Reflection for the Third Sunday of Lent (23/03/2025) By Fr. Brian Motheghar

प्रायश्चित काळातील तिसरा रविवार

दिनांक:२३/०३/२०२५

पहिले वाचन: निर्गम ३:१-८ अ, १३-१५.

दुसरे वाचन: १ करिंथ. १०:१-६, १०-१२.

शुभवर्तमान: लुक १३:१-९.

प्रस्तावना

      आज आपण प्रायश्चित्त काळातील तिसरा रविवार साजरा करीत आहोत. हा काळ आपल्याला आत्मपरिक्षण, पश्चात्ताप आणि नवजीवनाचा आढावा घेण्यासाठी आमंत्रित करत आहे. प्रायश्चित्त काळामध्ये परमेश्वर आपल्याला नवीन निर्मिती बनण्यासाठी पाचारण करीत आहे. तसेच संपूर्ण जगभर आज आपण फ्रान्सिस्कन कॅप्युचिन मिशन संडे सुद्धा साजरा करीत आहोत. जेणेकरून आपण त्यांच्या सेवाकार्याचा आदर्श आपल्या जीवनात गिरवून आपल्या स्वतःच्या जीवनात परिवर्तन घडविण्याचा संकल्प करू शकू.

आजच्या आधुनिक जगात पश्चात्तापाविषयी बोलणे फारसे लोकप्रिय नाही, कारण जग पापाकडे दुर्लक्ष करणे पसंत करते. तरीही, आपण ख्रिस्ताचे अनुयायी म्हणून साक्ष देऊ शकतो की पश्चात्ताप हा क्षमेला आणि मुक्तीला पोहोचण्याचा मार्ग आहे. तोच देवाच्या अमर्याद दयेला उघडणारी गुरुकिल्ली आहे. तर या पवित्र मिस्साबालीदानात आपण आपले आत्मपरीक्षण करूया, दैविक दयेचा खरा अनुभव घेवून या प्रायश्चित्त काळात देवाच्या अधिक जवळ जाण्याचा प्रयत्न करूया.

मनन चिंतन

      एका गावात प्रेम नावाचा एक गरीब माणूस राहत होता. तो नेहमी दुसऱ्यांना दोष देत असे – देवाने मला गरिबी का दिली? माझे नशीब इतके वाईट का आहे? तो कधीच स्वतःच्या चुका मान्य करत नसे. एके दिवशी, गावात एक कॅप्युचिन मिशनरी बंधू मिशन कार्यासाठी आला होता. त्यांनी प्रेमला सांगितले, "देवाने तुला एक सुंदर जीवन दिले आहे. जर तू प्रामाणिकपणे कष्ट केले आणि चांगले काम केले, तर तुझे जीवन बदलू शकते." ह्या गोष्टीने प्रेरित होऊन प्रेमने मेहनत करायला सुरूवात केली. तो दुसऱ्यांना मदत करू लागला, प्रामाणिकपणे काम करू लागला. हळूहळू लोक त्याच्यावर विश्वास ठेवू लागले. काही वर्षांतच, तो एक सुखी आणि समाधानी जीवन जगू लागला. हीच प्रायश्चित्त काळाची शिकवण आहे. प्रभू आपल्याला संधी देतात, फक्त आपल्याला बदलायची तयारी असली पाहिजे.

आजच्या पहिल्या वाचनात (निर्गम ३:७-८) परमेश्वर म्हणतो: "मी माझ्या लोकांचे दुःख पाहिले आहे, मी त्यांचा आक्रोश ऐकला आहे आणि मी त्यांच्या यातना जाणतो." इस्राएल लोकांनी देवाच्या आज्ञांचे उल्लंघन केले, म्हणून त्यांनी मिसर देशामध्ये गुलामीचे हालाकीचे कठीण जीवन भोगले. पण त्यांनी आपल्या चुका ओळखून देवाला हाक मारली, आणि त्यांच्या प्रार्थना ऐकून देवाने त्यांना मुक्त करण्यासाठी मोशे ह्याला पाठवले. देव नेहमी आपल्या लोकांची काळजी घेतो, पण तो आपल्याला जबरदस्तीने वाचवत नाही, तर तो आपल्याला संधी देतो, पश्चात्तापासाठी आमंत्रित करतो, आणि प्रेमाने वाट दाखवतो.

आपल्या जीवनात कठीण प्रसंग येतात. अनेकदा आपण असे समजतो की देव आपले दुःख ऐकत नाही, पण सत्य हे आहे की तो सर्व काही जाणतो, पाहतो आणि समजतो. नीतिसूत्रे ३:१२ मध्ये लिहिले आहे की,
" कारण जसा बाप आपल्या आवडत्या मुलाला, तसा परमेश्वर ज्याच्यावर प्रीती करतो त्याला शासन करतो.” संत आणि पापी, दोघांनाही देवाच्या शिस्तीचे प्रेम अनुभवावे लागते. आपण कधी-कधी चुकीच्या निवडी करतो, आणि त्याचे परिणाम भोगतो. पण देव आपल्याला सोडून देत नाही.

