त्यांना  एकवीस वर्षांसाठी तुरुंगात डांबले होते. खिडकीविरहित, ओलसर कोठडीत पाच वर्षे एकांतवासात राहिल्यानंतर, आर्चबिशपला त्याच्या जेलरांनी सांगितले की ते  त्यांना  हवे ते करण्यासाठी काही तास सोडू शकतात. पाच वर्षांचा एकांतवास आणि त्याला हवे ते करण्यासाठी दोन तासांचा अवधी होता! ते काय असेल? गरम स्नान ? कपडे बदलणे? चांगले जेवण? नक्कीच, बाहेर चालणे? कुटुंबाला कॉल करण्याची किंवा लिहिण्याची संधी? ते काय असेल, जेलरने विचार करत विचारल्यावर आर्चबिशप टँगने उत्तर दिले  “मला पवित्र मिस्सा करायची आहे. आजचा प्रभूचा परमपवित्र देह आणि येशूच्या रक्ताचा सण आपल्याला सतत स्वतःच्या पलीकडे इतरांसाठी त्यागाच्या प्रेमासाठी बोलावतो.

मनन चिंतन:

येशूने शेवटच्या रात्रीच्या जेवणाच्या वेळी पवित्र मिस्साची स्थापना संस्कारात्मक मेजवानी आणि यज्ञ अर्पण म्हणून केली. संस्कार म्हणून, पवित्र  मिस्साबलिदान  हे बाह्य चिन्ह आहे आणि ज्याद्वारे आपण येशूला भेटतो जो आपल्या कृपेचे जीवन आपल्याबरोबर सामायिक करतो. "पवित्र  मिस्साच्या धन्य संस्कारात, आपल्या प्रभु येशू ख्रिस्ताचे शरीर आणि रक्त, आत्मा आणि देवत्व, खरोखर आणि लक्षणीयरित्या समाविष्ट आहे" (CCC#1374). पवित्र मिस्साच्या  या संस्कारात, आम्ही येशूला भेटतो, जो भाकर आणि द्राक्षरसाच्या  चिन्हाखाली तो आपले शरीर व रक्त देऊन आमच्याकडे येतो.  भाकर आणि द्राक्षरसाच्या या परिवर्तनावर जो आम्ही विश्वास ठेवतो (त्याला ट्रान्सबस्टेंटिएशन म्हणतात), कारण येशूने ते स्पष्टपणे शिकवले आणि अधिकृत केले.  पवित्र मिस्सा हा येशूबरोबरच्या आपल्या युतीचा संस्कार आहे. या संस्कारात, येशू आपल्याला त्याचे स्वतःचे शरीर देतो, आपल्यासाठी वधस्तंभावर तुटलेले त्याचे शरीर आणि त्याचे मौल्यवान रक्त आपल्यासाठी ओतले, जेणेकरून आपल्या पापांची क्षमा होईल. पवित्र मिस्साचा उत्सव हा एक यज्ञ देखील आहे कारण तो शुभ शुक्रवारच्या  दिवशी ख्रिस्ताच्या मृत्यूचे आणि इस्टर रविवारी त्याच्या पुनरुत्थानाचे रक्तरंजित रीतीने पुन: सादरीकरण घडते. आज आपल्या सभोवतालचे अनेक ख्रिस्ती भाविक कळत नकळत प्रभू येशूचे शरीर आणि रक्त याविषयीच्या शब्दांचे सत्य स्वीकारत नाहीत. कॅथोलिक म्हणून आमच्यासाठी, प्रभू येशूची ही शिकवण,  की त्याचे शरीर व रक्त आमच्यासाठी दैवी दान आहे, ही चर्चच्या स्वभावाचे केंद्रस्थान आहे. ख्रिस्ताच्या शरीराशिवाय आणि रक्ताशिवाय, पवित्र देऊळमाता जशी आहे तशी साहजिकच नसेल. पवित्र मिस्साबलिदान देऊळमाता बनविते किंवा घडविते.(Eucharist makes the Church). प्रभू येशूच्या शरीराच्या आणि रक्ताच्या बलिदानाशिवाय कोणतेही ख्रिस्ती याजकत्व असू शकत नाही. पवित्र देऊळमातेच्या अस्तित्वासाठी पवित्र मिस्साबलिदान केंद्रस्थान आहे. त्याचप्रमाणे, कॅथलिक म्हणून आपल्या जीवनात पवित्र मिस्साबलिदान केंद्रस्थानी आहे. ह्या पवित्र साक्रामेंतमुळे आपण स्वर्गात प्रवेश करू शकतो, कारण प्रभू येशूने हे पवित्र साक्रामेंत आपल्याला देण्यापूर्वी स्वर्गाचे दरवाजे आपणासाठी बंद होते. पवित्र मिस्सा व पवित्र देऊळमाता या आपल्यासाठी देवाच्या अद्भुत भेटवस्तू आहेत. देवाने त्यांची इच्छा केली असल्याने, त्या मानवनिर्मित नाहीत तर देवनिर्मित आहेत.

आपल्याला पापांपासून वाचवण्यासाठी प्रभू येशू ख्रिस्त आपल्या स्वर्गातील पित्याला स्वतःचे संपूर्णत्व अर्पण करून, त्याचे शरीर, रक्त, आत्मा आणि देवत्व अर्पण करतो.  मानवी इतिहासाच्या अनेक युगांच्या पवित्र बलिदानात येशूच्या स्वतःचे हे एक बलिदान आजपर्यत चालू ठेवले गेले आहे. पवित्र मिस्सामध्ये तो आपल्याला आपल्या कमकुवतपणासह स्वतःमध्ये घेतो. त्याच्याद्वारे, त्याच्याबरोबर आणि त्याच्यामध्ये तो आपल्याला आपल्या स्वर्गातील पित्याकडे परत करतो. जेरुसलेमच्या भिंतींच्या बाहेर २००० वर्षांपूर्वी एकदाच घडलेली अशी ती घटना नाही, तर ही एक गतिमान व  एक सतत चालणारी कृती आहे.

जेव्हा आपण मिस्साबलिदान करत असताना, अर्पणगीत गात असतो, तेव्हा धर्मगुरू पाण्याचे काही थेंब द्राक्षरसातमध्ये मिसळतो व तसे करत असताना तो प्रार्थना करतो की, "या पाण्याच्या आणि द्राक्षारसाच्या गूढतेने आपण ख्रिस्ताच्या देवत्वात सहभागी होऊ या, ज्याने आपल्या मानवतेमध्ये सहभागी होण्यासाठी स्वतःला नम्र केले." ही प्रार्थना माझ्या अंतर्मनाला स्पर्श करून मला भावुक बनविते, कारण त्यात मोठे ख्रिस्ती गूढ दडलेले आहे. देव माणूस बनला, जेणेकरून मनुष्य देवाच्या गौरवात सहभागी होऊ शकेल. तसेच काही क्षणांनंतर मिस्साबलिदानाच्या प्रार्थनेदरम्यान याजक पवित्र आत्म्याला आवाहन करतो, व परमेश्वराला द्राक्षरसमध्ये मध्ये मिसळलेल्या पाण्याला पवित्र करून ख्रिस्ताच्या रक्तात बदलण्यास विणवणी करतो. ख्रिस्ताच्या देवत्वात, आपल्या मिसळलेल्या मानवतेमध्येच देव पुत्राचे जीवन आपल्याला पवित्र  मिस्साबलिदानामध्ये त्याच्या गूढ शरीरात अनुभवयास येते. असे घडत असतानाच पवित्र देऊळमाता खरोखर आपले पाचारित जीवन जगत असते. पवित्र मिस्साबलिदानामध्ये  अतिशय सुंदररित्या, देवाचे जीवन आणि आपले मानवी जीवन एकत्र जोडले गेलेले आहे.