दुसऱ्या वाचनात (१ करिंथ १०:१-६, १०-१२) संत पौल इस्राएलींच्या इतिहासातून शिकवन घेण्यास आवाहन करीत आहे. इस्राएल लोकांनी देवाच्या कृपेला हलक्यात घेतले, म्हणूनच त्यांना शिक्षेला सामोरे जावे लागले. देव प्रेमळ आहे, पण तो न्यायी आहे. म्हणूनच, आपण पाप, वासनात्मक जीवन आणि मूर्तिपूजेला दूर ठेवले पाहिजे.

प्रभू येशू ख्रिस्त आजच्या शुभवर्तमानात (लूक १३:१-९) दोन घटनाविषयी सांगत आहे. त्या काळात काही लोकांचा अन्यायाने मृत्यू झाला. इतरांनी विचारले की ते लोक मोठे पापी होते का? प्रभू येशू उत्तर देताना म्हणतात की, "नव्हते; तरीपण जर तुम्ही पश्‍चात्ताप केला नाही तर तुम्हा सर्वांचा त्यांच्यासारखा नाश होईल.” " त्यानंतर येशू निर्जन अंजीराच्या झाडाचा दृष्टांत सांगतो. मालक झाडावर तीन वर्षे फळ शोधत होता, पण फळ नव्हते. तो ते तोडून टाकण्यास सांगतो, पण माळेकऱ्याने विनंती केली, "महाराज, एवढे वर्ष असू द्या, म्हणजे मी त्याच्याभोवती खणून खत घालीन. मग पुढील वर्षी त्याला फळ आले तर बरे; नाहीतर आपण ते तोडून टाकावे." हा दृष्टांत आपल्यासाठी खूप मोठा संदेश देत आहे. देव आपल्याला वेळ देत आहे, परंतु तो अनंतकाळ वाट पाहणार नाही. आजच पश्चात्ताप करून त्याच्याकडे वळावे हीच त्याची परम इच्छा आहे.

यावर्षी कित्येक लोक मृत्यू पावले असावेत – काही आजाराने, काही अपघाताने, काही नैसर्गिक आपत्तीने. त्यांचा मृत्यू म्हणजे देवाने त्यांना शिक्षा दिली असे नाही, किंवा आपण त्यांच्यापेक्षा अधिक चांगले आहोत असे काही नाही. आपले जिवंत असणे हा एक विशेष आशीर्वाद आहे, ही आपल्याला लाभलेली दुसरी संधी आहे! यहेज्केल १८:२३ मध्ये परमेश्वर म्हणतो की, "दुष्टाच्या मरणाने मला संतोष होतो काय? त्याने आपले मार्ग सोडून देऊन वाचावे ह्याने मला संतोष होतो ना?" म्हणूनच, आपण पश्चात्ताप करणे आणि देवाकडे परत जाणे आवश्यक आहे.

प्रायश्चित्त काळ म्हणजे काय? हा कृपेचा काळ आहे, आपल्या चुका सुधारण्याची पवित्र संधी आहे, देवाकडे परत येण्याचा मार्ग आहे.  प्रभू येशू ख्रिस्त आपल्यासाठी मध्यस्थी करतो, जसे माळेकऱ्याने अंजीराच्या झाडासाठी मध्यस्थी केली. तो म्हणतो: "परमेश्वरा, आणखी थोडा वेळ दे, कदाचित तो/ती पश्चात्ताप करेल!" प्रायश्चित्त काळ म्हणजे आत्म्याच्या झाडाला खत घालण्याचा काळ आहे. त्यात प्रार्थनेची वाढ करावी, दानधर्माचा पाणी शिंपडावा, इतरांना माफ करण्यासाठी प्रेम आणि करुणेचे खुरपे वापरून शंभर पट फळ द्यावे.

डि. टॉड ख्रिस्तोफरसन हे म्हणतात की, "पश्चात्तापाशिवाय, जीवनात खरी प्रगती नाही. पाप लपवले तरी ते दूर होत नाही. फक्त पश्चात्तापच जीवन उज्ज्वल करू शकते." म्हणून, प्रिय बंधूं आणि भगिनींनो, वेळ संपण्यापूर्वी पश्चात्ताप करा. उद्याची कोणतीही हमी नाही. आज संधी आहे – देवाकडे परत चला,  प्रभूच्या करुणेचा स्वीकार करूया.