अनेक शतकांपूर्वी धर्मशास्त्रज्ञांनी पवित्र मिस्साबलिदानाला ख्रिस्ताचे गूढ शरीर (The  Mystical Body) म्हणून सांगितले. हा वाक्प्रचार आज देऊळमाता ओळखण्यासाठी वापरला जातो. आपल्या जीवनात आणि आपल्या सभोवतालच्या लोकांच्या जीवनात, चर्च हे ख्रिस्ताचे गूढ शरीर आहे हे वास्तव समजून घेण्यासाठी, आपल्याला पुन्हा एकदा लक्षात घेणे आवश्यक आहे की पवित्र मिस्सा देऊळमातेची रचना करते. पवित्र उपासनाच्या संविधानात, द्वितीय व्हॅटिकन परिषदेच्या  धर्मपंडितांनी आम्हाला शिकवले की: “...लिटर्जी किंवा उपासना ही एक शिखर आहे ज्याकडे देऊळमातेची क्रिया निर्देशित केली जाते; तसेच पवित्र मिस्सा हा स्रोत आहे ज्यामधून देऊळमातेची सर्व शक्ती वाहते. कारण प्रेषितांच्या कार्यांचे उद्दिष्ट हे आहे की, ज्यांना विश्वासाने आणि बाप्तिस्म्याने देवाचे पुत्र बनवले गेले आहे त्या सर्वांनी त्याच्या मंदिरामध्ये देवाची स्तुती करण्यासाठी, ख्रिस्त बलिदानात  भाग घेण्यासाठी आणि प्रभुचे जेवण घेण्यासाठी एकत्र यावे.”

पवित्र मिस्सातील ख्रिस्ताचे शरीर व रक्त, जे प्रत्येक क्षणी देवाला दिलेले जीवन आहे, ते आपल्याला येशूच्या जीवनात व मरणात सहभागी करते. वधस्तंभावरील त्याचा मृत्यू हा 'नाझरेथचा येशू' या नात्याने आपल्यातील त्याच्या जीवनाचा कळस होता. ख्रिस्ताचे पुनरुत्थान ही त्याच्या जीवनाची सुरुवात होती कारण आत्म्याने भरलेला ख्रिस्त गौरवात उठला होता. ह्यालाच श्रद्धेचे रहस्य म्हणतात. ज्यामध्ये जेव्हा आपण ख्रिस्ताचे शरीर व रक्त ह्यांचा स्वीकार करतो, तेव्हा आपण त्याच्या जीवनात प्रवेश करतो. आपण ख्रिस्ताच्या जीवनात प्रवेश करतो कारण आपल्याला पवित्र आत्म्याने असे करण्यास बोलावले आहे आणि सक्षम केले आहे. त्यामुळे पवित्र मिस्सा म्हणजे आपण पाहत असलेला  देखावा नाही; हे आपण काहीतरी स्वतःहून करतो व ख्रिस्तमय होतो.

विश्वासू लोकांच्या प्रार्थना :

प्रतिसाद: हे प्रभो तुझ्या लोकांची प्रार्थना ऐक.

१.  आज आपण आपल्या ख्रिस्त-सभेसाठी प्रार्थना करूया. विशेष करून आपले पोप फ्रान्सिस, सर्व कार्डीनल्स, बिशप, धर्मगुरू, धर्मभगिनी, ज्यांनी आपले सर्वस्व प्रभूसेवेसाठी अर्पण केले आहे. त्यांनी देवाचे सेवाकार्य करून त्याचे प्रेम दुस-या पर्यंत पोहचवावे. त्यांना परेमश्वराचे साहाय्य व सदोदित सहवास लाभावा म्हणून, आपण प्रार्थना करूया.

२.  जे लोक देवापासून दुरावले आहेत, आजारामुळे व कुटुंबातील कलहामुळे दु:खी आहेत व जे लोक देवाच्या कृपेची वाट पाहत आहेत अशा सर्वांना येशूने त्याचे दर्शन देऊन त्यांची संकटे व आजारपण  दूर कराव्यात व त्यांना चांगले आरोग्य बहाल करावे. म्हणून, आपण प्रार्थना करूया.

३.  आपण सर्व राजकीय नेत्यांसाठी प्रार्थना करू या जेणेकरून त्यांनी राजांच्या राजा प्रभू येशू ख्रिस्त ह्याचा आदर्श घेऊन त्यांचे जीवन लोकांच्या सेवेसाठी समर्पित करावे. उत्तम मेंढपाळाकडून आदर्श घेऊन आपले जीवन इतरांसाठी बहाल करावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

४.  आपल्या बंधू भगिनींसाठी आपण प्रार्थना करूया ज्यांना ख्रिस्ताच्या प्रेमामुळे वेगवेगळ्या त्रासाला सहन करावे लागत आहे. ज्या भाविकांचा विश्वासामुळे छळ होत आहे त्यांचे प्रभूने सांत्वन करावे व त्यांना शक्ती व प्रेरणा द्यावी म्हंणून आपण प्रार्थना करूया.

 आपण आपल्या वैयक्तिक व कौटुंबिक गरजांसाठी प्रार्थना करू या.