आज आपण फ्रान्सिस्कन कॅप्युचिन मिशन संडे साजरा करतो. कॅप्युचिन मिशनरी बंधू हे संत फ्रान्सिसच्या आदर्शावर चालणारे लोक आहेत. त्यांनी आपले जीवन गरिबांसाठी समर्पित केले आहे. त्यांच्या कार्यात – अनाथ मुलांना शिक्षण, गरिबांना आरोग्यसेवा, उपेक्षितांसाठी मदत, येशूच्या क्षमेचा, प्रेमाचा आणि शुभवर्तमानाचा प्रचार, ह्या मुख्य सेवेंसाठी आपले योगदान दिले आहे. आपण प्रार्थना, वेळ किंवा आर्थिक मदतीने त्यांना हातभार लावून त्याच्या मिशन कार्यात मदत करूया आणि ज्या मिशनरी बंधू आणि भगींनीनी प्रभू सेवेत आपले प्राणार्पण केले आहे त्यांच्या आत्म्यासाठी प्रार्थना करूया.

प्रायश्चित्त काळ हा आपल्याला खऱ्या पश्चात्तापाकडे बोलावत आहे त्यासाठी आपण आपल्या जीवनात काही ठोस पावले उचलू शकतो:

१. प्रार्थना: मिशनरी बंधू - भगिनींसाठी आणि त्यांचे कार्य यशस्वी होण्यासाठी आपण प्रार्थना करूया.

२. दानधर्म: जितके शक्य असेल तेवढी मदत गरजूंसाठी देऊया. अन्न, कपडे किंवा थोडी आर्थिक मदतही मोठा बदल घडवू शकते.

३. सेवा: आपले हात पुढे करून समाजातील गरीब, वृद्ध, अनाथ यांना मदतीचा हात देऊया.

४. आध्यात्मिक परिवर्तन: आपल्या जीवनातील चुकीच्या सवयी सोडून, प्रभूच्या मार्गावर चालण्याचा संकल्प करूया.

प्रायश्चित्त काळ हा फक्त उपवास करण्याचा आणि निर्जळी राहण्याचा काळ नाही. तर, तो आपल्या आत्म्याचे नूतनीकरण करण्याचा आणि ख्रिस्ताच्या अधिक जवळ जाण्याचा काळ आहे. प्रभू येशू ख्रिस्त आपल्याला पुन्हा संधी देत आहे – आपण त्याचा योग्य उपयोग करूया. फ्रान्सिस्कन कॅप्युचिन बंधूंनी दाखवून दिले आहे की, येशूचा खरा शिष्य होण्यासाठी प्रेम आणि सेवा हे आवश्यक आहे. आपण त्यांच्या कार्यात सहभागी होऊया, आणि आपल्या जीवनाच्या प्रत्येक क्षणी ख्रिस्ताचे प्रेम दाखवूया.

विश्वासू लोकांची प्रार्थना

प्रतिसाद: “हे प्रभू दया कर आणि तुझ्या लोकांची प्रार्थना ऐक.”

१) आमचे परमगुरु फ्रान्सिस आणि अखंड ख्रिस्तसभेची धुरा वाहणाऱ्या सर्वांनी ख्रिस्ताच्या शिकवणुकीचा आणि ख्रिस्ती मूल्यांच्या आधारावर ख्रिस्तसभा सदैव मजबूत ठेवण्यासाठी त्यांना कृपा आणि सदबुद्धी मिळावी म्हणून आपण प्रार्थना करू या.

२) आपल्या देशातील सर्व नेत्यांवर व अधिका-यांवर परमेश्वराचा आशिर्वाद असावा, त्यांना सत्याने आणि न्यायाने राज्यकारभार करण्यास परमेश्वराने मदत करावी तसेच सर्व वाईट वृत्तींपासून  त्यांना दूर ठेवून चांगल्या मार्गावर चालण्यास सहकार्य लाभावे म्हणून आपण प्रार्थना करूया.

३) आपल्या धर्मग्रामात, सभोवताली आणि कुटुंबात जी लोकं आजारी आहेत, त्यांना तुझ्या दयेने आणि कृपेच्या स्पर्शाने बरेपण लाभावं आणि त्यांच्या जीवनात आनंद यावा म्हणून आपण प्रार्थना करू या.

४) आपल्या कुटुंबातील आणि धर्मग्रामातील सर्व मृतजणांना परमेश्वराने दया दाखवावी आणि त्यांना प्रेमाचं आलिंगन देऊन स्वर्गराज्यात त्यांचा स्वीकार करावा आणि त्यांना चिरंतन शांती द्यावी, म्हणून आपण प्रार्थना करू या.

५) आपल्या सर्व वयक्तिक गरजांसाठी थोडा वेळ शांत राहून आपण प्रार्थना  करूया.